نوسانات ارز در چهار سناریو
البته برخی از تحلیلگران ارزی با نگاه جامع‌تری به نوسانات نرخ توجه دارند و بر این باورند که ماندگاری شاخص ارزی بالاتر از محدوده ۲۵هزار تومان و تاثیرات میان‌مدت آن بر نرخ کالاها و خدمات، راه بازگشت و نزولی شدن قیمت را سخت خواهد کرد و مثبت شدن نتایج مذاکرات در بهترین حالت، فقط مانع از بالاتر رفتن نرخ دلار می‌شود.
توضیحات:
در اوایل مرداد بود که قیمت اسکناس آمریکایی با گذر از مقاومت مهم ۲۵هزار تومان راه صعود را هموار کرد و کمتر از یک ماه با افزایش ۲هزار تومانی به کانال ۲۷هزار تومان وارد شد و بدون استراحت در یک مسیر سر بالایی، در اواسط آذر به قیمت ۳۰هزار و ۷۵۰ تومان رسید و در یک روند کاهشی مجدد به ناحیه ۲۷هزار تومان بازگشت، اما نگرانی مردم از این نوسانات و تاثیر مستقیم آن بر وضعیت معیشتی‌شان سبب طرح سوالاتی مانند:
آیا نرخ دلار در آینده صعودی است؟
آیا موفقیت در برجام امیدی واقع بینانه به نزولی شدن نرخ ارز و کاهش تورم است؟ برای پاسخ مناسب به این سوالات می‌توان مذاکرات وین را از دو منظر مجزا یعنی با حصول به توافق کلی یا توافق موقت و بی‌نتیجه ماندن توافقات مورد بررسی قرار داد و سناریوهای متفاوتی را از پیش‌بینی نرخ ارز بیان کرد.
سناریوی اول
مناسب‌ترین نتیجه، توافق کلی ایران در مذاکرات ۱+۴ و لغو تحریم‌هاست که سبب امیدواری در بهبود تبادلات تجارت خارجی و صادرات به کشورهای همسایه و بالا رفتن درآمدهای دولت و بالاخره رشد عرضه ارز می‌شود. به این معنا که نهایی‌سازی مذاکرات و پذیرش تضمین‌های ایران از تیم مذاکره‌کننده مبنی بر اجازه کار کردن شرکت‌های تجاری به مدت ۴ تا ۶ سال با ایران و ارائه ضمانت‌نامه حقوقی و سیاسی از آمریکا و اتحادیه اروپا قطعا موجی از امید را ایجاد می‌کند که قطعا این امیدواری بهترین محرک برای سرمایه‌گذاری داخلی و عاملی در جهت کاهش خروج پول از کشور و بهبود اوضاع اقتصادی می‌شود. از دیدگاه این گروه از فعالان بازار، در بلندمدت می‌توان شاهد کاهش و ثبات نرخ ارز در محدوده‌های ۲۰ تا ۲۳هزار تومانی بود.
سناریوی دوم
دومین سناریو در مورد موقت و بی‌نتیجه ماندن توافقات هسته‌ای است، از زمان آغاز مذاکرات وین از شانزدهم دی ماه ۱۴۰۰ بین ایران، روسیه، چین و سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان سیگنال‌های مختلفی از نمایندگان ایرانی یا اعضای تیم ۱+۴ منتشر شده است. خانم جن ساکی سخنگوی کاخ سفید در یک کنفرانس مطبوعاتی در پاسخ به اظهارات جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا درباره مذاکرات وین عنوان می‌کند همه چیز به این بستگی دارد که ایران چه چیزی پای میز مذاکره می‌آورد یا وزیر امور خارجه آمریکا در نشست خبری گذشت زمان و عدم بازگشت به برجام را، در صورت طولانی‌تر شدن مذاکرات بیان می‌کند و این در حالی است که سخنگوی وزارت خارجه ایران، سعید خطیب‌زاده، اطلاع می‌دهد که در مذاکرات وین بن بست لاینحلی نداریم و تا حدود بسیار زیادی توافق انجام شده است.
برخی از کارشناسان ارزی معتقدند با توجه به مجموعه گفته‌ها و شنیده‌ها از طرفین ایرانی و خارجی و ایجاد فضای وهم آلود پیش آمده، طبیعی است که قیمت دلار در ناحیه ۲۷هزار تومان نوسان کند. اما این آتش زیر خاکستر است و عدم‌حصول نتیجه در مذاکرات سبب ایجاد جو نااطمینانی از روابط بین‌الملل ایران و آینده اقتصاد شده و زمینه الگوی افزایشی فراهم خواهد شد. گروهی دیگر معتقدند بازار دیگر نسبت به وقایع سیاسی حساس نیست و تحریم‌ها از دوسال پیش بر اقتصاد ایران تاثیرات خود را گذاشته و به بیان ساده‌تر بازار ارز از این اخبار اشباع شده است پس نگرانی از صعودی شدن قیمت‌ها نباید داشت.
سناریوی سوم
تحلیلگران تکنیکال معتقدند برای فهم و پیش‌بینی روند آتی در هر بازار فقط کافی است به قیمت‌ها توجه کنید، زیرا همه چیز در آن لحاظ شده و تاریخ تکرار می‌شود، از نگاه این گروه از معامله‌گران، گذر بی‌محابای شاخص ارزی از کانال ۳۰هزار تومان نیازمند استراحت است.
معامله‌گران بنیادی تاکید دارند سقف قیمت دلار همان ۳۲هزار تومان است که در مهر ۱۳۹۹ مشاهده شد و بدون در نظر گرفتن اخبار فاندامنتالی از برجام و اثرات آن، روند صعودی دوباره دلار محتمل است و البته گروهی از معامله‌گران فنی باور دارند که تحت‌تاثیر عوامل سیاسی و جو روانی موجود در جامعه، نباید تصمیم به خرید یا فروش گرفت و مطابق قانون نیوتن حرکت تعادلی بازارها در مسیر منطقی و با توجه به متغیرهای اصلی کلان اقتصادی است و افزایش منابع ارزی در آینده می‌تواند سبب کاهشی شدن نرخ در بلندمدت شود.
سناریوی چهارم
معامله‌گران ارزی همواره نیم‌نگاهی به بازارهای موازی دارند، شاخص کل بورس از ابتدای سال تغییراتی را از یک‌میلیون و ۲۰۰هزار واحد تا یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار واحد تجربه کرده است و اکنون با کاهش شاخص، در محدوده یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تا یک میلیون و ۳۰۰هزار واحدی در نوسان است.
از نظر فعالان این بازار ناتوانی در صعودی شدن شاخص تالار شیشه‌ای ناشی از نگرانی سهامداران از شکست مذاکرات وین یا بی‌اعتمادی به وعده‌های دولت است و این عامل می‌تواند زمینه‌ساز ورود پول به سایر بازارهای موازی مانند ارز و طلا شده و افزایش قیمت‌ها را به دنبال خواهد داشت.
