ویروسی در خدمت فناوری

همه‌گیری کرونا به کسب‌وکارهایی که مایل نبودند از شیوه‌های دیجیتالی برای فعالیت‌های خود استفاده کنند نشان داده مقاومت در برابر این تحول بسیار خطرناک است. این کسب‌وکارها با کاهش تقاضا، ابهام درباره آینده و نگرانی‌های گوناگون مواجه شدند و تصمیم گرفتند فعالیت‌های خود را در محیط مجازی انجام دهند. از سوی دیگر، کسب‌وکارهایی که نه‌تنها دارای استراتژی‌های دیجیتال بودند بلکه قبل از همه‌گیری از این استراتژی‌ها استفاده می‌کردند با آغاز همه‌گیری در جایگاه مناسب برای غلبه بر رقبای خود قرار گرفته‌اند. این به آن معنا نیست که چالش‌های حاصل از همه‌گیری کرونا برای این شرکت‌ها اندک است. کسب‌وکارها با هر میزان عملیات‌های دیجیتال از این همه‌گیری اثرات منفی پذیرفته‌اند. دیجیتالی کردن فعالیت‌ها راه‌حل تمامی چالش‌های پیش روی کسب‌وکارها نیست اما آن دسته از کسب‌وکارها که از پیش در مسیر دیجیتالی شدن حرکت کرده‌اند ابزارهای بسیار بیشتری برای عبور از بحران و خروج از آن در وضعیتی بسیار بهتر در اختیار دارند. این به آن معنی نیست که دیگر کسب‌وکارها هیچ شانسی ندارد. بحران‌ها سبب می‌شود ایده‌های مفید مطرح شود و اجرای این ایده‌ها می‌تواند به تمامی فعالان اقتصاد کمک کند عملکردی بسیار خوب داشته باشند. سازمان‌هایی که به استراتژی‌های دیجیتالی کنونی خود اکتفا می‌کنند از سازمان‌هایی که برای سازگار کردن قابلیت‌های دیجیتالی خود برای دوران پس از بحران کنونی سرمایه‌گذاری می‌کنند عقب خواهد ماند. دنیای پس از بحران کنونی دنیایی بسیار متفاوت با دنیای قبل از این بحران است. برتری دیجیتال، حاصل استفاده از راه‌حل‌های دیجیتالی است که سبب تاب آوری سازمان‌ها در مقابله با چالش‌ها و بحران‌ها می‌شود. از سوی دیگر بهره‌گیری از راه‌حل‌های دیجیتالی به این سازمان‌ها کمک می‌کند پس از بحران، سریع‌تر به رونق دست پیدا کنند. از فناوری‌های دیجیتال برای بهینه‌سازی عملیات‌ها و خودکار کردن روندها استفاده می‌شود. به این ترتیب بر سرعت فعالیت‌ها افزوده خواهد شد، هدر رفتن‌ها کاهش پیدا می‌کند و بر فعالیت‌هایی که درآمدزا هستند تمرکز می‌شود. سازمان‌هایی که از فناوری‌های دیجیتالی بهره می‌برند زمینه را برای افزایش بهره‌وری نیروی کار فراهم می‌کنند و برای مقابله با تهدیدهای سایبری آمادگی و تاب‌آوری بیشتری دارند. نکته دیگر این است که این سازمان‌ها با بررسی داده‌ها از مشتری‌ها، تغییرات در تقاضا را درک کرده و نیازهای جدید را کشف می‌کنند. همچنین بر مبنای داده‌های به‌دست آمده از بخش‌های مختلف، تصمیم‌گیری‌ها سریع‌تر و دقیق‌تر خواهد بود. در دوران همه‌گیری کرونا بر میزان اتکا به راه‌حل‌های دیجیتال افزوده شده است. برای مقابله با همه‌گیری، فاصله‌گذاری اجتماعی و در خانه ماندن به شکل فراگیر اجرا شد و به‌رغم ساخته شدن واکسن برای این ویروس، برای مدت طولانی باید تدابیر محافظتی رعایت شود. به این ترتیب ضروری است راهی برای ادامه فعالیت‌ها بدون ارتباط رودررو پیدا می‌شد. دیجیتالی شدن فرآیندها بهترین راه‌حل برای این مشکل بوده است. بدون ابزارها و فناوری‌های دیجیتالی ما هیچ راهی برای کار، خرید، آموزش و... نداشتیم. دیجیتالی شدن به جامعه و کسب‌وکارها کمک کرده به فعالیت‌های خود طی دوره همه‌گیری ادامه دهند. قبل از همه‌گیری کرونا تنها ۳۰ درصد نیروی کار در آمریکا همواره دورکار بودند. شروع همه‌گیری سبب شد این درصد به شدت افزایش یابد و گسترش دورکاری ظرفیت همکاری‌ها در فضای سایبری را بالا برده و از بسیاری از هزینه‌ها کاسته است. تحول دیگر، افزایش خرید آنلاین است. مصرف‌کنندگان می‌توانند به‌صورت