ابرقدرت‌ها تجارت آزاد را کنار می‌گذارند
اهمیت حفاظت از سیستم تجاری چندجانبه باز و فراگیر در گزارش اخیر سازمان تجارت جهانی (WTO) مورد تاکید قرار گرفته است. تجارت آزاد (برخلاف همه کشورها که از تولیدکنندگان و محصولات خود محافظت می‌کنند) بهترین راه برای تلطیف هزینه‌های فزاینده تهاجم روسیه به اوکراین است. به‌رغم جنگ، تجارت جهانی در سال ۲۰۲۲، به افزایش خود ادامه داده است. کارشناسان در ابتدا پیش‌بینی کرده بودند که جنگ قیمت مواد غذایی را افزایش می‌دهد و به گرسنگی میلیون‌‌‌ها نفر منجر می‌شود؛ اما بازارهای جهانی توانسته‌اند قیمت‌ها را تثبیت کنند. البته مشکل جدی این است که قدرتهای بزرگ از سیستم تجارت آزاد روی‌‌گردان هستند.
اولویت‌‌‌های آنها با توجه به نگرانی‌های امنیتی جهانی و تشدید تقاضاهای سیاسی و اقتصادی داخلی تنظیم شده است. سیستم تجارت جهانی به‌طور فزاینده‌ای در اقتصادهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور، با این اولویت‌ها تغییر شکل می‌دهد. مشاغل خانگی و همبستگی اجتماعی: از زمان بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸، انتقادهای فزاینده از جهانی شدن و تجارت آزاد در کشورهای صنعتی موج می‌زند و سیاست را در آنها قطبی کرده است. هسته اصلی این دیدگاه است که تجارت، همبستگی اجتماعی را از بین می‌برد.
کسب برتری در فناوری: چین و ایالات‌متحده اکنون به‌طور کامل درگیر مسابقه‌ای هستند تا در فناوری پیشرو باشند. هر دو تجارت آزاد را یک نقطه‌ضعف برای برتری در این مسابقه می‌دانند. در سال ۲۰۱۵، چین کمپین «ساخت چین ۲۰۲۵» را راه‌اندازی کرد. اخیرا، ایالات‌متحده تحریم‌‌‌ها، لیست‌‌‌های سیاه، کنترل‌‌‌های صادرات و واردات، محدودیت‌های سرمایه‌گذاری، ممنوعیت روادید و قوانین مبادلات فناوری را بهعنوان «ناسیونالیسم فنی آمریکایی» اعمال کرده است. در اکتبر ۲۰۲۲ محدودیت‌های جدیدی اعمال شد که توانایی چین برای دسترسی به نیمه‌‌‌رساناهای پیشرفته و فناوری ساخت آنها را محدود می‌‌‌کرد تا توانایی هوش مصنوعی این کشور را مختل کند. همچنین همه‌گیری کووید-۱۹ به اختلال در تجارت و زنجیره تامین منجر شده و توجه‌ها بر موضوع امنیت عرضه متمرکز شد. سازمان تجارت جهانی معتقد است که بازار آزاد به تضمین عرضه ایمن کمک می‌کند، اما قدرتهای بزرگ رویکرد متفاوتی را در پیش گرفته‌اند.
در دسامبر ۲۰۲۲، کانادا و متحدانش (استرالیا، فرانسه، آلمان، ژاپن، بریتانیا و ایالات‌متحده) تشکیل اتحادیه مواد معدنی حیاتی پایدار را اعلام کردند و گروه هفت در حال توسعه ابتکاری برای سرمایه‌گذاری در تامین ایمن مواد حیاتی است. ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا ترکیب قدرتمندی از سیاست‌های صنعتی، یارانه‌ها و محدودیت‌های تجاری را برای ایجاد انگیزه در مشاغل داخلی و خارجی به‌منظور کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای راه‌اندازی کرده‌اند. سازمان تجارت جهانی معتقد است هنگامی‌‌‌که روسیه به اوکراین حمله کرد، قدرتهای غربی به‌سرعت بسته‌ای از تحریم‌های اقتصادی و تجاری را علیه این کشور تنظیم کردند. با این حال، بسیاری از کشورها به آنها نپیوستند. به اعتقاد این نهاد بین‌المللی، در حال حاضر شواهدی مبنی بر جداسازی اقتصادی آمریکا و چین وجود دارد.
سرمایه‌گذاری مستقیم چین در ایالات‌متحده به طور چشمگیری از اوج ۵/ ۴۶میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۸/ ۴میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ کاهش یافته است. در سال ۲۰۲۲ جریان تجاری ایالات‌متحده و چین به رکورد بی‌سابقه ۶/ ۶۹۰میلیارد دلار رسید؛ اما اکنون درصد کالاهای چینی در کل واردات ایالات‌متحده کاهش یافته و ارزش کالاهای صادراتی ایالات‌متحده به چین بهعنوان درصدی از کل صادرات ایالات‌متحده با کاهش زیادی مواجه شده است. اگر ایالات‌متحده و چین استراتژی جدید سیاست موازنه قدرت را دنبال کنند، هر دو به دنبال افزایش قدرت خود در عرصه جهانی خواهند بود. داشتن «متحدان» برای یک ابرقدرت جهانی، بیشتر به معنای قدرت بیشتر و اعتبار بالاتر برای مقابله با تهدید (اعم از اقتصادی یا نظامی) و همچنین چشم‌‌‌انداز بازدارندگی بیشتر در آینده است.
در این شرایط ممکن است برخی کشورها همسویی با یک‌طرف یا طرف دیگر را برای خود مفید بدانند و یک‌طرف را برای خود برگزینند. در طول جنگ سرد، شاهد بودیم که اروپای غربی با ایالات‌متحده همسو شد و از یک سیستم باز مبتنی بر قوانین سود برد که به این شکل بازسازی، رشد و دموکراسی پس از جنگ را برای جهان ممکن ساخت.
