تحلیل سود و زیان میزبانی المپیک
بسیاری از نظرسنجی‌‌‌ها نشان می‌دهد که مردم پاریس برگزاری این رویداد جهانی را مصادف با زمان مناسبی برای کشورشان نمی‌‌‌دانند و انگیزه و شوق لازم برای استقبال از آن را ندارند. این بازی‌‌‌ها در شرایطی برگزار می‌‌‌شوند که فرانسه دچار آشفتگی سیاسی است، همچنین نظافت شهری با مشکلات جدی مواجه است. سال گذشته هجوم ساس‌‌‌ها و آلودگی رودخانه سن در سراسر شهر باعث شد تا ساکنان با چالشهای زیادی مواجه شوند. پاریس در حالی با تمام قوا برنامه‌‌‌های خود را برای المپیک پیش می‌‌‌برد که مانند دیگر دوره‌‌‌های این رویداد، هزینه‌‌‌های مالی زیادی را متحمل میشود.
تاکنون پاریس حداقل ۹.۷میلیارد دلار برای المپیک هزینه کرده است که تخمین زده میشود ۳.۲۵میلیارد دلار آن از مالیات‌‌‌دهندگان فرانسوی جمع‌آوری شده است. با توجه به هزینه‌‌‌های گزاف برگزاری بازی‌‌‌های المپیک (گزارش‌‌‌های پیشین حکایت از آن دارد که برگزاری این بازی‌‌‌ها به طور نسبی امتیازات اقتصادی برای میزبانان داشته است) پرسشی که مطرح میشود آن است که آیا اصلا سودی برای یک شهر بابت میزبانی بازی‌‌‌های المپیک می‌‌‌توان متصور شد؟ همچنین برای شهرهایی که هر چهارسال یکبار انتخاب می‌‌‌شوند، هزینه‌‌‌های هنگفت میزبانی المپیک چگونه ارزیابی میشود؛ به‌‌‌ویژه زمانی که مالیات‌‌‌دهندگان بخش‌‌‌های زیادی از بار مالی مربوط به این رویداد را به دوش می‌‌‌کشند؟
هزینه میزبانی المپیک چقدر است؟
هیچ ارزش و بهای منحصربه‌‌‌فردی وجود ندارد؛ زیرا وضعیت هر شهر متفاوت است، اما هزینه‌‌‌های میزبانی عموما بالغ بر ده‌‌‌ها میلیارد دلار است. در سال ۲۰۱۲، لندن ۱۴.۶میلیارد دلار برای میزبانی بازی‌‌‌های المپیک تابستانی و پارالمپیک هزینه کرد. آتن پایتخت یونان، محل برگزاری اولین المپیک مدرن در سال ۲۰۰۴، رقمی بالغ بر ۱۵میلیارد دلار صرف کرد. در حالی که سیدنی در سال ۲۰۰۰ برای میزبانی این بازی‌‌‌ها ۴.۶میلیارد دلار و ریودوژانیرو در برزیل در سال ۲۰۱۶، رقم ۲۰میلیارد دلار هزینه کردند. طبق گزارش‌‌‌ها، پکن در سال ۲۰۰۸، رقمی به میزان ۴۲میلیارد دلار برای المپیک هزینه کرد. اما رکورد این مبالغ به روسیه تعلق می‌گیرد که در سال ۲۰۱۴، مبلغ ۵۰میلیارد دلار بابت میزبانی این بازی‌‌‌ها هزینه کرد. این مبالغ البته بدون احتساب هزینه‌‌‌های بعدی بود که باید محاسبه شود؛ چرا که وقتی شهری خود را برای میزبانی چنین رویدادهایی آماده می‌کند، اغلب مجبور است خطوط ریلی و جاده‌‌‌ای، وسایل حمل‌‌‌ونقل عمومی و فرودگاه‌‌‌ها را نوسازی و تجهیز کند تا بتواند پذیرای میلیون‌‌‌ها بازدیدکننده و تماشاگر باشد که این هزینه‌‌‌ها اغلب سر به فلک می‌‌‌کشد. به‌علاوه، تامین محل اقامت ورزشکاران المپیک و هزاران اتاق هتل نیز باید در دسترس باشد. در مجموع، هزینه‌‌‌های زیرساختی ممکن است بین ۵ تا ۵۰میلیارد دلار متغیر باشد.
