دولت ناکارآ عامل فقر

فردیناندو گیوگلیانو

دبیر اقتصادی فایننشال تایمز

آنگوس دیتون، اقتصاددان بریتانیایی که اکنون استاد دانشگاه پرینستون آمریکا است، جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۱۵ را از آن خود کرد. این جایزه به دلیل تحقیقات بی‌شمار این اقتصاددان که در خصوص مفهوم فقر انجام داده است، اعطا شد.

آکادمی سلطنتی علوم سوئد ضمن اشاره به اینکه دیتون جایزه را به خاطر تحقیقاتی که در زمینه مصرف، فقر و رفاه انجام داده است دریافت کرد، گفت: «تحقیقات وی با رویکردی عمیق انجام گرفته است: نظریه‌های اصولی، روش‌های آماری برای تست نظریه‌ها، کمیت داده‌های موجود و کار بسیار روی تولید انواع داده‌ها در کارهای وی مشهود است.»

دیتون هم شهروند بریتانیا و هم شهروند آمریکا است.

همچنین وی اولین بومی شهر برایتون است که جایزه نوبل را به خانه می‌برد. دیتون در تحقیقات خود، تکنیک‌های بدیعی را به‌کار گرفته است که در آن می‌توان مسائلی ازجمله الگوی خرید مردم و اینکه چگونه دولتی می‌تواند توسعه اقتصادی را در کشور هدف‌گذاری کند درک کرد.

وی از داده‌های دقیق برای فهم آنچه که در اقتصاد اتفاق می‌افتد، استفاده می‌کند. علاوه براین، دیتون فرضیات مهم را زیر سوال می‌برد و به پارادوکس‌هایی که در رابطه با موضوع درآمد و مصرف وجود دارد پاسخ می‌دهد.

جان مولبائر اقتصاددان دانشگاه آکسفورد و همکار دیتون گفت: دانشمندان به طور عادی از جایزه نوبل استقبال نمی‌کنند چراکه آن را علمی نمی‌دانند اما این موضوع که دیتون برنده شده است نشان می‌دهد که این جایزه بر اساس پایه‌های علمی اعطا می‌شود. دیتون به همراه مولبائر یک سیستم معادلاتی را طراحی کردند تا نشان دهند که چگونه مصرف‌کننده‌ها هزینه‌های خود را در میان کالاهای مختلف توزیع می‌کنند؟

پاسخ به این سوال نه تنها به توضیح و پیش‌بینی الگوهای مصرف واقعی نیاز دارد، بلکه در ارزیابی چگونگی اصلاحات سیاسی مانند تغییردرقانون مالیات بر مصرف حیاتی است و بر رفاه گروه‌های مختلف نیز تاثیر می‌گذارد.

دیتون برای تحقیقات در زمینه ارتباط بین مصرف و درآمد از تحقیقات برندگان نوبلی همچون مودیگلیانی و فریدمن کمک گرفت تا تغییرات در درآمد را که باعث تغییر در مصرف می‌شود نشان دهد.

وی درخصوص استفاده از داده انباشته برای کل اقتصاد هشدار داد که به این وسیله نمی‌توان تصمیمات سیاسی مهم را توجیه کرد و نشان داد که چگونه مصرف گروه‌های مختلف به سن و سطوح درآمدی وابسته است.

اورازیو اتانسیو اقتصاددان دانشگاه کالج لندن در خصوص دیتون گفت: «بسیاری از دانشمندان در زمینه موضوع مصرف از زمان کینز کار کرده‌اند اما دیتون جزو معدود افرادی است که عمیقا رفتار مصرف‌کننده را هم به طور فردی و هم در طول زمان درک کرده است.»

در نهایت، او از اهمیت ساخت مجوعه‌های گسترده داده برای ساخت الگویی در جهت تعیین فقر دفاع می‌کند. یکی از اعضای آکادمی سلطنتی علوم سوئد گفت: «‌در دهه ۱۹۸۰، تحقیقات در حوزه اقتصاد توسعه عمدتا تئوری بود و در جایی که این موضوع به صورت تجربی آزمایش می‌شد بر اساس داده انباشته از حساب های ملی صورت می‌گرفت. اما این روش اکنون تغییر کرده است.» وی در ادامه افزود: «دیتون در تحقیقات اخیر خود نشان می‌دهد که چگونه می‌توان اقدامات قابل اعتماد در زمینه سطوح مصرف خانوار فردی را برای تشخیص مکانیسم توسعه اقتصادی مورد استفاده قرار داد.»

این اقتصاددان در ۱۹۴۵ در ادینبورگ به دنیا آمد و دکترای اقتصاد خود را از دانشگاه کمبریج دریافت کرد. عنوان پایان نامه وی «مدل‌های تقاضای مصرف‌کننده و کاربرد آنها در بریتانیا» نام داشت. پس از آن وی به دانشگاه بریستول و در سال ۱۹۳۰ به دانشگاه پرینستون رفت و اکنون در این دانشگاه استاد اقتصاد بین‌الملل است.

در سال ۲۰۱۳، دیتون کتاب «فرار بزرگ» را چاپ کرد که یک ارزیابی از ثروت، رفاه و نا برابری از زمان اوایل قرن ۱۹ بود.

این دانشمند بریتانیایی استدلال کرد که مانع اصلی برای مبارزه با فقر در کشورهای فقیر جهان وجود دولت‌های ناکارآ است تا نبود منابع کافی. وی همچنین از کمک‌های جهانی انتقاد می‌کند و استدلال می‌کند که این امر ممکن است فقر را بیشتر کند تا اینکه مفید باشد.

دیتون سال‌ها منتقد رسمی تعریف خط فقری است که بانک جهانی از سال ۱۹۹۰ استفاده می‌کند. در مصاحبه اخیر که دیتون با فایننشال تایمز داشته وی گفته است که خط فقر گمراه‌‌کننده است و بانک جهانی را به تضاد منافع متهم کرد. این بانک خطی را درنظر می‌گیرد که هیچ‌کس نمی‌داند آن را کجا قرار دهد. من اعتقاد دارم که بانک جهانی درخصوص برخی از نهادها تورش دارد و اینگونه به‌نظر می‌آید که این مرکز بیشتر به دنبال پیدا کردن فقرای بیشتر است تا به دنبال حل این مساله.»