طبقه‌بندی صنایع به بزرگ، متوسط و کوچک
محمدمهدی رئیس‌زاده رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی تهران چندی پیش مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور طی فراخوانی از صاحبان صنایع خواست تا به این پرسش پاسخ دهند که دولت باید به دنبال چه صنایعی برود تا بتواند با کمترین هزینه رشد اقتصادی را محقق کند؟ لازمه پاسخ صحیح به این پرسش، تدوین استراتژی توسعه صنعتی و پس از آن تعیین اهداف و راهبردها است. تا زمانی که استراتژی نداشته باشیم، ناچار می‌شویم از روش آزمون و خطا استفاده کنیم که درصد خطای آن بسیار است و از سوی دیگر رسیدن به جواب ۱۰۰ درصد هم امکان‌پذیر نخواهد بود.
محمدمهدی رئیس‌زاده رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی تهران چندی پیش مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور طی فراخوانی از صاحبان صنایع خواست تا به این پرسش پاسخ دهند که دولت باید به دنبال چه صنایعی برود تا بتواند با کمترین هزینه رشد اقتصادی را محقق کند؟ لازمه پاسخ صحیح به این پرسش، تدوین استراتژی توسعه صنعتی و پس از آن تعیین اهداف و راهبردها است. تا زمانی که استراتژی نداشته باشیم، ناچار می‌شویم از روش آزمون و خطا استفاده کنیم که درصد خطای آن بسیار است و از سوی دیگر رسیدن به جواب ۱۰۰ درصد هم امکان‌پذیر نخواهد بود. با توجه به شرایطی که در کشور وجود دارد، در صورتی که بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم، نمی‌توان پاسخ دقیقی به این پرسش داد؛ با این حال با توجه به شرایط حاکم در کشور و برای رسیدن به جواب نسبی، باید صنایع را به بزرگ، متوسط و کوچک دسته‌بندی کرد. در بخش صنایع بزرگ پاسخ کاملا مشخص است، چرا که کشور ما روی دریایی از نفت و گاز قرار دارد و ماحصل این دریای عظیم هم در گروه صنایع بزرگ قرار دارند و با توجه به وجود منابع جدیدی که در کشور کشف می‌شود، می‌توان گفت این بخش از صنایع که شامل نفت، گاز و پتروشیمی می‌شود برای سرمایه‌گذاری قابل‌بررسی هستند. در صورتی که تحریم‌ها را کنار بگذاریم، شرکت‌های بزرگ به صورت فاینانس برای سرمایه‌گذاری وارد کشور خواهند شد و به این طریق مشکل سرمایه‌گذاری در این بخش را که بسیار کلان است برطرف خواهند کرد. از سوی دیگر، صنایع بزرگ شامل فولاد، مس، آلومینیوم و... که در گروه صنایع بزرگ قرار دارند نیازمند یک بازنگری در صدور مجوز هستند. در سال‌های اخیر مجوزهای بسیاری بدون مکان‌یابی صحیح برای این گروه صادر شده که این امر کارآیی این صنایع را پایین آورده است. به طور مثال در حال حاضر ظرفیت های خوبی برای سیمان در کشور ایجاد شده، اما از آنجا که سیمان کالای کم ارزشی است کرایه حمل روی قیمت نهایی آن تاثیر بسیاری می‌گذارد، به همین دلیل باید کارخانه‌های تولید سیمان را نزدیک مرز راه‌اندازی کرد تا هم بتوانند صادرات مناسبی داشته باشند و هم بتوانند به راحتی نیاز داخل را تامین کنند. با این شرایط می‌توان گفت در خصوص صنایع بزرگ منهای نفت، گاز و پتروشیمی باید سایر عوامل را نیز مد نظر قرار داد.
اما گروه دوم که به صنایع کوچک و متوسط اختصاص دارد را می‌توان راهکار حل مشکل اشتغال دانست، چراکه می‌توان با سرمایه کمتری نسبت به راه‌اندازی چنین واحدهای تولیدی اقدام کرد. صنایع غذایی، چرم، نساجی و دانش بنیان از جمله صنایعی هستند که با توجه به وجود نیروی کاری و مکان‌یابی درست می‌توان روی آنها سرمایه‌گذاری کرد و از سود صادراتی آنها بهره‌مند شد.
در صورتی که صنایع کوچک و متوسط مورد توجه قرار گیرد (در سال‌های اخیر این بخش چندان مورد توجه دولتمردان نبوده است) بخش اعظمی از مشکل بیکاری کشور برطرف خواهد شد. هرچند در تولید ناخالص داخلی سهم صنایع بزرگ را ۶۰ تا ۷۰ درصد و صنایع کوچک و متوسط را ۳۰ تا ۴۰ درصد در نظر گرفته‌اند، اما نمی‌توان از سهم این بخش در اشتغال چشم‌پوشی کرد؛ در حال حاضر کشورهای اروپایی نیز بیشترین رشد خود را به صنایع کوچک اختصاص داده‌اند.
این صنایع فرصت‌هایی هستند که در کشور وجود دارد، اما تدوین سند توسعه اقتصادی لازمه ساماندهی این صنایع است. در کشور ما سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ تدوین و در حال اجرا است و از سوی دیگر برنامه ششم توسعه نیز طی هفته‌های آینده از سوی دولت تدوین خواهد شد و در صورتی که بتوانیم این بخش را احصا کنیم، پاسخ به پرسش مطرح شده از سوی دولت به صورت دقیق‌تری داده خواهد شد.
ارسال نظر