آیا شهرهای میزبان منفعت اقتصادی می‌‌‌برند؟
بله، اما نه آن‌‌‌قدر که تصور میشود. طبق پیش‌بینی‌‌‌های کمیته بین‌المللی المپیک (IOC)، مزایای اقتصادی پیش‌بینی‌‌‌شده المپیک پاریس، ۱۲.۲میلیارد دلار سوددهی خواهد بود؛ اما این شهر تاکنون بدون برگزاری این رویداد ۹.۷میلیارد دلار هزینه کرده است. برای سال‌های آتی رویداد المپیک -لس‌‌‌آنجلس در سال ۲۰۲۸، میلانو کورتینا ایتالیا در سال ۲۰۲۶ و بریزبن استرالیا در سال ۲۰۳۲- پیش‌بینی میشود که منافع اقتصادی برای هر شهر، منطقه و کشور بسیار بیشتر از سرمایه‌گذاری‌‌‌ها باشد. بااین‌‌‌حال، گزارش‌‌‌های رویدادهای قبلی المپیک نشان می‌دهد که ممکن است این‌‌‌طور نباشد.
به گفته شورای روابط خارجی CFR، مطالعات دولتی اغلب استدلال می‌کنند که میزبانی این رویداد با ایجاد شغل، جذب گردشگران و افزایش تولید کلی اقتصادی، رونق اقتصادی بزرگی را ایجاد می‌کند. در ادامه این مطالعه به بازی‌‌‌های المپیک ۲۰۰۲ در سالت‌‌‌لیک‌‌‌سیتی مرکز ایالت یوتا در آمریکا اشاره میشود که به ایجاد ۷هزار شغل منجر شد که این میزان در واقع یک‌‌‌دهم میزان وعده‌‌‌داده‌‌‌شده توسط مقامات بود و بر دورنمای طولانی‌‌‌مدت بازار کار در این منطقه تغییری به وجود نیاورد. در واقع بسیاری از این مشاغل به افرادی می‌رسد که از قبل در حوزه ساخت‌‌‌وساز مشغول فعالیت بودند و به عبارتی قبلا خود شاغل بوده‌‌‌اند.
در مطالعه دیگری نشان داده شده که تنها ۱۰درصد از ۴۸هزار شغل موقت در زمان برگزاری المپیک لندن در سال ۲۰۱۲ به افرادی اختصاص یافت که قبلا بیکار بودند. در حالی که برخی کارشناسان، المپیک را به‌‌‌عنوان فرصتی برای جذب گردشگر و کسب درآمد تلقی می‌کنند، براساس داده‌‌‌ها، گردشگری در شهرهای میزبان رقابت‌‌‌های المپیک اغلب کاهش می‌‌‌یابد. به گفته شورای روابط خارجی در آمریکا علت این وضعیت، اختلال در امنیت لازم، شلوغی زیاد و قیمت‌های بالاتر نسبت به قبل از بازی‌‌‌های المپیک است و بسیاری از بازدیدکنندگان را منصرف می‌کند. در حالی که بارسلونا، سیدنی و ونکوور همگی شاهد افزایش جزئی در آمار بازدید گردشگران بودند، لندن، پکن و سالت‌‌‌لیک‌‌‌سیتی همه شاهد کاهش گردشگری در سال‌های بعد از برگزاری المپیک بودند.
به‌‌‌طورکلی، درآمد حاصل از بازی‌‌‌ها، با پولی که شهر میزبان صرف می‌کند برابری نمی‌‌‌کند. طبق آمار اینوستوپدیا، لندن ۵.۲میلیارد دلار درآمد کسب کرد، در حالی که ۱۴.۶میلیارد دلار بابت برگزاری این بازی‌‌‌ها هزینه کرد. در سال ۲۰۱۰، ونکوور ۷.۶میلیارد دلار برای المپیک هزینه کرد، اما تنها ۲.۸میلیارد دلار درآمد داشت. در سال ۲۰۰۸، بابت ۴۲میلیارد دلار سرمایه‌گذاری پکن، تنها ۳.۶میلیارد دلار درآمد کسب شد. در واقع، در برگزاری هر المپیک از سال ۱۹۶۰ به بعد، بیش از بودجه اختصاص‌‌‌یافته هزینه شده است. دانشگاه آکسفورد دریافته است که هزینه‌‌‌های بازی‌‌‌ها به طور میانگین ۱۷۲درصد بیشتر از پیش‌بینی‌‌‌هاست. به گفته سایت خبری رویداد المپیک، لس‌‌‌آنجلس در سال ۱۹۸۴ تنها شهری بوده که از برگزاری بازی‌‌‌ها سود برده؛ اما عمدتا به دلیل وجود زیرساخت‌‌‌های موردنیاز، از زمان قبل از برگزاری بازی‌‌‌ها بوده است.
