شوک قیمتی منتفی است

محمود جهانی کارشناس اقتصاد مسکن `بازار مسکن شهریور ماه و در واقع نیمه نخست سال ۱۳۹۳ را در حالی به اتمام می‌رساند که همچنان شرایط ثبات در قیمت‌ها و رکود در ساخت و ساز بر آن حاکم است و البته این وضعیت در شرایطی که اقتصاد کشور در حال عبور از دوره رکود نسبتا طولانی خود است و تلاش می‌کند از نرخ رشد منفی خارج شود قابل درک است.به‌ویژه که در همین دوره به واسطه تحریم‌های خارجی، اقتصاد کشور از پمپاژ درآمدهای نفتی، مصون بوده و عدم تزریق ارزهای حاصله از نفت، حاشیه امنی در جهت تضعیف شکل‌گیری تقاضاهای سوداگرانه در بازار مسکن ایجاد کرده است و البته این شرایط، نه تنها زمینه نوسانات قیمتی در بازار مسکن را از بین برده، بلکه آرامش بازار ارز، طلا (سکه) و حتی بورس نیز ناشی از همین موضوع بوده است. درواقع از آنجا که آزادسازی تدریجی عواید نفتی، فقط به اندازه تکافوی نیازهای اساسی بوده، فرصتی را برای اصطلاحا شکل‌گیری «بیماری هلندی»‌ در اقتصاد کشور به‌دست نداده است.

تحت این شرایط به نظر اینجانب، در نیمه دوم سال همچنان افزایش جهشی قیمت مسکن که همواره ناشی از ورود تقاضای سوداگرانه (یا سرمایه‌ای) به بخش بوده، منتفی است. اما تقاضای واقعی یا تقاضای مصرفی که متعلق به نیازمندان مسکن است به‌صورت ملایم و خیلی تدریجی به رشد خود ادامه می‌دهد.

البته میزان این رشد و اینکه چقدر بر افزایش قیمت‌ها موثر باشد بستگی زیادی به سیاست‌های دولت در ارتباط با تحریک تقاضای موثر که در بسته سیاستی خروج از رکود ارائه داده است، دارد.

در این بسته دولت تلاش کرده است با اجرای طرح‌هایی همچون ایجاد صندوق پس‌انداز مسکن در تمامی بانک‌ها، تسهیلات خرید مبنی بر پس‌انداز توسط متقاضیان ارائه دهد و سقف این تسهیلات را نیز افزایش دهد و از این طریق تقاضای موثر متقاضیان مصرفی مسکن را افزایش دهد که در این صورت می‌توان امیدوار بود رشد تقاضا در نیمه‌دوم در بازار ادامه یابد و بنابراین چشم‌انداز بازار به لحاظ رونق معاملات و روند قیمتی به‌شرح ذیل قابل پیش‌بینی است:

۱- در نیمه نخست سال، که در واقع شرایط ثبات بر بازار حاکم بود و تعداد معاملات که در سال ۱۳۹۲ به شدت کاهش یافته بود ترمیم شد و قیمت‌ها نیز رشد نسبی و البته کمتر از رشد تورم را تجربه کرد در نیمه دوم نیز کمابیش این رشد ادامه خواهد داشت و در مجموع، تعداد معاملات در نیمه دوم بیشتر از نیمه اول خواهد بود.

۲- رشد قیمت مسکن طی نیمه دوم به‌صورت تدریجی تداوم خواهد داشت، ولی شوک قیمتی منتفی خواهد بود.

۳- به لحاظ تولید و ساخت‌و‌ساز، با توجه به اینکه در ۲ سال گذشته روند تولید آسیب جدی دیده است، به نظر می‌رسد تا پایان سال، تحول جدی اتفاق نیفتاده و روند رکودی تولید و سرمایه‌گذاری را شاهد باشیم.