جولیا سبوتینده کیست؟
اولین زن آفریقایی که در دیوان بین‌المللی دادگستری حاضر شد
سبوتینده متولد فوریه ۱۹۵۴، یک قاضی اوگاندایی است که دومین دوره خود را در دیوان بین‌المللی دادگستری سپری می‌کند. او از مارس ۲۰۲۱ قاضی دادگاه بوده و اولین زن آفریقایی است که در دادگاه بین‌المللی حضور دارد. به گفته «موسسه حقوق زنان آفریقایی»، سبوتینده از یک خانواده معمولی می‌آید و در دوره‌ای به دنیا آمد که اوگاندا فعالانه برای استقلال از استعمار بریتانیا مبارزه می‌کرد. سبوتینده در مدرسه ابتدایی «لیک ویکتوریا» در «اِنتِب»، اوگاندا تحصیل کرد. پس از پایان تحصیلات ابتدایی به دبیرستان گایازا رفت. او سپس در دانشگاه «ماکرر» ادامه تحصیل داد و در سال ۱۹۷۷ در ۲۳سالگی مدرک لیسانس حقوق گرفت. سپس، به عنوان بخشی از تحصیلات خود در سال ۱۹۹۰، در ۳۶سالگی، به اسکاتلند رفت و در آنجا مدرک کارشناسی ارشد حقوق را با درجه ممتاز از دانشگاه ادینبورگ دریافت کرد. در سال ۲۰۰۹، همان دانشگاه با قدردانی از کمک‌های او به خدمات حقوقی و قضایی، دکترای حقوق را به وی اهدا کرد. سبوتینده قبل از انتخاب شدن به عنوان یکی از اعضای دیوان، قاضی دادگاه ویژه سیرالئون بود. او در سال ۲۰۰۷ به این سمت منصوب شد.
پرونده سیرالئون: چارلز تیلور و جنایات جنگی
سبوتینده در طول دوران حرفه‌ای خود با جنجال‌ها بیگانه نبوده است. در فوریه ۲۰۱۱، سبوتینده یکی از سه قاضی دادگاه چارلز تیلور، رئیس‌جمهور سابق لیبریا به دلیل جنایات جنگی در سیرالئون بود. «دادگاه ویژه» تیلور را در ۱۱مورد از جمله جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت، تروریسم، قتل، تجاوز جنسی و استفاده از «کودک سربازان» مجرم شناخته که به ۵۰سال زندان منجر شد. در ۸فوریه، کورتنی گریفیث، وکیل دادگستری لندن که وکالت تیلور را برعهده داشت، پس از اینکه قضات از پذیرش خلاصه کتبی دفاعیات موکلش در پایان محاکمه او خودداری کردند، از دادرسی خارج شد. در ۲۸فوریه، یک جلسه انضباطی برای محکوم کردن گریفیث به طور نامحدود به تعویق افتاد؛ زیرا سبوتینده از حضور خودداری و «براساس اصول» کناره‌گیری کرد. این تصمیم پس از مخالفت قبلی او با دستوری که گریفیث را ملزم به عذرخواهی یا برخورد انضباطی می‌کرد، اتخاذ شد.
پرونده دیوان در مورد فلسطین
در سال ۲۰۲۴، سبوتینده بار دیگر تیتر خبرها شد؛ این بار به دلیل اینکه تنها قاضی‌ای بود که علیه تمام اقدامات مورد نظر آفریقای جنوبی در پرونده نسلکشی علیه اسرائیل رای منفی داد. سبوتینده در یک نظر مخالف چنین اظهار کرد: «به عقیده من، اختلاف بین اسرائیل و مردم فلسطین اساسا و از نظر تاریخی یک اختلاف سیاسی است.» وی افزود: «این یک اختلاف حقوقی قابل حل و فصل قضایی توسط دادگاه نیست.» او همچنین گفت آفریقای جنوبی نشان نداده که اقداماتی که ادعا می‌شود توسط اسرائیل مرتکب شده «با نیت لازم نسلکشی انجام شده‌‌‌اند و در نتیجه، می‌‌‌توانند در محدوده کنوانسیون نسلکشی قرار بگیرند.» کارشناسان استدلال کردند که سبوتینده نتوانست ارزیابی کاملی از وضعیت انجام دهد. مارک کرستن، استادیار دانشگاه «فریزر ولی» با تمرکز بر قوانین حقوق بشر، به الجزیره گفت: «فکر می‌‌‌کنم آنچه آن نظر مخالف در مورد آن اشتباه کرده این است که نسلکشی یک اختلاف سیاسی نیست، یک موضوع حقوقی است.
آفریقای جنوبی و اسرائیل کنوانسیون نسلکشی را در سال ۱۹۴۸ امضا کردند و صلاحیت قضایی را در مورد نقض کنوانسیون نسلکشی و عدم‌جلوگیری از نسلکشی می‌پذیرند.» وی افزود: «شما نمی‌توانید به‌سادگی بگویید که این چیزی برای تاریخ است؛ این چیزی برای سیاست است. البته تاریخ و سیاست نقش دارند.» سفیر اوگاندا در سازمان ملل نیز نظر دیگری را بیان کرد. وی در بیانیه‌ای در توییتر گفت: «حکم قاضی سبوتینده در دیوان بین‌المللی دادگستری نشان‌دهنده موضع دولت اوگاندا در مورد وضعیت فلسطین نیست.»
