«پنجره واحد»؛ ایده‌ای برای منفعت‌رسانی

مهندس غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران اگر چه برای مفهوم پنجره واحد تجاری تعریف واحدی وجود ندارد و تعابیر مختلفی از آن استنتاج می‌شود، اما در مجموع می‌توان پنجره واحد تجاری را «ایده‌ای برای تسهیل تجارت» نامید. در چنین فرآیندی مشتری و ارائه‌کننده خدمات (عرضه و تقاضا) اطلاعات و نیازمندی‌های خود را درباره انجام یک نوع تجارت یا سرمایه‌گذاری خاص به یک واحد یا یک محل ارائه و نتایج را در همان‌جا دریافت می‌کنند. مهم‌ترین مزیت استفاده از پنجره واحد تجاری، صرفه‌جویی در وقت خدمات‌دهنده و خدمات گیرنده است؛ زیرا در صورت نبود آن، دو طرف باید از مجرای کانال‌های مختلف و با مراجعه به چند سازمان یا واحد با توجه به بوروکراسی پیچیده اداری از این خدمات بهره‌مند شوند. به همین دلیل پنجره واحد در جهت تسهیل روند بخش تجارت و بازرگانی می‌تواند از سه منظر «زمان»، «هزینه» و «شفافیت» دورنما بهتری پیش روی این دو بخش ترسیم کند.

یکی از مهم‌ترین نهادهایی که گسترش «ایده تسهیل تجارت» را در دستور کار قرار داد، مرکز تسهیل تجارت و کسب‌وکار الکترونیک سازمان ملل متحد یا

UN/CEFACT (موسوم به مرکز سی‌فاکت) است که پنجره واحد تجاری را چنین تعریف کرده است: «پنجره واحد تجارت عبارت است از: تسهیلاتی که به مشتریان، سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که اطلاعات لازم را در قالب‌های استاندارد به یک واحد ارائه و تمام مجوزها و موارد قانونی را در ارتباط با فعالیت خویش در همان نقطه دریافت کنند.» به واسطه پنجره واحد تجاری ناهماهنگی‌های موجود بین سازمان‌ها و نهادها از بین خواهد رفت و در یک اقدام هماهنگ سازمان‌های ذی‌ربط می‌توانند طی یک دوره زمانی کوتاه، تاثیر مثبتی روی تسریع در امر تجارت و بازرگانی بگذارند. اگر بخواهم اهمیت مبحث پنجره واحد تجاری را در یک عبارت در کشورمان گوشزد کنم، تاکید بنده بر این است که برای تسریع در انتقال اطلاعات بین تجارت و دولت، مساله «پنجره واحد تجاری» الزامی است که باید انجام شود.

در همین راستا یکی از اموری که می‌تواند محیط مساعدی برای تشکیل پنجره واحد تجاری پرورش دهد، تبدیل کارت‌های معمولی بازرگانی به کارت‌های هوشمند است؛ سیستم این کارت‌ها به گونه‌ای است که اتصال آن به همه سازمان‌های ذی‌ربط ممکن و ارتباطات آنلاین و شفاف در فرآیند ایجاد شده از سوی همه سازمان‌ها قابل دریافت است. از دیگر موضوعاتی که اتاق بازرگانی به عنوان بازوی فعال بخش خصوصی در پی آن است تا هر چه زودتر موانع مربوط به پنجره واحد را از بین ببرد، مسائل مربوط به بیمه، تامین اجتماعی و امور مالیاتی است که تلاش خود را به کار گرفته و امید است با حل این موضوعات به کمک دولت، بتوان در تسهیل شرایط برای سرعت گرفتن به تاسیس پنجره واحد تجاری کمک کرد.

البته اتاق بازرگانی ایران به عنوان پارلمان بخش خصوصی کشور در شورای سیاست‌گذاری امور مربوط به راه اندازی پنجره واحد تجاری حضور دارد و خوشبختانه دولت و در راس آن وزارت صنعت، معدن و تجارت فعالیت مناسبی را در زمینه کاهش موانع تجاری و منفعت‌رسانی به جوامع تجاری آغاز کرده است. در این باره کمیسیون‌های تخصصی مربوط به پنجره واحد تجاری در حال ایفای وظایف ویژه ای هستند و با توجه به روندی که در حال انجام است، به نظر می‌رسد این کار به زودی عملی خواهد شد. همچنین جلساتی که برای راه‌اندازی پنجره واحد تجاری تشکیل می‌شود به صورت مرتب برگزار می‌شود و امیدواریم همچنان که وزیر صنعت، معدن و تجارت از راه‌اندازی آن تا پایان سال ۹۳ خبر داده‌اند، بتوانیم شاهد راه اندازی پنجره واحد در موعد مقرر باشیم.