مهاجرت، بازی برد - برد

انا سوانسون

واشنگتن پست

اروپا هم‌اکنون در حال کشمکش با بحران پناهندگان است، چراکه میلیون‌ها نفر از سوریه و عراق به‌خاطر مساله جنگ در کشورشان به اروپا گریخته‌اند. حتی وزیر اقتصاد آلمان برنامه‌ای تهیه کرد تا ۱۶۰ هزار پناهنده را در تقریبا ۱۲ کشور اسکان دهد. وی تاکید کرد که این برنامه «یک قطره در اقیانوس است». آلمان قصد دارد تا ۸۰۰ هزار پناهجو را به کشور خود راه دهد و آمریکا اعلام کرده که ۱۰ هزار پناهجو را به این کشور راه می‌دهد.

همواره از پناهجو به‌عنوان «بار اضافی» برای کشوری که به آن پناه می‌برند، یاد می‌شود. باور عموم این است که این پناهجویان از منابع کشور استفاده می‌کنند و مانع از رشد اقتصادی هستند، اما این کشور‌ها به‌دلایل اخلاقی و قانونی باید پذیرای این افراد باشند، تحقیقاتی که در خصوص تاثیر پناهجویان به کشور‌های دیگر نشان می‌دهد که در بلندمدت این دیدگاه اغلب اشتباه است. تحقیقات نشان می‌دهد که پذیرش پناهجویان تاثیر مثبت یا حداقل خنثی بر اقتصاد و دستمزد کشور میزبان دارد. باید توجه داشت که کشورها برای کمک به پناهجویان، متحمل هزینه‌های بسیاری هستند. دولت برای روند بررسی قانونی پناهجویان، اسکان موقت، خوراک، کمک به پیدا کردن اسکان دائم، یافتن شغل و آموزش مهارت به این افراد باید پول بسیاری خرج کند. برای دولت‌های اروپایی که خود از نظر تامین مالی با مشکل روبه‌رو هستند پناه دادن به این افراد خود یک چالش بزرگ است و آژانس‌های سازمان ملل که مسئول پذیرش میلیون‌ها پناهجو هستند خود غالبا ورشکسته هستند.

اما ورای هزینه‌های اولیه که دولت‌ها در ابتدا برای اسکان دادن به پناهجویان مواجه هستند ، چنین به نظر می‌رسد که پناهندگان برای اقتصاد میزبان بار اضافی نباشند. بر اساس گفته «مایکل کلمنز» کارشناس ارشد امور مهاجرت در مرکز توسعه جهانی گفت:«تحقیقات موثق بسیاری وجود ندارد که نشان دهد در میان مدت یا در بلند مدت، سرمایه‌گذاری بر پناهجویان سودآور باشد». «کلنا کورتس» تحقیقی را در دانشگاه تگزاس «ای اند ام» انجام داد. وی دو دسته مهاجران را مورد بررسی قرار داد؛ مهاجران پناهجو و غیرپناهجو که در اواخر دهه ۱۹۷۰ به آمریکا آمدند. «کورتس» نشان داد که چند سال طول می‌کشد تا پناهجویان روی پای خود بایستند اما بعد از گذشت مدتی درآمد مهاجران پناهجو بیش از غیر پناهجو بود و در اقتصاد کشور هر سال ارزش افزوده ایجاد می‌کردند و تمامی هزینه‌هایی که ابتدا برای آنها صورت گرفته را پوشش دادند. نگرانی بیشتر افراد بومی کشور این است که این مهاجران فرصت‌های شغلی آنها را اشغال می‌کنند به‌خصوص در مشاغلی که به مهارت کم نیاز است. علاوه براین، پناهندگان اغلب مهارت صحبت کردن به زبان آن کشور را ندارند و پیدا کردن شغلی با در آمد بالا نیازمند دانستن زبان است و موج بسیاری از پناهندگان موجب می‌شود که در بازار کار، دستمزد‌ها پایین آید.

