۵ هدف پیشرو
البته پیشرفت او در ایجاد اتحاد بین دو حزب و همراه کردن جمهوریخواهان با برنامههای دولت کند بوده است. برای مثال حتی یک نماینده جمهوریخواه مجلس سنا به برنامه ۱۹۰۰ میلیارد دلاری پیشنهاد شده از سوی بایدن رای موافق نداد و حتی دموکراتهای میانهرو در کنار جمهوری خواهان، با دیگر اهداف بایدن نظیر تغییر قوانین مهاجرت، گسترش حقوق رایدهی یا تصویب برنامه عظیم توسعه زیرساختها مخالف هستند. بایدن در دوران تبلیغات ریاستجمهوری برنامههای متعددی برای اجرا در صورت پیروزی در انتخابات معرفی کرد. اما اکنون اجرای این برنامهها با موانعی مواجه است و نیز در برخی زمینهها رویکرد بایدن تغییر کرده است. در مطلب حاضر به برخی اهداف بایدن برای صد روز نخست دوران ریاستجمهوری و میزان موفقیت او در اجرای این برنامهها اشاره میکنیم.
نخستین موضوع، مبارزه با همهگیری کروناست. بایدن با وعده واکسیناسیون ۱۰۰ میلیون آمریکایی در ۱۰۰ روز نخست ریاستجمهوریاش به کاخسفید وارد شد. ترامپ نتوانست به وعده خود یعنی واکسیناسیون ۲۰ میلیون نفر تا پایان سال گذشته عمل کند. میزان واکسیناسیون تا اواسط ماه مارس به ۱۰۰ میلیون نفر رسید، یعنی هدف بایدن ۴۰ روز زودتر تحقق یافت. همچنین تا بیست و یکم ماه گذشته ۲۰۰ میلیون آمریکایی علیه کرونا واکسینه شده بودند. بایدن برای تحقق هدف تعیین شده جهت واکسیناسیون مردم، اقدامات گوناگونی انجام داده و بنا به اعلام کاخسفید، تا پایان ماه می، تمام آمریکاییها واکسینه خواهند شد. همچنین تامین تعداد کافی دز واکسن سبب شده پیشبینیها درباره افق اقتصاد خوشبینانهتر شود. برنامههای متعدد برای واکسیناسیون گروههای مختلف مردم کاملا موثر بوده و در تمامی مراحل تولید، توزیع و واکسیناسیون، اقدامات با کمترین نقاط ضعف انجام شده است. برنامه ۱۹۰۰ میلیارد دلاری نجات آمریکا که ماه مارس تصویب شد، میلیاردها دلار بودجه برای توسعه واکسیناسیون فراهم کرده است. بایدن همچنین در درون دولت، متخصصان پزشکی و دانشمندان را در مرکز فعالیتها برای مهار کرونا قرار داده است. در واقع جایگاه متخصصان در دولت بایدن نسبت به دولت ترامپ بسیار بالاتر است.
دومین حوزه، بهبود شرایط اقتصاد آمریکاست. چند روز قبل از مراسم تحلیف، بایدن برنامهای عظیم برای کمک به رونق اقتصاد معرفی کرد. یک بخش از این برنامه فراگیر، اختصاص هزار و ۹۰۰ میلیارد دلار برای کمک به خانوادهها و افراد بیکار و نیز حمایت از کسبوکارهای کوچک است. ماه مارس کنگره این برنامه را که به «برنامه نجات آمریکا» مشهور است تصویب کرد. تاکنون ۱۶۰ میلیون مورد پرداخت حمایتی به گروههای هدف این برنامه انجام شده، یعنی به هر نفر ۱۴۰۰ دلار پرداخت شده است. همچنین ۸۰ میلیارد دلار به نهادهای آموزشی ایالتی پرداخت شده است. ایالتها بر میزان پولی که افراد فاقد شغل دریافت میکنند افزودهاند و نتیجه این برنامهها، رشد توان مصرف شهروندان است. کاهش مالیاتها برای برخی افراد که درآمد کمتر از ۱۵۰ هزار دلار دارند نیز یک برنامه دیگر است که درحال اجراست. به این ترتیب نه تنها بودجه ایالتها و دولتهای محلی افزایش یافته، بلکه کیفیت زندگی خانوادههای فقیر بالا رفته است. بایدن همچنین با بهرهگیری از اختیارات اجرایی خود برنامه کمک غذایی را گسترش داده و تعلیق بازپرداخت وامهای دانشجویی را تمدید کرده است. البته برخی بخشهای اقتصاد هنوز بهطور مناسب حمایت نشدهاند و قرار است با تغییر بخشهایی از برنامه، منابع مالی در اختیار آنها قرار گیرد. برنامهای برای پرداخت پول به خانوادههای کمدرآمد که فرزندانشان در خانه درس میخوانند و از وعده غذایی در مدرسه محروم هستند درحال اجرا است. البته در این زمینه برنامه با سرعت کافی انجام نشده است.
