نگرانی از سرمایه‌گذاری
برای درک بهتر موضوع در ادامه به جزئیات تحولات آینده اشاره می‌کنیم. در فصل پاییز بحثها درباره کاهش برنامههای حمایتی بانک مرکزی ادامه پیدا خواهد کرد و با آنکه محتوای این بحثها آکادمیک است، نتیجه تصمیم بانک مرکزی بر تک‌تک بخش‌های اقتصاد، از سرمایه‌گذاران گرفته تا خریداران بالقوه مسکن و خودرو و صاحبان شرکت‌ها و...، اثرات بزرگ بر جا می‌‌‌گذارد. برای آنکه بفهمیم چطور به اینجا رسیده‌ایم، باید به مارس سال گذشته بازگردیم؛ زمانی که همه‌گیری کرونا مانند یک بمب بر کشور فرود آمد. در آن زمان کسب‌وکارها تعطیل شدند، حداقل ۲۰ میلیون فرصت شغلی از میان رفت و شاخص‌‌‌های بورس سقوط کردند. در کمتر از یک ماه، شاخص «استاندارد اند پورز» که فراگیرترین معیار وضعیت بورس آمریکاست، ۳۰ درصد ارزش خود را از دست داد.
در حالی که کنگره مشغول بحث درباره اقدامات ضروری بود، بانک مرکزی اقداماتی را آغاز کرد و اجازه نداد، آنچه رخ داده به فروپاشی مالی و اقتصادی تبدیل شود. یک وظیفه مهم بانک مرکزی، حفظ ثبات اقتصاد است و این نهاد برای انجام این وظیفه میزان پول در گردش را کنترل می‌کند. بانک مرکزی با خرید اوراق قرضه، عملا به تزریق نقدینگی اقدام کرد. این نهاد طی ۱۸ ماه اخیر این کار را ادامه داده، یعنی هر ماه ۱۲۰ میلیارد دلار اوراق قرضه خریداری کرده است. با این اقدام یعنی ارزان کردن دسترسی به پول، سرمایه‌گذاران بهار سال پیش از پرتگاه فاصله گرفتند. ماه آوریل رشد بورس شروع شد و این درحالی بود که کل اقتصاد در بحران عمیق‌تر فرو رفته بود و وضعیت سلامت عمومی در حال بدتر شدن بود. این عدم‌ارتباط بین وضعیت وال‌استریت و اقتصاد ادامه پیدا کرده و یک دلیل آن این است که بانک مرکزی نرخ‌های بهره را در نزدیک صفر نگه داشته و سرمایه‌گذاران را مطمئن کرده است که تا وقتی لازم باشد و اقتصاد به ثبات برسد، برنامههای حمایتی را ادامه خواهد داد.
خرید اوراق قرضه، تدبیری اضطراری برای حمایت از اقتصاد و جلوگیری از بحران بوده و همیشه این انتظار وجود داشته که با بهبود شرایط اقتصادی و ثبات آن، خریدهای یادشده متوقف خواهد شد. خبر خوب این است که همزمان با واکسینه‌شدن تعداد بیشتری از مردم، بازگشت نیروی کار به محل کار و عادی شدن شرایط زندگی از بسیاری جهات، روند بهبود شرایط اقتصادی ادامه پیدا کرده و این یعنی حالا نوبت بانک مرکزی است تا از خرید اوراق قرضه بکاهد. این کاهش، یک روند بسیار ظریف است و جروم پاول، رئیس بانک مرکزی بسیار محتاطانه رفتار کرده است. او همواره تاکید می‌کند تا زمانی که شرایط به ثبات پایدار برسد، برنامههای حمایتی ادامه پیدا خواهد کرد و بانک مرکزی قبل از هرگونه تغییر در سیاست‌‌‌های خود اطلاع‌رسانی می‌کند.
این سخنان برای آماده‌‌‌سازی بازارهاست و از تاثیر شوک‌گونه انجام اقدامات یادشده می‌کاهد. بانک مرکزی به‌دقت تلاش می‌کند، از تکرار آنچه در سال ۲۰۱۳ رخ داد، اجتناب کند. در آن زمان بانک‌‌‌مرکزی صرفا با اشاره به برنامه خود، یعنی کاستن از حمایت‌ها سبب وارد شدن شوک به بازارها شد. بانک مرکزی خرید اوراق قرضه یا همان تزریق نقدینگی به اقتصاد را در واکنش به بحران مالی سال ۲۰۰۸ شروع کرده بود و سرمایه‌گذاران به آن پول ارزان عادت کرده بودند. بانک مرکزی با اعلام برنامه خود، سبب رشد شدید بازده اوراق قرضه شد و این یعنی نرخ بهره اوراق بالا رفت. حاصل این تحول، گران شدن تامین مالی شرکت‌ها از طریق استقراض بود و این خبر بسیار بدی برای اقتصادی است که در مرحله بهبود یافتن از بحران قرار دارد.
بانک مرکزی اکنون تلاش می‌کند از تکرار آن سناریو جلوگیری کند. بانک مرکزی زمانی را برای شروع کاستن از خرید اوراق قرضه تعیین نکرده است، اما تحلیلگران عموما معتقدند که پاییز سال‌جاری میلادی این روند شروع خواهد شد. بانک گلدمن ساکس پیش‌بینی کرده است که بانک مرکزی ماه نوامبر، یعنی دو ماه دیگر، این کاهش را شروع می‌کند و هر ماه ۱۵ میلیارد دلار کمتر اوراق قرضه خواهد خرید. رئیس بانک مرکزی بارها تاکید کرده که اقتصاد تا رسیدن به ثبات و اشتغال کامل فاصله زیادی دارد و اکنون که سویه دلتا در حال شیوع است، طبیعی است که بهبود به تعویق می‌‌‌افتد. فعلا طبق اظهارنظرهای مقامات بانک مرکزی و با درنظرگرفتن شرایط اقتصادی می‌توان انتظار داشت که فصل پاییز کاهش خرید اوراق قرضه شروع شود. تحلیلگران معتقدند که صرف نظر از اقداماتی که بانک مرکزی برای آماده کردن بازارها برای کاهش برنامههای حمایتی انجام می‌دهد، شروع این برنامه‌ها اثراتی بر بازارها و اقتصاد خواهد داشت، اما بانک مرکزی چاره‌‌‌ای جز این اقدام ندارد؛ زیرا وضعیت شاخص‌‌‌های اقتصادی، به‌ویژه بازار کار، در حال بهتر شدن است و نرخ تورم بالاست.
