قیمت‌گذاری؛ مانع جذب سرمایه‌گذاری خارجی

محمدرضا نجفی‌منش عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان ایران مهم‌ترین دستاورد بیانیه لوزان هموار شدن راه ارتباطات جهانی در زمینه‌های مختلف به خصوص اقتصادی است. ارتباطی که در چند سال گذشته به دلیل تحریم‌های اعمال شده بر ایران محدود شده بود و کشور را با مشکلات بسیاری مواجه کرده بود. یکی از پیامدهای بسیار مثبت این تفاهم‌نامه علاوه بر اینکه موجب افزایش امید در فضای اقتصادی کشور شد، تاثیر بر بازار و صنعت خودرو ایران است. با قرائت این بیانیه خودروسازان نسبت به افزایش همکاری‌ها در سطح بین‌الملل امیدوار شدند و همه منتظر آن هستند که در سه ماه آینده با قطعی شدن توافق هسته‌ای ایران با ۱+۵ بتوانند این همکاری‌ خود را به صورت جدی آغاز کنند. خودروسازان و قطعه‌سازان جهانی می‌توانند به‌صورت اشتراکی به فعالیت در صنعت خودرو ایران بپردازند و از این طریق در ایران تولید داشته باشند.

این موضوع باعث می‌شود که صنعت خودرو ایران به بازارهای جهانی صادرات داشته باشد و خودروسازان داخلی نیز می‌توانند مواد اولیه و قطعات موردنیاز خود را از شرکت‌های اصلی خریداری کنند و از این طریق تا حدودی به کاهش هزینه‌های خود بپردازند. یکی از موضوعات مهم صورت گرفته در این توافق آن است که در صورت رفع مشکل تحریم‌ها نقل و انتقال پول به روال عادی برمی‌گردد و یکی از بزرگ‌ترین مشکلات خودروسازان خارجی برای ورود به بازار ایران رفع می‌شود. در چند سال اخیر عدم نقل و انتقال پول در بانک‌ها باعث شده بود که خودروسازان خارجی نتوانند در بازار ایران فعالیت کنند.

هر چند این مشکل نیز باعث شد که خودروسازان داخلی نیز در مراودات تجاری خود برای خرید قطعه دچار مشکل شوند و به همین دلیل برای خرید و فروش قطعات مورد نیاز خود به دور زدن تحریم‌ها پرداختند. با انجام توافق در آینده نزدیک و حل مشکل نقل و انتقال پول به جای آنکه خودرو و قطعه را وارد کنیم، می‌توانیم خودروسازان و قطعه‌سازان را وارد بازار ایران کنیم. همین موضوع باعث شده که بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی مذاکرات اولیه خود را پیش از حصول توافق انجام دهند و در حال حاضر پشت درهای ایران منتظر آرام شدن فضا و حصول توافق نهایی هستند. در صورت امضای توافق و حل مشکل نقل و انتقال پول این شرکت‌ها برای فعالیت در بازار ایران آماده هستند.

یکی از مشکلات شرکت رنو برای فعالیت در بازار ایران مشکل نقل و انتقال پول بوده است اما می‌بینیم که این شرکت ایران را ترک نکرد. شرکت پژو نیز در قراردادی با یکی از شرکت‌های داخلی قرار است شراکت داشته باشد و در همین راستا مدل‌های جدید خود را در بازار ایران عرضه می‌کند. همه شرایط آماده است بنابراین باید مسوولان با هموار کردن راه، موانع حضور خودروسازان بین‌المللی در کشور را برطرف کنند. بعد از قرائت بیانیه تفاهم میان ایران و کشورهای غربی بسیاری از شرکت‌های خودروساز و قطعه‌ساز برای همکاری با شرکت‌های داخلی تماس گرفتند و برای حضور در بازار ایران ابراز تمایل کردند بنابراین باید با بهره‌گیری از این فرصت‌ها هرگونه مانعی را که بر سر راه حضور این خودروسازان بین‌المللی صورت می‌گیرد از بین ببریم.

مهم‌ترین مانع که ممکن است باعث عدم حضور سرمایه‌گذاران خارجی در کشور شود موضوع قیمت‌گذاری دستوری خودرو در ایران است که این موضوع تاثیر بسیاری در بازار دارد. در هر صورت وجود شیوه‌نامه یا دستورالعمل مشخص برای قیمت‌گذاری جاذبه حضور در ایران را کاهش می‌دهد. بنابراین این مساله باید به زودی رفع شود زیرا بازار خودرو در ایران انحصاری نیست و حضور شرکت‌های متعدد که در این زمینه به فعالیت مشغول هستند خود گویای این واقعیت است، در صورتی که سرمایه‌گذاران خارجی بخواهند با خودروسازان داخلی برای تولید محصول مشارکت کنند باید این قانون‌های دست و پاگیر حذف شود.

از سوی دیگر بسیاری از زمزمه‌های کاهش قیمت خودرو در بازار صحبت می‌کنند. با توجه به اینکه هنوز نتیجه مشخصی اعلام نشده است؛ بنابراین در حال حاضر نمی‌توان تاثیر مذاکرات بر بازار خودرو را پیش‌بینی کرد؛ اما موضوع مشخص این است که با توافق صورت گرفته به هیچ وجه قیمت‌ خودرو کاهش پیدا نخواهد کرد. قیمت‌ها زمانی سیرنزولی به خود می‌گیرند که تورم منفی شود.

موضوع مهم دیگری که بر اثر این توافق صورت می‌گیرد و بر آن تاکید بسیار دارم، این است که به جای واردات خودرو بهتر است خودروسازان مطرح را وارد کشور کنیم زیرا از این طریق می‌توان از دانش فنی آنها بهره گرفت که با سرمایه‌گذاری این بخش در صنعت خودرو ایران و حتی اعطای بخش قابل توجهی سهم به آنها می‌توان خارجی‌ها را ترغیب به حضور در ساختار خودروسازی ایران کرد.

با توجه به اینکه یکی از شرایط حضور سرمایه‌گذاران خارجی تولید خودرو ساخت داخل است، خودروسازانی همچون رنو و پژو که در گذشته با ما همکاری داشته و بستر حضور خود و شبکه تامین در ایران را دارند، گزینه‌های مناسبی برای همکاری هستند که در این صورت بازار رقابتی شکل می‌گیرد. ضامن بقای خودروسازان داخلی، قدرت رقابت‌ محصولات تولیدی، تنوع محصول و به‌روز بودن است که چنین موضوعی بدون حضور بزرگان صنعت خودرو جهان میسر نخواهد شد.