دومین مزرعه بیت‌کوین جهان
قزاقستان بین روسیه و چین قرار دارد و با سه جمهوری دیگر اتحاد شوروی سابق هم‌مرز است. قزاقستان بزرگترین اقتصاد را در آسیای مرکزی دارد. این جمهوری از لحاظ ذخایر انرژی و منابع معدنی بسیار غنی است و از سال ۱۹۹۱ که به استقلال رسید، صدها میلیارد دلار سرمایه‌‌‌گذاری خارجی در آن انجام شده است. از لحاظ استراتژیک، قزاقستان بازارهای بزرگ و رو به رشد چین و جنوب آسیا را با جاده، راه آهن و یک بندر دریای خزر به روسیه و اروپا متصل می‌‌‌کند. همچنین قزاقستان یک بازیگر مهم در پروژه عظیم راه ابریشم در قرن ۲۱ چین محسوب میشود.یک نکته دیگر این است که قزاقستان تولیدکننده بزرگ اورانیوم در جهان است و ناآرامیهای اخیر باعث رشد ۸درصدی قیمت این ماده خام مورد استفاده در نیروگاه‌های هسته‌ای شد. قزاقستان نهمین صادرکننده بزرگ نفت در جهان است و سال گذشته حدود ۸۶ میلیون تن از این ماده خام تولید کرد. این کشور همچنین دهمین تولیدکننده بزرگ زغال‌سنگ در جهان و پس از آمریکا، دومین مرکز استخراج بیت کوین در جهان است. هش‌ریت بیت کوین یعنی توان رایانه‌‌‌ای استخراج این ارز چهارشنبه گذشته پس از قطع شدن اینترنت در قزاقستان ۱۰درصد کاهش یافت.
هفته گذشته افزایش قیمت سوخت سبب شد اعتراضاتی در مناطق غربی قزاقستان که از لحاظ منابع نفتی غنی است برپا شود. این اصلاح قیمت که با هدف کاهش کمبود نفت انجام شد به سرعت تاثیر عکس بر جا گذاشت؛ زیرا قیمت‌‌‌ها بیش از دوبرابر شد و تظاهرات گسترش پیدا کرد. از پیش درباره فساد مالی فراگیر و دیرینه دولتی، نابرابری درآمدی و وضعیت بد اقتصادی نارضایتی وجود داشته است. قزاقستان از لحاظ درآمد سرانه ثروتمندترین جمهوری آسیای مرکزی است؛ اما نیمی از جمعیت این جمهوری در مناطق روستایی زندگی میکنند و به خدمات عمومی دسترسی ندارند. قزاقستان از لحاظ وسعت نهمین کشور پهناور جهان است. با آنکه ذخایر عظیم منابع طبیعی قزاقستان سبب شده است گروهی کوچک از نخبگان به ثروت چشم‌گیر برسند و بسیاری از مردم عادی احساس میکنند بی عدالتی حاکم است. حدود یک‌میلیون نفر از جمعیت ۱۹میلیون نفری این کشور زیر خط فقر زندگی میکنند. نرخ سالانه تورم ۹درصد یعنی بالاترین میزان در بیش از ۵ سال اخیر است و بانک مرکزی مجبور شده است برای مهار آن نرخ‌های بهره را به ۷۵/ ۹ درصد بالا ببرد.
قاسم توقایف ۶۸ساله در سال ۲۰۱۹ با وعده تداوم سیاست‌‌‌های اقتصادی توسعه‌محور نورسلطان نظربایف در انتخابات ریاست‌جمهوری به پیروزی رسید؛ اما مردم معتقدند نظربایف که عضو سابق پولیتبورو بود و حدود سه‌دهه بر قزاقستان حکمرانی کرد، همچنان قدرت را در این کشور در دست دارد. توقایف از ناآرامیهای اخیر استفاده کرد و رئیس‌جمهور سابق را از پست خود یعنی رئیس شورای امنیت قزاقستان برکنار کرد. نظربایف که اکنون ۸۱ ساله است از زمان شروع ناآرامیهای اخیر، نه اظهارنظری درباره این حوادث کرده و نه در انظار عمومی ظاهر نشده است. مشخص نیست ناآرامیهای اخیر تا چه حد نفوذ عمیق و فراگیر او و خانواده اش بر ساختار سیاسی و اقتصادی قزاقستان را تضعیف خواهد کرد. توقایف همچنین یکی از نزدیکان نظربایف را از سمت خود یعنی معاون رئیس پلیس امنیت قزاقستان برکنار کرد. قبلا گفته می‌شد دختر نظربایف که رئیس پیشین مجلس سنای قزاقستان بود و هم‌اکنون نماینده پارلمان است، رئیس‌جمهوری بعدی این کشور خواهد بود.
بنا به داده‌های بانک جهانی، سرانه تولید ناخالص داخلی قزاقستان سال ۲۰۲۰ کمی بالاتر از ۹هزار دلار بود. این رقم بالاتر از ارقام مربوط به ترکیه و مکزیک اما بسیار پایین‌‌‌تر از اوج آن در سال ۲۰۱۳ یعنی ۱۴هزار دلار است. دولت آقای توقایف یک برنامه انبساطی به ارزش ۶درصد تولید ناخالص داخلی معرفی کرد تا به کسب‌وکارهای کوچک و متوسط کمک کند تبعات همه‌گیری کرونا را از سر بگذرانند. بانک جهانی معتقد است سال گذشته اقتصاد قزاقستان رشد ۵/ ۳درصدی داشته و سال جاری رشد اقتصادی این کشور ۷/ ۳درصد خواهد بود. همچنین پیش‌بینی شده است سال آینده اقتصاد قزاقستان ۸/ ۴درصد رشد خواهد کرد. بانک جهانی از دولت قزاقستان خواسته زمینه رشد رقابت را فراهم کند، نقش شرکت‌‌‌های بزرگ دولتی را در اقتصاد محدود کند، از نابرابری درآمدی بکاهد و ترتیبی دهد که فرصت‌های اقتصادی برای همه نقش‌آفرینان به‌طور مساوی وجود داشته باشد.موضوع بعدی که درباره قزاقستان مطرح است، موضوع حقوق بشر و آزادی است. اگرچه در قزاقستان نسبت به دیگر جمهوری‌‌‌های شوروی سابق، سرکوب و بی‌ثباتی کمتر است، گروه‌‌‌های حامی حقوق بشر و دولت‌های غربی از گذشته‌های دور از قزاقستان به‌دلیل سیستم سیاسی استبدادی، تحمل نکردن مخالفان، محدود کردن رسانه‌ها و نبود انتخابات آزاد انتقاد کرده‌اند. هفته گذشته عفو بین‌المللی اعلام کرد تظاهرات اخیر حاصل سرکوب فراگیر حقوق بنیادی بشر از سوی حاکمان مستبد این جمهوری است و از دولت قزاقستان خواست بازداشت‌شدگان را آزاد کند. رئیس عفو بین‌الملل برای اروپای شرقی و آسیای مرکزی گفت: «برای سال‌های متمادی حکومت قزاقستان نارضایتی‌‌‌های صلح‌‌‌آمیز را سرکوب کرده و سبب شده است مردم کشور دچار ناامیدی و خشم شوند.»
