آغاز نبرد دو قطبی

مخالفان دولت در ونزوئلا کنترل مجلس ملی این کشور را به دست آورده و شکست سختی به حزب حاکم وارد کردند. اکنون پس از قریب به ۱۷ سال حکمرانی سوسیالیست‌ها، تعادل در قدرت به این کشور بازگشته است. ائتلاف مخالفان دولت با به دست آوردن دوسوم کرسی‌های مجلس این کشور بر حزب حاکم سوسیالیست پیروز شد و اکنون می‌تواند قدرت رئیس‌جمهور این کشور نیکلاس مادورو را به چالش بکشد.

مادورو پس از پیروزی مخالفان، اعلام کرد که به رغم نتایج حاصل از دموکراسی ونزوئلا خرسند است. اما وی در ادامه به تاریخچه طولانی کودتاهای تحت حمایت آمریکا در آمریکای لاتین اشاره و اعلام کرد «ضد انقلاب» محافظه‌کار تلاش می‌کند تا اقتصاد وابسته به نفت کشور را تخریب کرده و حاکمیت آن را بی‌ثبات کند. وی در کاخ ریاست‌جمهوری گفت: امروز من می‌توانم بگویم که جنگ اقتصادی به پیروزی رسیده است. این در حالی است که رهبران مخالف دولت در سخنان تندی دوره‌ای از نبرد سیاسی شدید در کشوری عمیقا قطبی شده در شرایط بحران اقتصادی را پیش‌بینی کرده‌اند. میزان مشارکت مردم ونزوئلا در این انتخابات ۷۴ درصد اعلام شده است و به نظر می‌رسد مردم ونزوئلا مادورو را به دلیل کمبودهای گسترده، هدر دادن پول و تورم سه رقمی که اقتصاد این کشور را تا لبه پرتگاه سقوط برده است، تنبیه می‌کنند.

خسوس تورلبا، رئیس ائتلاف اتحاد دموکراتیک که مخالفان دولت را تشکیل می‌دهند، گفت: «خانواده‌های ونزوئلایی از زندگی کردن در پیامدهای شکست خسته شده‌اند. کشور می‌خواهد تغییر کند و این تغییر امروز آغاز می‌شود. پیروزی مخالفان، انقلاب سوسیالیستی را که ۱۷ سال پیش توسط هوگو چاوز آغاز شد و تا مرگش در سال ۲۰۱۳ آن را رهبری می‌کرد، به عقب باز می‌گرداند.»

این رویداد برای چپگرایان آمریکای لاتین نیز که از قدرت فزاینده چاوز سود می‌بردند، ضربه‌ای محسوب می‌شود. اگر چه، اخیرا با مشکلات اقتصادی در این منطقه روبه‌رو شده‌ و رای‌دهندگان در برخی کشورها از فساد گسترده خسته شده‌اند. ماه گذشته، آرژانتینی‌ها به یک تاجر محافظه‌کار در مقابل کریستینا فرناندز رای دادند؛ فرناندز یکی از متحدان نزدیک به چاوز بود. در برزیل نیز رئیس‌جمهور دیلما روسف درگیر نبرد با اتهام رسوایی فساد در مدت طولانی زمامداری حزب کارگران است.

مادورو در هفته‌های اخیر مکررا اعلام کرده بود که اگر حزبش شکست بخورد به خیابان‌ها رفته و از میراث آموزگار خود، چاوز، حمایت می‌کند. اما یکشنبه شب، پس از اعلام نتایج انتخابات مجلس، لحن خود را ملایم‌تر کرد و تلاش می‌کرد هواداران خود را آرام کرده و دوباره ساماندهی کند. وی گفت: «از تمام مردم می‌خواهم این نتایج را به‌صورت مسالمت‌آمیز پذیرفته و جنبه‌های سیاسی دیگر انقلاب را مجددا ارزیابی کنند. اما برخی حامیان دولت وارد درگیری‌هایی شدند.»

یکی از این حامیان می‌گوید: اکنون همه چیز بدتر خواهد شد. چاویستا وارد جنگ با مخالفان دولت خواهد شد. برای این هوادار که وقتی چاوز به قدرت رسیده است، ۸ ساله بود، شکست غیر قابل تصور است. وی در ادامه می‌گوید: «من تا کنون تنها یک دولت را می‌شناخته‌ام. اما حقیقت این است که مادورو انقلاب را ترک کرده و اکنون به سختی می‌توان آن را انقلاب دانست. نتایج نشان‌دهنده بزرگ‌ترین پیروزی انتخاباتی مخالفان از زمان ریاست‌جمهوری چاوز بوده است.» مخالفان دولت احتمالا از این اهرم که تازه پدیدار شده است برای تصویب قانون عفو برای مخالفان زندانی در طول اعتراضات سال گذشته استفاده خواهند کرد. برخی از تندروها نیز به دنبال برگزاری راهی برای رفراندوم هستند تا دوره ریاست‌جمهوری مادورو را پیش از آنکه مدت قانونی آن در سال ۲۰۱۹ به اتمام برسد، کوتاه کنند.

اما زمامت بر مادورو که در سال ۲۰۱۳ و پس از مرگ چاوز به ریاست جمهوری رسید، دشوار خواهد بود. مادورو بر بخش‌های مختلف دولت از جمله دیوان عالی تسلط تقریبا کامل دارد و به سهولت می‌تواند یک مجلس مخالف را مورد حمله خود قرار دهد. ایده دیگری نیز وجود دارد که قانون‌گذاران بتوانند قانونی را تصویب کنند که به مادورو قدرت‌های خاصی برای تاخت و تاز بر مجلس جدید را که تا ژانویه سوگند نخواهند خورد، انجام دهد. اگرچه با کسب اکثریت دو سوم توسط مخالفان، این ایده عملا بی‌فایده شده است. با به دست آوردن دو سوم مجلس و کسب اکثریت کار آنان آسان‌تر خواهد بود. چنین اکثریتی به مجلس اجازه می‌دهد تا عدالت دیوان عالی را تنظیم کند، قوانین مهم را تصویب کند و حتی اصلی را ارائه کند که قانون اساسی چاوز در سال ۱۹۹۹ را بازنویسی کنند.

هانا دریر

منبع: ایندیپندنت