پیش به‌سوی پاسخگویی
* شهرداری تهران با لحاظ کردن شرایط رکود و تورم و تاثیر تحریم‌ها بر مناسبات مالی و بودجه‌ای شهرداری و تبعات ناشی از کرونا اقدام به تهیه و تنظیم لایحه بودجه ۱۴۰۰ کرده است. لایحه بودجه ۱۴۰۰ تفاوت‌های محتوایی و ساختاری و شکلی با بودجه سنوات قبل دارد که مهم‌ترین وجه تمایز لایحه بودجه تلاش در جهت پیاده‌سازی دستورالعمل طرز تهیه و تدوین، اجرا و تفریغ بودجه شهرداری (ابلاغی وزارت کشور) بوده است تا مبنایی برای انضباط بودجه‌ای، شفافیت درآمدها و هزینه‌ها و تنظیم بودجه واقع‌بینانه‌تر تلقی شود. به‌عبارتی لایحه ۱۴۰۰ تا حد امکان با رعایت مفاد و بندهای دستورالعمل فوق‌الذکر تهیه و تدوین شده است؛ مفاد و بندهایی که واجد ویژگی‌هایی همچون صیانت از منابع سرمایه‌ای شهر، شفاف‌سازی درآمدها و هزینه‌ها، پاسخگویی بهتر در قبال منابع مورد استفاده و انضباط مالی بیشتر است.
* در نگاه اول این شائبه و ابهام در مقایسه بین ارقام بودجه مصوب سال ۱۳۹۹ و لایحه ۱۴۰۰ شهرداری تهران ایجاد می‌شود که درصد رشد بودجه در لایحه سال ۱۴۰۰ خوش‌بینانه و آرمان‌گرایانه و غیرمعقول است؛ به‌طوری‌که در یک نمای کلی این‌گونه تعبیر و تلقی می‌شود که بودجه ۳۰۵۷۴ میلیارد تومانی سال ۱۳۹۹ در لایحه سال ۱۴۰۰ با رشد بالا (۶۳درصد) به ۴۹۹۶۱ میلیارد تومان افزایش یافته است. در تشریح جزئیات لایحه باید عنوان کرد بودجه مصوب ۳۰۵۷۴ میلیارد تومانی به ۴۷۶۸۶ میلیارد تومان (شامل جمع بودجه اصلی ردیف‌ها و بودجه انتقالی از تبصره‌ها که رقم آن ۱۱۳۵۴ میلیارد تومان است) رسیده است. همچنین با احتساب بودجه تکمیلی ویژه ۳۲ پروژه در راستای توسعه شهری که بالغ بر ۲۲۷۴ میلیارد تومان است، رقم کلی لایحه بودجه به ۴۹۹۶۱ میلیارد تومان خواهد رسید. بر این اساس میزان رشد لایحه بودجه ۱۴۰۰ در مقایسه با بودجه مصوب ۱۳۹۹، در ردیف‌های اصلی تقریبا ۱۹ درصد بوده است و سایر ارقام (۱۱۳۵۴ میلیارد تومان مربوط به تبصره‌ها و ۲۲۷۴ میلیارد تومان بودجه تکمیلی) در نتیجه اصلاحات ساختاری به بودجه اضافه شده است.
* مجموع مصارف شهرداری تهران مطابق بودجه ۱۳۹۹ برابر با ۳۰۵۷۴ میلیارد تومان بوده است که با در نظر گرفتن تورم ۲۳ درصدی پیش‌بینی‌شده در لایحه بودجه کل کشور، تنها ۱۹درصد رشد کرده و به رقم ۳۶۳۳۳ میلیارد تومان رسیده است. این درصد افزایش با توجه به افزایش هزینه‌های پرسنلی و جاری و نگهداشت و انجام وظایف حداقلی شهرداری در حوزه‌های ماموریتی مختلف با رویکرد حداقلی پوشش مصارف و هزینه‌ها بوده است. دیدگاهی که مجموعه مدیریت شهری تهران همواره در سال‌های اخیر به‌دنبال تحقق آن بوده‌اند.
* موضوع دیگری که در لایحه بودجه ۱۴۰۰ شهرداری مدنظر قرار گرفته، اصلاح کدینگ بودجه بوده است. کدینگ مصارف بودجه پیش‌تر ۹ رقمی بود که بیانگر ماموریت، برنامه و طرح- خدمت است که در لایحه ۱۴۰۰ دو رقم به انتهای کد اضافه شده است که رقم اول بیانگر نوع مصرف (هزینه‌ای، تملک دارایی سرمایه‌ای و تملک دارایی مالی) و رقم دوم نیز اختصاص به نوع منبع (عمومی و اختصاصی و...) دارد. این رویه جدای از اینکه در چارچوب دستورالعمل طرز تهیه و تدوین، اجرا و تفریغ بودجه شهرداری وزارت کشور انجام شده و گامی در جهت شفافیت بیشتر در بودجه‌ریزی محسوب می‌شود، نوعی قانون‌مداری و پاسخگویی و مسوولیت در برابر تمامی شهروندان است که از اصول حکمرانی خوب به‌شمار می‌آید. با گنجاندن این دو رقم در انتهای کدینگ لایحه ۱۴۰۰، این اطمینان حاصل می‌شود که منابع اختصاصی صرفا در مصارف اختصاصی هزینه می‌شود. مثال ملموس و عینی در بخش درآمدها و هزینه‌های اختصاصی، دو ردیف درآمدی «عوارض قطع اشجار» و «عوارض حذف پارکینگ» است. به‌طوری‌که عوارض قطع اشجار صرفا به‌منظور «احیا و تملک باغات با اولویت مناطق دارای کمبود فضای سبز» پایتخت هزینه می‌شود. درآمد اختصاصی «ناشی از عدم امکان تامین پارکینگ» نیز صرفا در «احداث پارکینگ محله‌ای از محل درآمد ناشی از اخذ عوارض تامین پارکینگ» هزینه می‌شود. همچنین از طریق این دو رقم آخر در کدینگ بودجه، منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای، تنها صرف تملک دارایی سرمایه‌ای می‌شود و امکان هزینه این منابع در بخش هزینه‌ای و جاری که نوعی انحراف در بودجه است، وجود نخواهد داشت.
در انتها باید اشاره کرد لایحه بودجه ۱۴۰۰ با رویکرد رعایت دستورالعمل بودجه شهرداری و نیز الزامات مصوب شورای شهر تهران تهیه و تنظیم شده است و نگرش حاکم بر تنظیم لایحه رعایت شفاف‌سازی، پاسخگویی بهتر و بیان واقعیت‌های بیشتر درخصوص دخل و خرج پایتخت بوده است.
