جایگزینی برای طلا نیست!
دارایی امن، با ایجاد تنوع در سبد سرمایه‌گذاری و محافظت از آن در زمان افزایش نوسانات بازار، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. مشهورترین داراییها در این کلاس، شامل اوراق قرضه بعضی کشورها مانند ایالات‌‌‌متحده، نفت و برخی از فلزات گرانبها مانند طلا میشود. این داراییها، ویژگی‌های خاصی دارند که آنها را به نقطه اتکای سرمایه‌گذاران و پناهگاهی امن برای سرمایه‌‌‌های آنها تبدیل کرده است؛ دارایی‌‌‌هایی که ماندگاری زیادی دارند و در طول زمان، مستهلک نمی‌‌‌شوند. این داراییها همچنین با قطعیت تقاضا روبه‌رو هستند؛ چراکه احتمال جایگزینی یا قدیمی‌شدن آنها بسیار کم است. علاوه بر اینها، داراییهای امن عرضه محدودی دارند و درنهایت ویژگی سهولت نقدشوندگی در آنها باعث میشود که همیشه و در هرزمان، به‌‌‌راحتی به پول نقد تبدیل شوند.
تولد طلای دیجیتال در میانه بحران
ازجمله بحران‌‌‌هایی که تاثیرات متعدد جهانی داشت و تغییرات مهمی در اقتصاد جهان ایجاد کرد، سقوط بازارهای مالی در سال ۲۰۰۸ بود که استانداردهای جدیدی را با خود به همراه آورد. در آن شرایط، گرایش عمومی برای زیر سوال بردن ساختارهای اقتصادی و مالی حاکم بر سیستم پولی و مالی متعارف دنیا شکل گرفت. در این فضا، بیتکوین با ارائه جایگزین امن غیرمتمرکز در مقابل ارزهای متداول، مطرح شد. شیفتگی و علاقه فراوان به بیتکوین، افزایش خیره‌‌‌کننده توجه رسانه‌‌‌ها و رشد شتابان جست‌وجوهای آنلاین مرتبط با این پدیده را به همراه داشته است. در چنین شرایطی، بیتکوین به دلیل برخی نقاط اشتراک با طلا، به‌‌‌عنوان طلای دیجیتال معرفی شد؛ چراکه مانند طلا، عرضه محدودی دارد، غیرمتمرکز است و تحت‌تاثیر منفی تورم قرار نمی‌گیرد. درنتیجه این استدلال، بیتکوین نیز در ردیف پناهگاههای امن گنجانده شد؛ اما این مفهوم تا چه میزان صحت دارد؟
بیتکوین، پناهگاهی امن؟
بسیاری از کارشناسان مالی بر این باورند که سرمایه‌گذاری روی بیتکوین برای پرتفوی سرمایه‌گذاری امری حیاتی به شمار می‌رود؛ زیرا بازدهی بیتکوین از بدو پیدایش آن تاکنون، نشان داده است که میزان بازدهی آن با هیچ دارایی دیگری در این دوره برابر نبوده است. ازاین‌‌‌رو سرمایه‌گذاری روی بیتکوین می‌‌‌تواند سرمایه‌گذاری خوبی در دوران سخت اقتصادی تلقی شود و کارکرد پناهگاه امن را پیدا کند؛ اما بیتکوین تا پیش از مواجهه با ویروس همه‌گیر کرونا، بحران مشابهی را تجربه نکرده بود تا اعتبار ایده «بیتکوین؛ به مثابه یک‌دارایی امن» به محک آزمون گذاشته شود. بنابراین، این تجربه جهانی می‌‌‌تواند ملاک مناسبی برای محک بیتکوین محسوب شود.
بنابر ادعای مطرح‌شده، پس از شیوع گسترده بیماری کرونا، انتظار می‌رفت شاهد ثبات قیمت بیتکوین باشیم؛ به این ترتیب که این رمزارز مانند طلا به‌‌‌عنوان ابزاری برای فرار به حاشیه امن ظاهر شود؛ اما در عمل، نه‌‌‌تنها این اتفاق رخ نداد، بلکه برعکس، ارزش آن در شروع شیوع بیماری کرونا مانند سایر بازارهای سهام عمل کرد و ارزش آن به میزان زیادی کاهش یافت. با این حساب، اگرچه تعدادی از تحلیلگران، بارها بیتکوین را طلای دیجیتال و دارایی امن معرفی کرده‌‌‌اند و به بازیابی بیتکوین بعد از کرونا اشاره می‌کنند؛ ولی نا‌توانی بیتکوین در مقابله با آشفتگی‌‌‌های بازار، خلاف این امر را نشان می‌دهد و بیتکوین همچنان دارایی پرریسکی محسوب میشود. به تجربه دیده شده است که وقتی ارزش داراییهای ریسک‌‌‌محوری مانند سهام، در بازار سرمایه دچار تغییر میشود، قیمت بیتکوین هم نوسان پیدا می‌کند. به این ترتیب، به‌رغم تمام خصایص ذکرشده برای آن و برابر نهادن آن با طلا و با وجود اطلاق عنوان طلای دیجیتال به بیتکوین، هنوز هم این رمزارز، با بازار سهام آمریکا و شاخص‌‌‌هایی همچون S&P ۵۰۰ و نزدک همبستگی معناداری دارد و بنا بر گزارش‌‌‌های تحلیلی کنونی،. میزان این همبستگی به بیشترین حد خود رسیده است.
شاید این‌بار
بنا بر گزارش‌‌‌های منتشرشده، گلدمن‌‌‌ساکس احتمال وقوع رکود در اقتصاد آمریکا را تا ۳۵درصد تخمین زده است. بررسی موضوعات مربوط به اقتصاد کلان نیز نشان می‌دهد که احتمال وقوع رکود در اقتصاد آمریکا وجود دارد و نگاهی به اقدامات فدرال‌رزرو می‌‌‌تواند به اثبات این ادعا کمک کند. این نهاد تلاش دارد تا تورم مصرف‌کننده در آمریکا را که به ارقام تاریخی رسیده است، کنترل کند و بخش مهمی از این تلاش، با افزایش نرخ بهره انجام میشود. این افزایش اگرچه کاهش احتمالی قیمت‌ها را در پی دارد؛ اما افزایش بیکاری، کاهش فعالیت اقتصادی و در نتیجه، رکود احتمالی را نیز به همراه می‌‌‌آورد.
علاوه بر این، هنگامی که منحنی بازده خزانه کوتاه‌‌‌مدت از بلندمدت پیشی بگیرد و سود بیشتری برای اوراق دوساله نسبت به ده‌ساله پرداخت شود، احتمال رکود نیز افزایش می‌‌‌یابد. در چنین شرایطی، با افزایش نرخ بهره و تمایل طبیعی سرمایه‌گذاران به دوری از داراییهای پرریسک و پرنوسان، شاهد کارکرد بهینه پناهگاههای امن و افزایش بازدهی آنها در مقابل دیگر کلاس‌‌‌های دارایی خواهیم بود. در صورت وقوع رکود اقتصادی در آمریکا، بیتکوین آزمون بزرگی پیش‌روی خود خواهد داشت تا نشان دهد، در کنار تمام مواهبی که برای دنیای جدید به ارمغان آورده است، آیا می‌‌‌تواند پناهگاهی امن تلقی شود یا خیر.
