احسان آذری‌نیا: ‌در سده حاضر، نانوفناوری بزرگ‌ترین عامل پیشرفت صنعت و فناوری است و کارشناسان این حوزه معتقدند نانوفناوری منبع انقلاب صنعتی بعدی است. نانوفناوری از پیش بر بخش‌های مختلف صنعت تاثیر داشته و فعالیت‌های اقتصادی نشات گرفته از آن بسیار فراگیر و عمیق بوده است.

محصولات تولید شده بر مبنای فناوری نانو، در حال ورود به بازار کالاهای مصرفی است و می‌توان انتظار داشت این روند طی سال‌های آینده با سرعت بالاتری ادامه پیدا کند. بازار جهانی فناوری نانو طی سال‌های آینده رشدی در محدوده ۵ درصد در سال خواهد داشت و پیش‌بینی شده ارزش بازار این شاخص از علم بشر تا سال ۲۰۲۰ به بیش از ۷۶ میلیارد دلار برسد. فناوری نانو به دلیل کاربردهای بسیار فراگیری که در صنایع و تولید محصولات مصرفی دارد به شدت مورد توجه دولت‌ها و شرکت‌های مختلف قرار گرفته است. فناوری نانو به سرعت به حوزه ای میان رشته ای تبدیل شده و در آن متخصصان از رشته‌های مختلف از کشاورزی و پزشکی تا صنعت و مواد در همکاری تنگاتنگ با هم به ساخت محصولات کاربردی و با ارزش افزوده بالا اقدام می‌کنند. تاثیرات اقتصادی این رشته از دانش بشری بسیار بزرگ است و می‌توان گفت فناوری نانو یکی از ستون‌های اصلی دنیای آینده است. در حال حاضر ایران رتبه اول منطقه و رتبه هفتم دنیا را در حوزه نانوفناوری به خود اختصاص داده است.

فناوری نانو کاربردهای بسیار زیادی در بخش‌های مختلف دارد: کاهش یافتن شدید تقاضا برای سوخت‌های فسیلی، فراگیر شدن استفاده از ابر رایانه‌های بسیار قوی، کوچک و کم مصرف، ارسال دقیق دارو به آدرس‌های مورد نظر در بدن و افزایش طول عمر، از بین بردن کامل عوامل خطرناک جنگ شیمیایی و میکروبی، ورشکستگی صنایع قدیمی همچون فولاد با ورود تجاری مواد نو و ... برخی از این کاربردها است. ورود محصولات متکی بر این فناوری جهشی بزرگ در رفاه و کیفیت زندگی و توانائی‌های زیست محیطی به همراه داشته و خواهد داشت و موجب جابه‌جایی‌های بزرگ اقتصادی خواهد شد. هم‌اکنون بخش‌های دولتی و خصوصی کشورهای مختلف جهان شامل ژاپن، آمریکا، اتحادیه اروپا، چین، هند و ... در حال سرمایه‌گذاری در فناوری نانو هستند؛ زیرا واقعیت این است که پیشرفت در این حوزه به کسب سهم بالاتر در بازار پررونق آن در آینده منجر خواهد شد.

حرکت در مسیر توسعه فناوری نانو یک ضرورت است. پیش‌بینی می‌شود در چند دهه آینده جمعیت جهان و میزان مصرف مواد خام رشدی قابل ملاحظه داشته باشد و تامین نیازهای این جمعیت به روش‌های جدید نیازمند است. افزایش تولید و مصرف انرژی اثرات زیست محیطی بزرگی داشته است. فناوری نانو ظرفیت بالایی برای ارتقای محیط زیست از دو طریق کاربرد مستقیم نانو مواد برای ردیابی، پیشگیری و رفع آلاینده‌ها و کاربرد غیر مستقیم، با استفاده از فرآیند طراحی صنعتی پاک تر، و تولید محصولات سازگار با محیط زیست دارد. مشاهده می‌شود که فناوری نانو یک ضرورت است و کشورهایی که در این زمینه سرمایه گذاری و فعالیت نمی‌کنند در آینده از انقلاب صنعتی بعدی عقب خواهند ماند.