آغوش باز اروپا به‌سوی پناهجویان

اکونومیست

باوجود اینکه درکنوانسیون سازمان ملل به صراحت ذکر شده که مسوولیت پناهجویان با کشوری است که به آن وارد می‌شوند اما با این حال، کشورهای متعهد این مسوولیت را باهم تقسیم می‌کنند. باوجود اینکه رهبران اروپایی، درباره سیاست‌های پناهجویی در سطح اتحادیه اروپا بحث و مذاکره می‌کنند، اما آنها ازسوی دیگر، غیورانه از قدرت ملی خود دفاع می‌کنند.

سال گذشته ۶۲۶ هزار نفر برای پناهندگی در کشورهای عضو اتحادیه‌اروپا تقاضای خود را ثبت کردند که تنها بخش ناچیزی از آنها با کشتی روانه اروپا شده بودند، درحالی‌که به سختی، تنها نیمی از این متقاضیان موفق به اخذ پناهندگی شدند. در بین کشورهای اروپایی، فرانسه به ۱۵ هزار نفر پناهندگی اعطا کرد و انگلیس تنها ۱۱ هزار نفر را پذیرفت. با این حال، در این بین استثنائاتی هم وجود دارند؛ مثلا آلمان ۴۱ هزار و سوئد ۳۱هزار نفر پناهجو را پذیرفته‌اند و بسیاری از کشورها نیز امیدوارند این معضل به‌زودی حل شود.

درصورتی‌که اتحادیه اروپا بخواهد ارزش‌های خود را تحقق بخشد، باید در آن واحد در جبهه‌های بسیاری، از نجات جان انسان‌ها تا کمک به کشورهایی که مرزهای وسیعی دارند، نبرد کند. رهبران اتحادیه اروپا همچنین این حق را دارند تا به عملیات نجات پناهجویان شتاب بخشند، اما این تلاش‌ها باید بسیار وسیع‌تر و بزرگ‌تر از عملیاتی باشد که سال گذشته انجام شد. اتحادیه اروپا همچنین این حق را دارد تا با قاچاقچیان انسان مقابله کند، اما مادامی که کمک‌های مالی و نیروی انسانی برای این امر ناکافی باشد، امیدی به موفقیت نمی‌رود.

برای مدت زمان طولانی اروپا نگاه خود را به جنگ داخلی ناپاک و خونین سوریه بست و تلاش چشمگیری برای جلوگیری از انبوه درد و رنج این کشور نکرد، اما به ناگاه دروازه این قاره توسط دو اهرم سیاسی باز شده است: اول وجدان اخلاقی که با تاخیر توسط تصویر کودک سوری غرق در ساحل ترکیه برانگیخته شد. دوم شجاعت سیاسی آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان که به مردم گفت ترس از مهاجران را کنار گذاشته و رحم و شفقت به این نیازمندان نشان دهند. البته در میان مردم و دولتمردان نگرانی‌هایی نیز وجود دارد از جمله اینکه فرهنگ کشورشان توسط بیگانگان پایمال شود، اقتصاد دچار افت شده و مزایای تامین اجتماعی کم شود و حتی برخی از احزاب ضد مهاجرت ورود احتمالی تروریست‌ها را نیز مطرح می‌کنند.

دهها هزار نفر از پناهجویان توسط راه آهن، اتوبوس و با پای پیاده با شعار «آلمان آلمان»، به سوی این کشور روانه شدند و بااستقبال و تشویق جمعیت مواجه شدند. آلمان نشان می‌دهد که اروپا می‌تواند نه تنها هزاران، بلکه صدها هزار نفر از پناهندگان را جذب کند.

مطمئنا محدودیت‌هایی برای پذیرش مهاجران در هر جامعه وجود دارد قوانینی که به نظر می‌رسد اروپا باید برخی از آنها را تعدیل کند. واکنش‌های گرم بسیاری از مردم در برابر مهاجران در تضاد با آنچه دولتمردان عصبی پنداشته بودند، قرار دارد و نشان می‌دهد سیاست ترس باید با سیاست کرامت جایگزین شود. نکته مهمی که آنگلا مرکل صدر اعظم پیش از سایرین به آن پی برده است و امید است که دیگر سیاستمداران جهان نیز آن را درک کنند تا در نهایت به جریان مهاجران کمک کرده و به الگویی فکر کنند که در آن کشورهای مختلف جهان با همکاری هم، جهان را به مکان بهتری برای زندگی بدل خواهند کرد.