هر رئیس‌جمهور، یک برنامه

بیژن رحیمی دانش مشاور سابق رئیس سازمان برنامه و بودجه بر اساس نص صریح اصل ۱۲۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران رئیس‌جمهور مسوولیت امور برنامه و بودجه و امور اداری و استخدامی کشور را مستقیما بر عهده دارد و نیز می‌تواند اداره آنها را به عهده افراد دیگر بگذارد. اگر به نظام برنامه‌ریزی برخی کشورهای توسعه‌یافته نگاه کنیم، خواهیم دید اکثر این کشورها به‌صورت حزبی برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنند. به این ترتیب که اجزاب برنامه‌هایشان را به رای می‌گذارند و سپس هر برنامه‌ای که برنده انتخابات شد، در کشور اجرایی می‌‌شود اما در ایران فردمحورتر عمل می‌کنیم و به‌جای برنامه، وعده‌های انتخاباتی هستند که آرای مردم را جذب می‌کنند و در زمان اجرا نیز قسمتی از این وعده‌ها اجرایی و الباقی به فراموشی سپرده می‌شوند. از سوی دیگر مدت ریاست جمهوری چهار سال تعیین شده است که امکان یک بار تمدید آن وجود دارد. با توجه به نکات فوق تاکید بر پنج ساله بودن برنامه‌های توسعه به دلیل رویه‌های قبلی هیچ توجیهی ندارد. چون زمان اجرای برنامه‌های میان‌مدت می‌تواند به چهار سال تغییر یابد که در این صورت هر رئیس‌جمهور منتخب تا زمان تنفیذ مسوولیت خویش بر اساس اهداف اعلامی که مورد تایید اکثر رای‌دهندگان قرار گرفته است، برنامه چهار ساله خود را آماده و در اسرع وقت تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌کند، به این ترتیب هر رئیس‌جمهور مسوول و پاسخگوی برنامه خویش است و این بهانه که یک دولتی ادعا کند؛ چون ما مجری برنامه تصویب شده توسط دولت قبلی بودیم، نتوانستیم آن‌طور که باید و شاید کارآیی داشته باشیم»، از بین خواهد رفت. اگر یک رئیس‌جمهور برای اولین بار انتخاب شود، صرفا ۶ یا ۷ ماه برنامه مصوب دولت قبلی را اجرا خواهد کرد و در دور دوم انتخاب این نقیصه هم

رفع می‌شود.

برای هر تغییری، دوره گذار بسیار مهم است و باید به آن فکر کرد، این تغییر نیز در ابتدا ایجاب می‌کند که دولت یک برنامه دو و نیم ساله تا انتهای دوره ریاست‌جمهوری فعلی‌اش بدهد و پس از این دوره ریاست‌جمهوری، دولت دوازدهم برنامه چهار ساله بعدی را به مجلس ببرد و تصویب کند که این روش در لوایح تقدیمی دولت مانند لایحه خروج از رکود مشاهده می‌شود. به این ترتیب رئیس‌جمهور و وزرا در هر دوره مجبور به اجرای برنامه قبلی نیستند و اگر چنین عمل شود، احتمالا برنامه‌ریزی جامع که تا کنون پاسخ مناسبی نداده است نیز کنار گذاشته خواهد شد.