صعود تورمی بازارسرمایه
رشد بازار در چند روز معاملاتی گذشته عوامل متفاوتی داشت؛ همچنین اواخر هفته گذشته حمایتی و از ابتدای این هفته ناشی از رشد بیش از ۱۰درصدی ارز و چشمانداز رشد بیشتر در آینده، اعلام حذف مالیات بر سپرده حقیقی، تضعیف دلار در بازارهای جهانی و در نتیجه رشد قیمتهای جهانی بود. تجربه افت شاخصکل از بیش از دومیلیون به حدود یکمیلیون و یکصدهزار نشان داد که باوجود آزمون و خطاهای بسیار زیانبار، بازار نهایتا منطق اقتصادی را دنبال خواهد کرد. از طرفی هم حمایت از بازار به روش تحریک سمت تقاضا هرگز روند بلندمدت بازار را تعیین نخواهد کرد؛ البته در مواقعی که عوامل بنیادی مناسب هستند، این نوع تحریکهای حمایتی موثر هستند؛ تقریبا همه بازارسرمایه و صنایع رابطه مستقیمی با رشد ارز دارند و صرفا مساله تقدم و تاخر در این تاثیرپذیری هست.
در شرایط افت تولید ناخالص داخلی و تولید شرکتها، شاخص بورس تا ۱۰برابر از سال۹۸ تا ۹۹ رشد کرد و تقریبا شامل همه صنایع بود و دلیلی جز رشد دلار از ۳۵۰۰ به ۳۰هزارتومان (و تا حدی افت کاهش شدید نرخها در بازار بدهی و بینبانکی به ترتیب به کمتر از ۱۵درصد و ۱۰درصد) نداشت و اساسا سالهاست که رشد بازارسرمایه رشد تورمی دلاری است؛ البته باید توجه داشت که دلار نیمایی فعلا تغییر خاصی نداشته و اگر کنترل شود، اثر رشد قیمت ارزها در بازار آزاد را خنثی خواهد کرد. اولین صنایعی که رشد میکنند؛ صنایع صادراتی هستند که شامل شیمیایی، معدنی و برخی از فلزیها، بهویژه مس و روی و چندرشتهایهای صنعتی و با تاخیر فرآوردههای نفتی است. صنایع بعدی با تاخیر تورمی ناشی از رشد دلار خواهند بود که بهنظرم صنایع غذایی و قندی، زراعت، محصولات فلزی و تجهیزات زودتر و صنایع دارویی و بانکی و املاک و مستغلات و بیمه و لیزینگ و مخابرات دیرتر رشد خواهند داشت.
رشد دلار فقط یک متغیر است و عوامل دیگری میتوانند اثر مثبت آن بر بورس را خنثی کنند؛ بهویژه نرخها در بازار بدهی که اگر از ۲۵درصد فعلی به ۳۰درصد برسد؛ بسیار بعید است، بازار رشد دلاری چندانی را تجربه کند. وضعیت قیمتهای جهانی خوب است، ولی به هر حال شرایط با توجه به بحران انرژی و تورم جهانی و جنگ اوکراین بسیار خطیر است؛ همچنین نتایج انتخابات میاندورهای مجلس نمایندگان و سنای ایالاتمتحده در هفتههای بعدی را هم نباید از نظر دور داشت.