اما در بلندمدت به‌نظر می‌رسد که پناهندگان می‌توانند به فکر ایجاد مشاغل جدید باشد. یکی از دلایل این است که پناهندگان بیش از سایر گروه‌ها مستعد راه‌اندازی کسب‌و‌کارهای کوچک هستند. «کلمنز» بر این باور است که در مقایسه با سایر مهاجرین، پناهندگان فرصت این را ندارند تا در صف انتظار شغل مناسب باشند. یک لیست بلند از افرادی که به آمریکا مهاجرت کردند را می‌توان تهیه کرد که بیشتر آنها افرادی مهم و خلاق هستند. افرادی مانند، مادلین آلبرایت، جری یانگ از یاهو ، سرگی برین از گوگل. همچنین اندرو گرو که از مجارستان به آمریکا آمد و در شرکت اینتل مشغول به ساخت قطعات نیمه‌هادی مدرن شد که بدون آن آی‌فون نمی‌توانست اکنون وجود داشته باشد.

«کلمنز» ضمن اشاره به این موضوع که حتی اگر پناهنده‌ها پرستار بچه، آشپز یا سبزی فروش شوند و مدیران اجرایی گوگل نشوند، باز هم می‌توانند به اقتصاد کشور کمک کنند، افزود: «همچنان یک باور در آمریکا وجود دارد که افراد مهاجری که مدرک دکترا دارند، مهاجران خوبی هستند و مهاجرانی که تحصیلات مناسبی ندارند برای آمریکا مناسب نیستند. برای این باور هیچ تحقیقی صورت نگرفته است.» تحقیقات صورت گرفته توسط «جیوانی پری» از دانشگاه کالیفرنیا نشان می‌دهد کارگران کم‌مهارت خارجی و کارگران کم‌مهارت داخلی اغلب به جای دشمنی به همدیگر کمک می‌کنند. از سویی دیگر، مطالعات دیگری در دانمارک صورت گرفته است که در طول ۱۲ سال دستمزد هر دانمارکی را با پناهجویان بوسنیایی به این کشور را بررسی می‌کند. دولت دانمارک پناهجویان را به صورت اتفاقی در استان‌های این کشور اسکان داد و این امکان را برای اقتصاددانان فراهم کرد تا مجموعه داده مناسبی برای تحقیقات خود داشته باشند. محققان به این نتیجه رسیدند در استان‌هایی که مهاجران در آن مستقر شده‌اند، میزان افزایش دستمزد دانمارکی‌ها بیشتر از استان‌هایی بودند که در آن پناهجویی وجود نداشت. این نتایج در آمریکا و آلمان نیز تایید شده است.

«پری» می‌افزاید: «این تغییرات به دانمارک کمک کرد تا خود افراد دانمارکی ارتقا شغل یابند و دستمزد افراد به‌طور متوسط بالاتر رود.» «پری» در ادامه توضیح می‌دهد که دلیل آن این است که افراد بومی به سمت تخصصی کردن مهارت خود می‌روند، این امر به کسب‌وکارها کمک می‌کند و منجر به رشد اقتصادی کشور میزبان می‌شود. پناهندگان به دنبال مشاغلی هستند که نیازکمتری به مهارت زبانی دارد اما افراد بومی بیشتر به سمت مشاغلی می‌روند که به مهارت‌های بومی نیاز است مانند مدیریت نیروی کار جدید یا مذاکره با مشتری و تامین‌کننده. این تخصصی شدن کارکنان به شرکت‌ها این شانس را می‌دهد که بسیار توسعه یابند .

«پری» در انتها تاکید می‌کند: «مهاجرت باعث می‌شود که افراد به سمت تخصصی شدن بروند، تخصصی شدن منجر به افزایش بهره‌وری می‌شود، اندازه بنگاه و موقعیت شغلی نیز افزایش می‌یابد.» تحقیقات «پری» نشان می‌دهد که مهاجرت، بازی مجموع صفر نیست. دلایل دیگری نیز وجود دارد تا نشان دهد مهاجران می‌توانند به اقتصاد بومی کمک کنند. ورود این افراد تقاضا برای خوراک، مسکن و بسیاری از خدمات را افزایش می‌دهد و این موضوع به نفع کشاورزان، شرکت‌های ساختمانی و صاحبخانه‌ها است.