پنج دیدگاه کلیدی در کشورهای در حال توسعه
شبکه‌های اجتماعی بر تصمیمات اقتصادی ما در زندگی روزمره، از بانکی که از آن استفاده می‌کنیم تا برندهایی که می‌خریم، تاثیر می‌گذارند. اما در کشورهای در حال توسعه، این ارتباطات اجتماعی می‌توانند نقش به مراتب بزرگ‌تری ایفا کنند. پژوهشگران دانشگاه استنفورد پژوهش خود را در مورد تاثیر متقابل شبکه‌های اجتماعی و فعالیت اقتصادی در کشورهای در حال توسعه بررسی کرده‌اند. این بحث به میزبانی موسسه استنفورد برای نوآوری در اقتصادهای در حال توسعه انجام شد و نتایج زیر به‌دست آمد.
دیدگاه ۱: پویایی بالاتر در کشورهای در حال توسعه
مارسل فافچمپس، یک متخصص ارشد در موسسه دانشگاه استنفورد در زمینه مطالعات بین‌المللی دریافته است که شبکه‌های اجتماعی در بازار نقش مهمی ایفا می‌کنند.
دیدگاه ۱: پویایی بالاتر در کشورهای در حال توسعه
مارسل فافچمپس، یک متخصص ارشد در موسسه دانشگاه استنفورد در زمینه مطالعات بین‌المللی دریافته است که شبکه‌های اجتماعی در بازار نقش مهمی ایفا می‌کنند.
شبکه‌های اجتماعی بر تصمیمات اقتصادی ما در زندگی روزمره، از بانکی که از آن استفاده می‌کنیم تا برندهایی که می‌خریم، تاثیر می‌گذارند. اما در کشورهای در حال توسعه، این ارتباطات اجتماعی می‌توانند نقش به مراتب بزرگ‌تری ایفا کنند. پژوهشگران دانشگاه استنفورد پژوهش خود را در مورد تاثیر متقابل شبکه‌های اجتماعی و فعالیت اقتصادی در کشورهای در حال توسعه بررسی کرده‌اند. این بحث به میزبانی موسسه استنفورد برای نوآوری در اقتصادهای در حال توسعه انجام شد و نتایج زیر به‌دست آمد.
دیدگاه 1: پویایی بالاتر در کشورهای در حال توسعه
مارسل فافچمپس، یک متخصص ارشد در موسسه دانشگاه استنفورد در زمینه مطالعات بین‌المللی دریافته است که شبکه‌های اجتماعی در بازار نقش مهمی ایفا می‌کنند. او این شبکه‌ها را در زندگی اقتصادی آزمون کرده است و می‌گوید: «دریافتم که مبادلات بازار می‌تواند بر اساس ترکیبی از نهادهای رسمی و غیررسمی صورت بگیرد.» این نوع از بازبینی می‌تواند محققان را وادار به توسعه نگرش‌های جدید برای تحلیل این شبکه‌ها کند. شریک حسن، یک استاد مشاور در رفتار سازمانی می‌گوید: «مطالعه شبکه‌ها در یک مفهوم توسعه اقتصادی می‌توانست به محققان کمک کند تا درک بهتری از چگونگی به وجود آمدن شبکه‌ها در طول زمان داشته باشند.»
به گفته او، شبکه‌ها تغییرات سریعی را متحمل می‌شوند و تنها درصد ناچیزی از شبکه‌ها طی چندین سال ثابت می‌مانند. این مساله یک چالش نظری جالب برای مطالعه شبکه‌ها مطرح می‌کند. چگونه تئوری‌های پویای شبکه را توضیح می‌دهیم و درمورد شبکه‌ها و سرمایه اجتماعی که در حال پویا شدن هستند، چه نظریه‌ای دارید؟ برای پاسخ به این پرسش، وی شبکه‌های اجتماعی را که با سازماندهی یک آکادمی کارآفرینی در هندوستان، متحمل تغییرات سریع می‌شوند، مطالعه کرد. با تصادفی کردن بسیاری از اثرات متقابل اجتماعی تا جای ممکن، او توانسته بود شکل‌گیری شبکه‌های جدید را ردگیری کند و چگونگی تاثیر این شبکه‌ها بر تصمیمات کسب و کار دانشجویان و ظرفیت آنها برای نوآوری را تحلیل کند. او در نهایت نتیجه‌گیری می‌کند که «کشورهای در حال توسعه دارای پویایی بالاتر هستند و نقش شبکه‌های اجتماعی در یک کشور در حال توسعه، برای تحصیل اطلاعات و منابع، توانایی بسیج شبکه‌های مردمی و حصول اهداف بزرگ ملی، پررنگ‌تر است.»