آنلاین کالای مورد نظر خود را انتخاب کنند. پرداخت هم به شکل آنلاین خواهد بود. این فرآیندها در آینده نیز گسترش خواهد یافت در نتیجه با تغییر شرایط یعنی مهار همه‌گیری، وضعیت به حالتی که قبل از بحران کنونی وجود داشت باز نخواهد گشت. روند دیگری که طی دوره همه‌گیری کرونا سرعت بیشتری پیدا کرد، رجوع به ارائه‌کنندگان محتوای دیجیتالی برای سرگرمی است. ۵۱ درصد استفاده‌کنندگان اینترنت در جهان به‌دلیل همه‌گیری کرونا برنامه‌های سرگرم‌کننده بیشتری در فضای مجازی مشاهده می‌کنند. روند بعدی، استفاده از پلت‌فرم‌های دیجیتالی از سوی نهادها و سازمان‌های گوناگون برای ادامه فعالیت‌هاست. برای مثال باشگاه‌های تناسب اندام به سمت برگزاری کلاس‌های آنلاین چه به‌صورت زنده یا از پیش ضبط شده حرکت کرده‌اند. تمامی مدارس در مقاطع مختلف و نیز دانشگاه‌ها کلاس‌های آنلاین برگزار می‌کنند و کنفرانس‌ها عموما به شکل مجازی برگزار می‌شود. بسیاری از این کسب‌وکارها اعلام کرده‌اند حتی پس از مهار کرونا استفاده از این روش‌های فعالیت را ادامه خواهند داد در نتیجه دیجیتالی شدن بخشی از فعالیت‌ها یک تحول ماندگار است. روند بعدی، گسترش راه‌حل‌های دیجیتالی برای ارائه خدمات درمانی و سلامت است. طی دوره همه‌گیری کرونا بخش عمده سیستم خدمات درمانی آمریکا به شکل دیجیتالی درآمد. تشخیص از راه دور به بیماران کمک می‌کند در خانه، به توصیه‌های پزشکی و تشخیصی دسترسی داشته باشند در نتیجه این فناوری، به حضور در مراکز درمانی نیاز نیست. از سوی دیگر در شرق آسیا، ردگیری ارتباط بیماران مبتلا به کرونا به شکل دیجیتالی، به مهار این ویروس کمک کرده است. این فناوری جدید نیست اما در غرب، پایبندی به رعایت حریم خصوصی سبب شده استفاده از فناوری یاد شده با موانعی مواجه شود. حرکت به سمت دیجیتالی کردن تمامی فعالیت‌ها و بخش‌های قابل دیجیتالی شدن، حرکتی است که در دوره همه‌گیری کرونا سرعت بیشتری پیدا کرده است. اگر یک سازمان را یک ارگانیسم زنده قلمداد کنیم دیجیتالی شدن به معنای تقویت ستون فقرات، قلب، مغز و ماهیچه‌های سازمان است. بحران‌ها زمان‌های مناسب برای حرکت سریع‌تر به سمت دیجیتالی کردن فرآیندها هستند. مدیران سازمان‌ها برای حرکت در این مسیر باید به چند نکته توجه کنند. نکته نخست این است که دیجیتالی کردن فرآیندها و فعالیت‌ها پرهزینه نیست. بسیاری از کسب‌وکارها در شرایط کنونی تمایل ندارند در حوزه دیجیتالی کردن فعالیت‌های خود سرمایه‌گذاری کنند زیرا از دید آنها این سرمایه‌گذاری در بلندمدت سودمند خواهد بود و نیز میزان سرمایه‌گذاری قابل ملاحظه است. اما واقعیت این است که اکثر پروژه‌های موفق دیجیتالی کردن با صرف هزینه اندک قابل شروع است. به تدریج می‌توان بر حجم سرمایه‌گذاری افزود. نکته دیگر این است که با دیجیتالی کردن فعالیت‌ها، کارآیی افزایش و هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند. رکودهای قبلی نشان داده کنترل هزینه‌ها از طریق افزایش کارآیی یک روش موثر است و دیجیتالی کردن فعالیت‌ها به بهترین شکل می‌تواند به کاهش هزینه‌ها کمک کند.

حرکت به سمت دیجیتالی کردن فرآیندها در شکل‌های مختلف آن در دوران‌های بحران ضروری‌تر است. شرکت‌ها بر مبنای نوع فعالیت خود باید روندهای دیجیتالی شدن را برای فعالیت‌هایی که دارند انتخاب کنند. برخی شرکت‌ها مجبور می‌شوند اهداف استراتژیک خود را تغییر دهند و برخی صرفا تعدادی از روند‌ها را تغییر می‌دهند. دیجیتالی شدن باید سبب ایجاد ارزش شود در نتیجه هرگونه پروژه دیجیتال شدن که به ایجاد ارزش منجر نمی‌شود باید مورد بررسی مجدد قرار گیرد تا تغییرات لازم در آن به‌وجود‌ آید.