سومین حوزه، بازگشایی مدارس است. دسامبر سال گذشته بایدن وعده داد تا پایان ۱۰۰ روز نخست دوره ریاستجمهوریاش، ترتیبی دهد تا بخش اعظم مدارس بازگشایی شوند. در آمریکا برخلاف دیگر کشورها، تصمیمگیری درباره آموزش در مدارس به مقامات محلی سپرده شده و چالشهای بازگشایی و فراهم کردن زمینههای آن، از هر ایالت به ایالت دیگر متفاوت است. به همین دلیل همزمان با مهار کرونا، ارائه دستورالعملهای موثر فدرال و حتی ایالتی برای بازگشایی مدارس تقریبا غیرممکن است. در برخی ایالتها مدیران مدارس برای باز کردن مدارس با مخالفت شدید اتحادیههای معلمان مواجه هستند. درحالحاضر نسبت به ابتدای سالجاری، تعداد مدارسی که آموزش حضوری دارند بسیار بیشتر شده است اما مشخص نیست آیا اکثر مدارس به همین شکل مشغول فعالیت هستند یا نه. طبق یک تخمین، درحالحاضر ۶۵ درصد مدارس باز هستند، درحالیکه در ابتدای دوره ریاستجمهوری بایدن این رقم ۳۳ درصد بود. تنها ۶ درصد مدارس مشغول انجام فعالیتهای آموزشی به شکل مجازی هستند و ۲۹ درصد نیز سیستم دوگانه دارند یعنی بخشی از دانشآموزان در مدرسه حاضر میشوند و بخشی از دور آموزش میبینند. میزان بازگشایی مدارس ابتدایی بیشتر بوده است و به تدریج تمامی مدارس به شکل حضوری آموزش خواهند داد.
چهارمین موضوع، خدمات درمانی است. بایدن برای تحقق بخشیدن به وعده اصلی انتخاباتی خود، یعنی احیای برنامه فراگیر درمان در آمریکا با سرعت عمل کرده است. دولت آمریکا از پیش اقدامات گوناگونی برای معکوس کردن تلاشهای ترامپ برای از میان بردن برنامه یاد شده انجام داده است. کمک به افراد فاقد بیمه درمانی بخشی از برنامه ۱۹۰۰ میلیارد دلاری است که ماه مارس تصویب شد. درحالحاضر افراد کمدرآمد و فاقد شغل برای استفاده از پوشش بیمه هیچ پولی پرداخت نمیکنند. همچنین افراد با درآمد ۵۱ هزار دلار و خانوادههای چهار نفره با درآمد ۱۰۴ هزار و ۸۰۰ دلار، مشمول دریافت کمک مالی برای استفاده از بیمه هستند.
پنجمین موضوع، مهاجرت است. بایدن با امضای چندین فرمان اجرایی، برخی سیاستهای مهاجرتی ترامپ را معکوس کرده است. ممنوعیت سفر از چند کشور مسلمان به آمریکا یکی از این سیاستها بود که لغو شده است. بایدن همچنین یک بخش ویژه تاسیس کرده که هدف آن شناسایی خانوادههایی است که در مرز مکزیک از هم جدا شدند. طبق سیاست «تحمل صفر» که ترامپ اجرا کرد فرزندان از پدر و مادرها جدا شدند. این بخش ماموریت دارد فرزندان را بار دیگر به پدر و مادرشان بازگرداند. البته معکوس کردن تمامی اقداماتی که ترامپ انجام داده زمانبر است.
اما درباره آینده چه میتوان گفت؟ ماه مارس بایدن برنامه عظیمی برای توسعه زیرساختهای آمریکا و حرکت به سوی انرژیهای پاک معرفی کرد. هدف این برنامه ۲ هزار میلیارد دلاری که کنگره به بررسی آن خواهد پرداخت، ساخت و نوسازی انواع زیرساختها از جمله جاده، پل، فرودگاه، بندر و... است. همچنین صدها میلیارد دلار صرف تقویت بخش تولید کارخانهای، آموزش نیروی کار، ساخت مسکن و مدرسه و... خواهد شد. بخشی از منابع مالی این برنامه با افزایش انواع مالیات تامین میشود. برای بخش دوم این برنامه بودجه هزار و ۸۰۰ میلیارد دلاری در نظر گرفته شده است و هدف آن، سرمایهگذاری در آموزش، نگهداری کودکان و... است.