دیدگاه 2: در کشورهای در حال توسعه، مطالعه شبکه‌های اجتماعی مفیدتر و آسان‌تر است
زمانی که یک بانک شروع به ارائه وام‌های کوچک در روستاهایی در هند می‌کند، نمی‌تواند دریابد که چرا برخی روستاها وام‌ها را می‌پذیرند و برخی دیگر این کار را نمی‌کنند. متیو جکسون، استاد اقتصاد دانشگاه تلاش کرده است تا در مورد اینکه چگونه اطلاعات در مورد وام‌ها در هر جامعه منتشر می‌شود، تحقیق کند. برای آزمون این فرضیه، او و همکارش نقشه‌های پیچیده از روابط اجتماعی در روستاها تهیه کردند؛ در حالی که همه چیز را از کسانی که با هم به معبد می‌رفتند تا کسانی که از یکدیگر پول قرض می‌گرفتند، تحلیل می‌کردند. او می‌گوید «زمانی که شما دهکده‌ای از هزاران نفر دارید، واقعا می‌توانید بیشتر روابط را دریابید.» هدایت این پژوهش در جهان در حال توسعه جکسون را قادر ساخت تا به درک کلی از چگونگی انتشار اخبار در جامعه دست پیدا کند. گرچه مطالعه شبکه‌های اجتماعی در کشورهای توسعه‌یافته نیز ممکن است، اما این امر در کشورهای در حال توسعه ممکن است آسان‌تر باشد؛ چرا که این کشورها، منابع اطلاعاتی خارجی اندکی دارند. در نتیجه محققان می‌توانند آنچه را که مشاهده می‌کنند بهتر کنترل کنند و از چگونگی هدایت رفتار افراد توسط شبکه‌های اجتماعی درک بهتری داشته باشند. جکسون نتایج پژوهش خود را این‌چنین بیان می‌کند: «تحلیل شبکه‌های اجتماعی برای درک تصمیمات افراد از عادات خرید تا فعالیت‌های سرمایه‌گذاری در کشورهای در حال توسعه بسیار آسان‌تر و مفیدتر از سایر روش‌های کسب اطلاعات است. بدون وجود شبکه‌های اجتماعی، تحلیل برخی رفتارها بسیار دشوار خواهد بود.»