درباره چالشهای دیگر و سرنوشت استادیوم‌‌‌های بزرگ ورزشی پس از پایان المپیک بسیار صحبت شده است. بسیاری از این استادیوم‌‌‌ها به سازه‌‌‌های بزرگ و بی‌‌‌فایده تبدیل می‌‌‌شوند که نه‌‌‌تنها دیگر برای ماهیت اصلی خود یعنی برگزاری رویدادهای بزرگ بی‌‌‌فایده هستند، بلکه نگهداری آنها نیز هزینه‌بر است. اما صرفا بلااستفاده ماندن یک استادیوم ورزشی به این معنی نیست که آنها برای شهر میزبان هزینه جدیدی ایجاد نمی‌‌‌کنند. هزینه ساخت استادیوم معروف «آشیانه پرنده» در پکن ۴۶۰میلیون دلار شد که سالانه ۱۰میلیون دلار برای نگهداری نیاز دارد و از زمان بازی‌‌‌های ۲۰۰۸ عمدتا بلااستفاده مانده است، در حالی که تقریبا تمامی تاسیسات ساخته‌شده برای المپیک ۲۰۰۴ آتن که هزینه‌‌‌های آن به بحران بدهی یونان کمک کرد، اکنون متروکه هستند.
مونترال در سال ۱۹۷۶ یک استادیوم جدید و عظیم برای برگزاری المپیک ساخت و اکنون توسط نشریه کانادایی به «گودال پول» توصیف میشود. در حالی که این استادیوم گاهی برای برگزاری رویدادهای ورزشی مورداستفاده است، سالانه میلیون‌‌‌ها دلار صرف نگهداری آن میشود و از سال ۲۰۰۴ مستاجر دائمی نداشته است.
فراتر از زیرساخت‌‌‌ها، حتی ممکن است زندگی مردمی که در این شهرها زندگی می‌کنند تحت‌‌‌تاثیر این رویدادها، اغلب دست‌خوش تغییر و دگرگونی شود. به نوشته روزنامه واشنگتن‌‌‌پست، در طول المپیک ۲۰۲۰ توکیو، حدود ۳۰۰خانوار «برای باز کردن راه برای بازی‌‌‌ها جابه‌‌‌جا شدند، از جمله برخی از آنها که در یک چرخش وحشتناک سرنوشت، برای المپیک ۱۹۶۴ توکیو نیز آواره شده بودند.» یکی از ساکنان توکیو با نام کوهی در این باره می‌‌‌گوید آنها در هر دو مورد از خانه و کاشانه خود اخراج شدند تا به‌‌‌جای آن استادیوم ورزشی ساخته شود. جینو که در آن زمان ۸۷سال داشت، در سال ۲۰۲۱ به رویترز گفت، او را مجبور کردند محلی را که بیشترین دوران زندگی‌‌‌اش را در آن گذرانده بود ترک کند. در نیم‌‌‌قرن گذشته، بیش از ۲میلیون نفر خانه‌‌‌های خود را به دلایلی تحت عنوان اصیل‌‌‌سازی و بازسازی شهرها برای بزرگ‌ترین رویداد ورزشی از دست داده‌‌‌اند. تغییر یک شهر برای المپیک «نیازمند تحولات بزرگ شهری، از جمله ساخت تاسیسات، گسترش شبکه‌‌‌های حمل‌‌‌ونقل و ارتقای زیرساخت‌‌‌ها» است که اغلب می‌‌‌تواند آسایش افراد ساکن در این جوامع را مختل کند. المپیک فرصتی است که یکبار در یک نسل برای افزایش اعتبار و حضور بین‌المللی آنها ارائه میشود، اما به نظر می‌رسد که این امر بدون پرداختن هزینه‌‌‌های اجتماعی و اقتصادی فراوان امکان‌‌‌پذیر نیست.
