حرکت لاکپشتی در حوزه تکنولوژی
طبق آمار منتشرشده از سایت «اسپیدتست» میانگین سرعت اینترنت ثابت در ایران حدود 9مگابیت بر ثانیه و میانگین سرعت اینترنت موبایل در ایران حدود 24مگابیت بر ثانیه است؛ در حالی که تکلیف ما در سند شبکه ملی اطلاعات این است که ۸۰درصد خانوارها و کل کسبوکارها که عددی حدود ۲۵میلیون خانوار است، به اینترنت با سرعت متوسط ۲۵مگابیت و در حالت مطلوب به 40 تا 50مگابیت بر ثانیه دسترسی داشته باشند. واقعیت این است که در حوزه اینترنت ثابت، فاصله ما با میزان مطلوب بسیار زیاد است.
گزارههای مطرحشده بهخوبی حاکی از این موضوع است که تمرکز سیاستی کشور تا امروز بر اینترنت همراه بوده است و طبق گفته معاون وزیر ارتباطات برای رسیدن به تکلیف قانونی اتصال 80درصد خانوار ایرانی به اینترنت ثابت بسیار کند هستیم.
لازم است در ادامه برای بررسی وضعیت پوشش اینترنت همراه و ثابت در کشور، به صحبتهای رئیس رگولاتوری درباره توسعه اینترنت ثابت توجه داشته باشیم: «فناوری ADSL از دور خارج شده است و نمیتوان دیگر آن را در برنامه توسعه اینترنت ثابت جای داد. پروژه توسعه اینترنت پهنباند ثابت در کشور، فقط با VDSL و FTTH جلو میرود و بیشتر تمرکز هم روی FTTH است و از VDSL بیشتر بهعنوان راهحل جایگزین یا موقتی استفاده میکنیم.
در پایان 1400 حدود ۵۰۰هزار پورت منصوبه فیبر نوری اجرایی خواهد شد و برای سال ۱۴۰۱ حدود 5میلیون پورت و برای سال ۱۴۰۲ حدود 7میلیون پورت در نظر گرفته شده و در سال ۱۴۰۳ هم باید پوشش خانوارها به ۱۰میلیون پورت فیبرنوری برسد.» میتوان بهسادگی نتیجه گرفت، از آنجا که توسعه شبکه پهنباند کشور نقش زیرساختی در شبکه موبایل وایرلس دارد، باید پیش از آن توسعه پیدا کند و جزو اولویتهای توسعه فضای مجازی قرار گیرد.
در برنامههای پیشروی کشور درباره توسعه تکنولوژیهای دیجیتال، بر حرکت به سمت 5G نیز تاکید شده است. همچنین در مقررات ارتقای کیفیت اینترنت آمده است که حداقل سرعت 4G باید ۲مگابیت برثانیه باشد و کمتر از این اصلا قابلقبول نیست. در حوزه دیتاسنترها نهتنها سرمایهگذاری و برنامهریزی در کشور انجام شده، بلکه تا حدی پیادهسازی نیز شده است و برای حمایت از رشد اقتصادی در کشور، تلاش بر جذب سرمایهگذاری وجود دارد.
در حال حاضر سرمایهگذاری اصلی سیاستگذار در کشور، همانطور که انتظار میرود، اینترنتموبایل نیست، زیرا این شبکه تا حدی اشباع شده و ارتقا یافته است و در حوزه اینترنت موبایل به ارتقای نسل این تکنولوژی میتوان امیدوار بود و دیگر تمرکز سرمایهگذاری در بخش موبایل بر نفوذ یا افزایش پوشش شبکه نیست. در نهایت میتوان گفت، سرمایهگذاری اصلی در حوزه ارتقای نسل اینترنت همراه و رواج بیشتر اینترنت ثابت و توسعه زیرساخت متمرکز است.
حال با توجه به گزارش بانک سرمایهگذاری زیرساختهای آسیایی(AIIB) در سال 2020 که وضعیت بازارهای اینترنت آسیایی و اولویتهای سرمایهگذاری آنها را خاطرنشان کرده است، میتوان وضعیت ایران را در قالب شکل روبهرو توصیف کرد.
در زمینه خطمشیگذاری بازار اینترنت، تمرکز بر گسترش بیشتر اینترنت همراه به نسلپنجم و همچنین ارائه برنامهیزیهای میانمدت و بلندمدت برای گسترش اینترنت ثابت ملی است.
در وجه دیگر ویژگیهای کلیدی، اتصال اینترنت نیز به منظور تکمیل و تصدیق سیاستهای اتخاذشده در راستای بهبود کیفیت و ارتقای نسل 5G اینترنت همراه، در کنار روند کُند ولی رو به جلوی اینترنت ثابت در حال توسعه است؛ اما اتصالات بینالمللی اندک و محدودی برقرار است. طبق گزارش بانک جهانی و نقشه کابلهای زیردریایی، تنها 6کابل زیردریایی، اینترنت ایران را تامین میکنند.
در زمینه دیتاسنترها، فعالیتهای داخلی در سالهای اخیر فراگیرتر بوده است و فضای ابری و دیتاسنترهای Co-location بیشتری آماده ارائه خدمات به کسبوکارها و افراد هستند.در نهایت، با توجه گزارههای قبلی، اینطور برداشت میشود که اولویت سرمایهگذاریهای بازار اینترنت در ایران، ارتقای نسل اینترنت همراه به نسلپنجم، توسعه پوشش و سرعت اینترنت ثابت و همچنین جذب سرمایه در زمینه دیتاسنترها به منظور تامین رشد اقتصادی است.