دیدگاه 3: شبکه‌های اجتماعی بار بیشتری را در کشورهای در حال توسعه به دوش می‌کشند
همان طور که جکسون می‌گوید: «کلماتی که شفاها بیان می‌شوند، نقش بارزی در ارائه بسیاری از مفاهیم ایفا می‌کنند.» او در پژوهش فرد در مورد فرصت‌های سرمایه‌گذاری خرد در مناطق روستایی دریافت که تعاملات شخصی، کلید انتشار اطلاعات و رفتارهای اقتصادی مانند مبادله ترجیحات، تقسیم ریسک و وام‌دهی است. او می‌گوید این اتفاق در کشورهای توسعه یافته نیز اتفاق می‌افتد. شما ضرورتا هر بار یک قرارداد نمی‌نویسید با این مضمون که یکی از همکاران می‌خواهد یک کتاب قرض بگیرد. اما جایی که اعتماد زیادی به نهادهای رسمی و قانونی وجود ندارد، این کار صحیح است. در کشورهای در حال توسعه، توسعه اقتصادی می‌تواند در روابط اجتماعی خاصی پیگیری شود. برای مثال، جکسون دریافت که موفقیت وام‌های بانکی برای سرمایه‌گذاری‌های خرد به شدت به کسانی که بانک مورد نظر در هر روستا ابتدا به آنها نزدیک است بستگی دارد. برخی روستاییان نسبت به سایرین تاثیرگذارتر هستند و برخی نگرش استراتژیک‌تری برای دریافت اطلاعات دارند. گرچه بار سنگین شبکه‌های اجتماعی می‌تواند چالش‌های روش‌شناختی برای محقق مطرح کند. تاثیر فراوان شبکه‌های اجتماعی بر فعالیت اقتصادی می‌توانست تعمیم‌پذیری هر دیدگاه به‌دست آمده را محدود کند. این حقیقت که شبکه‌های اجتماعی بار سنگینی را تحمل می‌کنند بر اینکه چه نوع تفاوت‌هایی می‌توانید ترسیم کنید موثر است. فافچمپس در نتیجه‌گیری از این پژوهش این چنین می‌گوید: «در کشورهای در حال توسعه، شبکه‌های اجتماعی نقش اقتصادی و اجتماعی مهم‌تری را ایفا می‌کنند در حالی که در جوامع توسعه‌یافته این نقش‌ها را بازارها و دولت‌ها بازی می‌کنند.»
دیدگاه 4: توسعه اقتصادی می‌تواند شبکه‌های اجتماعی را نیز تغییر دهد
جکسون در حین تحقیق در باره موفقیت‌ها و شکست‌های فرصت‌های سرمایه‌گذاری خرد در هندوستان تنها در مورد روستاهایی که بانک‌ها در آنها نفوذ کرده بودند، مطالعه نمی‌کنند. بلکه در مورد گروهی از روستاهایی که بانک‌ها در آنها فعالیت ندارند نیز مطالعاتی داشته است. جکسون اظهار می‌دارد که یک مقایسه نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض سرمایه‌گذاری جزئی در واقع شبکه‌های اجتماعی در روستاها را دچار تغییر می‌کند. که این امر بر مسائلی چون شبکه وام گرفتن و وام دادن و حتی مبادلات ضروریاتی مانند برنج و نفت تاثیر می‌گذارد. فافچپس بیان می‌دارد که در بسیاری از موارد تغییرات اعمال شده بر شبکه باعث افزایش کارآیی می‌شود. برای مثال در دنیای در حال توسعه، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به‌عنوان منابع اعتباری غیررسمی خدمت‌رسانی کنند. که این خدمت‌رسانی می‌تواند شامل مواردی از جمله اشتراک‌گذاری اطلاعات افرادی که قبض‌های خود را پرداخت می‌کنند و کسانی که از پرداخت قبض‌های خود سرباز می‌زنند باشد. اما زمانی که یک نهاد منبع اعتبار رسمی پایه‌گذاری می‌شود، دیگر لازم نیست شبکه‌های اجتماعی کاری انجام دهند. او توضیح می‌دهد که در این موارد موسسات رسمی شبکه‌های اجتماعی را آزاد می‌گذارند تا به مقاصد دیگر بپردازند. نتیجه نهایی این پژوهش این‌گونه بیان می‌شود که:«شبکه‌های اجتماعی در کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته نقش متفاوتی ایفا می‌کنند اما نقش آنها به‌طور قابل توجهی با توسعه اقتصادی می‌تواند تغییر کند.»
دیدگاه 5: شبکه‌های اجتماعی در دنیای در حال توسعه به‌طور بالقوه می‌توانند شرایط اقتصادی را بهبود بخشند.
