آینده پرابهام

سریلانکا از دهه ۱۹۵۰ تاکنون همواره با مشکل کسری بودجه و کسری حساب جاری مواجه بوده و برای تامین این کسری، یعنی شکاف بین صادرات و واردات، به استقراض از نهادهای بین‌المللی یا کمک‌های دیگر، درآمد گردشگری یا پولی که نیروی کار از خارج برای خانواده‌های خود می‌فرستند، متکی بوده است. رئیس‌جمهور کنونی پس از انتخاب شدن در سال ۲۰۱۹ مالیات‌ها را کاهش داد و این اقدام اشتباه سبب شد تا درآمدهای دولت کم شود. این اقدام رئیس‌‌‌جمهور، موسسات رتبه‌سنجی را وادار کرد که رتبه اعتباری سریلانکا را پایین آورند؛ در نتیجه دسترسی این کشور به منابع مالی خارجی دشوارتر شده است.

به دلیل همه‌گیری کرونا در دوسال اخیر، بخش گردشگری کشور دچار ضعف بوده؛ این یعنی درآمدهای ارزی کشور به‌شدت کم شده است. از سوی دیگر، نرخ تورم در سریلانکا به ۵۵‌درصد افزایش یافته و رئیس بانک‌مرکزی اعلام کرده که ممکن است نرخ تورم در ماه‌‌‌های آینده به ۷۰‌درصد افزایش یابد. فشارهای اقتصادی سبب شد تا مردم در سه‌ماه اخیر وارد خیابان‌ها شوند تا نارضایتی خود را از سیاست‌های دولت و شرایط کنونی کشور نشان دهند. در این سه‌ماه، تظاهرات‌ گسترده علیه دولت و سیاست‌‌‌های آن برگزار شده و اعتراض‌ها در نهایت به اشغال محل اقامت رئیس‌جمهور منجر شد. به این ترتیب، دولت سرنگون شده است.

پس از استعفای رئیس‌جمهور، دولتی که به ریاست رئیس پارلمان تشکیل می‌شود، زمینه را برای انتقال قدرت به دولت جدید فراهم خواهد کرد. البته پارلمان باید رئیس‌جمهور بعدی را طی چهارهفته انتخاب کند. حالا این سوال مطرح است که آیا نمایندگان پارلمان می‌توانند شخصی را انتخاب کنند که هم مورد رضایت مردم باشد و هم تعداد کافی از نمایندگان به او رأی دهند یا نه. حزب رئیس‌جمهور کنونی هنوز هم در پارلمان، اکثریت را در اختیار دارد و بدون همکاری نمایندگان این حزب، دولتی مشروع و قدرتمند قابل تشکیل نیست و احتمالا تظاهرات گسترده در کشور ادامه پیدا خواهد کرد؛ این یعنی راه پیش‌روی سریلانکا آسان نخواهد بود. از جنبه‌های گوناگون، چالش‌های متعددی وجود دارد که باید رفع شوند. سریلانکا در حال حاضر مشغول مذاکره با صندوق بین‌المللی پول برای دریافت کمک مالی است و باید تیم مذاکره‌کننده بتواند به گفت‌وگوها ادامه دهد. صندوق بین‌المللی پول و چند کشور دیگر از سریلانکا خواسته‌اند که برای خروج از بحران کنونی به‌سرعت به راه حل سیاسی موثر دست پیدا کند. شکل‌گیری دولت باثبات به این کشور کمک خواهد کرد تا در مذاکره با صندوق بین‌المللی پول به اهداف مورد نظر خود دست یابد. در هر حال، با توجه به شرایط مالی سریلانکا و شرایط اقتصاد جهان، مسیر پیش‌روی این کشور پر فراز و نشیب خواهد بود و مدت‌ها طول می‌کشد تا اوضاع تا اندازه‌ای سامان یابد.