سکون جذاب طلا
سکه طلا با دوپارامتر دلار بازار آزاد ایران و طلای جهانی رابطه مستقیم دارد. باید چند نکته را در خصوص دلار در بازار آزاد ایران در نظر گرفت که در این تحلیل، دلار از مسیر برابری قدرت خرید ارزشگذاری شده و سال پایه نیز به دلایل زیادی سال ۸۱ در نظر گرفته شده است. اول اینکه تورم دیدهشده در این تحلیل تورم اعلامشده از بانکمرکزی و مرکز آمار ایران نیست. تورم واقعی برابر است با تفاوت رشد نقدینگی با رشد اقتصادی و در این تحلیل، از تورم واقعی استفاده شده است. طبق بررسیهای انجامشده، کف نقدینگی برحسب دلار بهصورت میانگین بعد از هر جهش ارزی (سالهای ۹۱، ۹۷ و ۹۹) حدود ۱۷۰میلیارد دلار بوده است. همچنین در دهه ۹۰ رشد اقتصادی حدود صفر بوده است. باید این را هم در نظر گرفت که ارزش دلار با قیمت دلار متفاوت است. ارزش دلار روی کاغذ (قیمت ذاتی) و قیمت دلار، قیمت روز دلار در بازار است (عرضه و تقاضا آن را مشخص میکند). اقتصاد ایران در سالهایی که تحریم خاصی هم نبوده، به صورت میانگین سالانه ۲۷درصد رشد نقدینگی داشته است و به نظر من، در خوشبینانهترین حالت در پایان سال ۱۴۰۱ نقدینگی به ۶۵۰۰همت خواهد رسید. اما در سالهای ۹۱، ۹۷ و ۹۹ که جهش ارزی داشتیم که به صورت میانگین نقدینگی حدود ۱۷۰میلیارد دلار بوده است.
در سال ۱۴۰۱ با در نظر گرفتن سناریوی خوشبینانه اگر توافق محکمی ایجاد شود، صادرات نفتی، غیرنفتی و صادرات خدمات حدود ۱۲۰میلیارد دلار خواهد بود. حدود ۹۰میلیارد دلار هم برای واردات رسمی، قاچاق و واردات خدمات هزینه داریم. اینجا در بهترین حالت ۳۰میلیارد دلار مازاد است که با نگاه به خروج سرمایه در سال ۱۴۰۰ این عدد حدود ۱۷میلیارد دلار میشود (طبق گزارش بانکمرکزی در ۹ماه اول ۱۴۰۰ حدود ۱۰میلیارد دلار خروج سرمایه داشتیم که اگر بهصورت خطی ببینیم، تا پایان سال ۱۴۰۰ حدود ۱۳میلیارد دلار خروج سرمایه خواهیم داشت). در این شرایط ۱۷میلیارد دلار مازاد وجود دارد. در سال ۱۴۰۰ دولت بیش از ۱۶میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰تومانی عرضه کرده و اگر در سال ۱۴۰۱ هم بخواهد ارز ۴۲۰۰تومانی را حذف کند، باید همان را یارانه نقدی بدهد؛ پس دلار مازادی وجود نخواهد داشت که از این محل سرکوب شود. در حال حاضر، اقتصاد ایران در شرایط دشواری قرار دارد، زیرساختهای صنعتی ضعیف و شکننده شده است و اگر بخواهیم قطعشدن برق در تابستان و قطعشدن گاز در زمستان را نداشته باشیم (که به رشد اقتصادی و صادرات بهشدت آسیب وارد میکند)، حداقل ۴۰میلیارد دلار باید سرمایهگذاری کنیم. حالا منطقی است با فرض آزاد شدن تمام منابع آن را به سرکوب مقطعی نرخ ارز اختصاص دهیم یا برای حیات اقتصاد ایران مصرف شود؟
طلای جهانی
یکی از مسیرهای تحلیل طلای جهانی، پیشبینی دلار آمریکاست. در سال ۲۰۱۲ قیمت هر اونس طلا حدود ۱۸۰۰دلار بود و در حال حاضر، قیمت هر اونس طلا همین رقم است؛ یعنی در ۱۰سال گذشته رشدی نکرده است، ولی فلزات دیگر غیر از نقره رشد بالایی کردهاند. قبل از شروع کرونا هر اونس طلا حدود ۱۵۶۰دلار بود و با توجه به اینکه متغیرهای پولی آمریکا بسیار رشد کردند و تورم شهری آمریکا را به ۲/ ۸ درصد رساندند، طلا بهعنوان یک کالای حافظ ارزش، رشد خاصی نکرده است. بنابراین با توجه به اینکه اونس طلا رشد خاصی نکرده، افت خاصی هم نخواهد داشت و پتانسیل خوبی دارد که عقبافتادگی چندساله خود را جبران کند.