جکسون پیش از آغاز تحقیقات در هندوستان در آنجا به‌طور داوطلبانه حضور داشته است. این تجربه به او در مورد اتفاقاتی که در یک مکان بدون شبکه‌های اجتماعی قوی رخ می‌دهد اطلاعات دست اولی داده است. او می‌گوید نبود شبکه‌هایی که فرصت‌های شغلی برای مردم محلات فقیرنشین ایجاد می‌کنند احساس می‌شود. در غیاب این شبکه‌ها مردم از یادگیری چیزهایی که ممکن است واقعا پیامدهای اقتصادی آنها را تغییر دهد بازداشته می‌شوند. کار مشترک او با آکادمی کارآفرینی و مطالعه‌ای که او روی شبکه‌های همتا در یک دانشکده مهندسی در هندوستان انجام داده به این دلیل بوده است تا بتواند روشی برای طراحی گروه‌های همتا به منظور بهبود آموزش بیابد. به گفته او این موضوع برای همه و به خصوص برای اولین نسل از دانش‌آموزانی که از روستا به شهر مهاجرت می‌کنند، بسیار مهم است. نتایج نهایی پژوهش او این‌گونه بیان شده است:«بدون استفاده از شبکه‌های اجتماعی مردم شرایط دشواری را برای دسترسی به منابع مورد نیاز برای بهبود اوضاع‌شان دارند.»
دیدگاه 1: پویایی بالاتر در کشورهای در حال توسعه
مارسل فافچمپس، یک متخصص ارشد در موسسه دانشگاه استنفورد در زمینه مطالعات بین‌المللی دریافته است که شبکه‌های اجتماعی در بازار نقش مهمی ایفا می‌کنند. او این شبکه‌ها را در زندگی اقتصادی آزمون کرده است و می‌گوید: «دریافتم که مبادلات بازار می‌تواند بر اساس ترکیبی از نهادهای رسمی و غیررسمی صورت بگیرد.» این نوع از بازبینی می‌تواند محققان را وادار به توسعه نگرش‌های جدید برای تحلیل این شبکه‌ها کند. شریک حسن، یک استاد مشاور در رفتار سازمانی می‌گوید: «مطالعه شبکه‌ها در یک مفهوم توسعه اقتصادی می‌توانست به محققان کمک کند تا درک بهتری از چگونگی به وجود آمدن شبکه‌ها در طول زمان داشته باشند.»
به گفته او، شبکه‌ها تغییرات سریعی را متحمل می‌شوند و تنها درصد ناچیزی از شبکه‌ها طی چندین سال ثابت می‌مانند. این مساله یک چالش نظری جالب برای مطالعه شبکه‌ها مطرح می‌کند. چگونه تئوری‌های پویای شبکه را توضیح می‌دهیم و درمورد شبکه‌ها و سرمایه اجتماعی که در حال پویا شدن هستند، چه نظریه‌ای دارید؟ برای پاسخ به این پرسش، وی شبکه‌های اجتماعی را که با سازماندهی یک آکادمی کارآفرینی در هندوستان، متحمل تغییرات سریع می‌شوند، مطالعه کرد. با تصادفی کردن بسیاری از اثرات متقابل اجتماعی تا جای ممکن، او توانسته بود شکل‌گیری شبکه‌های جدید را ردگیری کند و چگونگی تاثیر این شبکه‌ها بر تصمیمات کسب و کار دانشجویان و ظرفیت آنها برای نوآوری را تحلیل کند. او در نهایت نتیجه‌گیری می‌کند که «کشورهای در حال توسعه دارای پویایی بالاتر هستند و نقش شبکه‌های اجتماعی در یک کشور در حال توسعه، برای تحصیل اطلاعات و منابع، توانایی بسیج شبکه‌های مردمی و حصول اهداف بزرگ ملی، پررنگ‌تر است.»
دیدگاه 2: در کشورهای در حال توسعه، مطالعه شبکه‌های اجتماعی مفیدتر و آسان‌تر است
زمانی که یک بانک شروع به ارائه وام‌های کوچک در روستاهایی در هند می‌کند، نمی‌تواند دریابد که چرا برخی روستاها وام‌ها را می‌پذیرند و برخی دیگر این کار را نمی‌کنند. متیو جکسون، استاد اقتصاد دانشگاه تلاش کرده است تا در مورد اینکه چگونه اطلاعات در مورد وام‌ها در هر جامعه منتشر می‌شود، تحقیق کند. برای آزمون این فرضیه، او و همکارش نقشه‌های پیچیده از روابط اجتماعی در روستاها تهیه کردند؛ در حالی که همه چیز را از کسانی که با هم به معبد می‌رفتند تا کسانی که از یکدیگر پول قرض می‌گرفتند، تحلیل می‌کردند. او می‌گوید «زمانی که شما دهکده‌ای از هزاران نفر دارید، واقعا می‌توانید بیشتر روابط را دریابید.» هدایت این پژوهش در جهان در حال توسعه جکسون را قادر ساخت تا به درک کلی از چگونگی انتشار اخبار در جامعه دست پیدا کند. گرچه مطالعه شبکه‌های اجتماعی در کشورهای توسعه‌یافته نیز ممکن است، اما این امر در کشورهای در حال توسعه ممکن است آسان‌تر باشد؛ چرا که این کشورها، منابع اطلاعاتی خارجی اندکی دارند. در نتیجه محققان می‌توانند آنچه را که مشاهده می‌کنند بهتر کنترل کنند و از چگونگی هدایت رفتار افراد توسط شبکه‌های اجتماعی درک بهتری داشته باشند. جکسون نتایج پژوهش خود را این‌چنین بیان می‌کند: «تحلیل شبکه‌های اجتماعی برای درک تصمیمات افراد از عادات خرید تا فعالیت‌های سرمایه‌گذاری در کشورهای در حال توسعه بسیار آسان‌تر و مفیدتر از سایر روش‌های کسب اطلاعات است. بدون وجود شبکه‌های اجتماعی، تحلیل برخی رفتارها بسیار دشوار خواهد بود.»
دیدگاه 3: شبکه‌های اجتماعی بار بیشتری را در کشورهای در حال توسعه به دوش می‌کشند
همان طور که جکسون می‌گوید: «کلماتی که شفاها بیان می‌شوند، نقش بارزی در ارائه بسیاری از مفاهیم ایفا می‌کنند.» او در پژوهش فرد در مورد فرصت‌های سرمایه‌گذاری خرد در مناطق روستایی دریافت که تعاملات شخصی، کلید انتشار اطلاعات و رفتارهای اقتصادی مانند مبادله ترجیحات، تقسیم ریسک و وام‌دهی است. او می‌گوید این اتفاق در کشورهای توسعه یافته نیز اتفاق می‌افتد. شما ضرورتا هر بار یک قرارداد نمی‌نویسید با این مضمون که یکی از همکاران می‌خواهد یک کتاب قرض بگیرد. اما جایی که اعتماد زیادی به نهادهای رسمی و قانونی وجود ندارد، این کار صحیح است. در کشورهای در حال توسعه، توسعه اقتصادی می‌تواند در روابط اجتماعی خاصی پیگیری شود. برای مثال، جکسون دریافت که موفقیت وام‌های بانکی برای سرمایه‌گذاری‌های خرد به شدت به کسانی که بانک مورد نظر در هر روستا ابتدا به آنها نزدیک است بستگی دارد. برخی روستاییان نسبت به سایرین تاثیرگذارتر هستند و برخی نگرش استراتژیک‌تری برای دریافت اطلاعات دارند. گرچه بار سنگین شبکه‌های اجتماعی می‌تواند چالش‌های روش‌شناختی برای محقق مطرح کند. تاثیر فراوان شبکه‌های اجتماعی بر فعالیت اقتصادی می‌توانست تعمیم‌پذیری هر دیدگاه به‌دست آمده را محدود کند. این حقیقت که شبکه‌های اجتماعی بار سنگینی را تحمل می‌کنند بر اینکه چه نوع تفاوت‌هایی می‌توانید ترسیم کنید موثر است. فافچمپس در نتیجه‌گیری از این پژوهش این چنین می‌گوید: «در کشورهای در حال توسعه، شبکه‌های اجتماعی نقش اقتصادی و اجتماعی مهم‌تری را ایفا می‌کنند در حالی که در جوامع توسعه‌یافته این نقش‌ها را بازارها و دولت‌ها بازی می‌کنند.»
دیدگاه 4: توسعه اقتصادی می‌تواند شبکه‌های اجتماعی را نیز تغییر دهد
جکسون در حین تحقیق در باره موفقیت‌ها و شکست‌های فرصت‌های سرمایه‌گذاری خرد در هندوستان تنها در مورد روستاهایی که بانک‌ها در آنها نفوذ کرده بودند، مطالعه نمی‌کنند. بلکه در مورد گروهی از روستاهایی که بانک‌ها در آنها فعالیت ندارند نیز مطالعاتی داشته است. جکسون اظهار می‌دارد که یک مقایسه نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض سرمایه‌گذاری جزئی در واقع شبکه‌های اجتماعی در روستاها را دچار تغییر می‌کند. که این امر بر مسائلی چون شبکه وام گرفتن و وام دادن و حتی مبادلات ضروریاتی مانند برنج و نفت تاثیر می‌گذارد. فافچپس بیان می‌دارد که در بسیاری از موارد تغییرات اعمال شده بر شبکه باعث افزایش کارآیی می‌شود. برای مثال در دنیای در حال توسعه، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به‌عنوان منابع اعتباری غیررسمی خدمت‌رسانی کنند. که این خدمت‌رسانی می‌تواند شامل مواردی از جمله اشتراک‌گذاری اطلاعات افرادی که قبض‌های خود را پرداخت می‌کنند و کسانی که از پرداخت قبض‌های خود سرباز می‌زنند باشد. اما زمانی که یک نهاد منبع اعتبار رسمی پایه‌گذاری می‌شود، دیگر لازم نیست شبکه‌های اجتماعی کاری انجام دهند. او توضیح می‌دهد که در این موارد موسسات رسمی شبکه‌های اجتماعی را آزاد می‌گذارند تا به مقاصد دیگر بپردازند. نتیجه نهایی این پژوهش این‌گونه بیان می‌شود که:«شبکه‌های اجتماعی در کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته نقش متفاوتی ایفا می‌کنند اما نقش آنها به‌طور قابل توجهی با توسعه اقتصادی می‌تواند تغییر کند.»
دیدگاه 5: شبکه‌های اجتماعی در دنیای در حال توسعه به‌طور بالقوه می‌توانند شرایط اقتصادی را بهبود بخشند.
جکسون پیش از آغاز تحقیقات در هندوستان در آنجا به‌طور داوطلبانه حضور داشته است. این تجربه به او در مورد اتفاقاتی که در یک مکان بدون شبکه‌های اجتماعی قوی رخ می‌دهد اطلاعات دست اولی داده است. او می‌گوید نبود شبکه‌هایی که فرصت‌های شغلی برای مردم محلات فقیرنشین ایجاد می‌کنند احساس می‌شود. در غیاب این شبکه‌ها مردم از یادگیری چیزهایی که ممکن است واقعا پیامدهای اقتصادی آنها را تغییر دهد بازداشته می‌شوند. کار مشترک او با آکادمی کارآفرینی و مطالعه‌ای که او روی شبکه‌های همتا در یک دانشکده مهندسی در هندوستان انجام داده به این دلیل بوده است تا بتواند روشی برای طراحی گروه‌های همتا به منظور بهبود آموزش بیابد. به گفته او این موضوع برای همه و به خصوص برای اولین نسل از دانش‌آموزانی که از روستا به شهر مهاجرت می‌کنند، بسیار مهم است. نتایج نهایی پژوهش او این‌گونه بیان شده است:«بدون استفاده از شبکه‌های اجتماعی مردم شرایط دشواری را برای دسترسی به منابع مورد نیاز برای بهبود اوضاع‌شان دارند.»
محققان دانشگاه استنفورد
ارسال نظر