آینده بزرگ‌ترین کارتل جهان
چهاردهم سپتامبر سال ۱۹۶۰ مقامات ارشد ونزوئلا، عربستان سعودی، عراق، ایران و کویت در بغداد گردهم آمدند. در کنفرانس بغداد که یک کنفرانس تاریخی محسوب می‌شود آنها که بنیان‌گذاران اوپک هستند با هدف همکاری و به‌دلیل نیاز به اثرگذاری بر بازار به گفت‌وگو پرداختند. پس از نشست و تولد اوپک، نماینده ونزوئلا گفت: «اکنون ما متحد هستیم و این یک تحول تاریخ‌ساز است.» داستان شکل‌گیری اوپک و فعالیت‌های آن، داستان خانواده‌ای از کشورها، مردم و جمعیت‌ها، از احساسات کشورهای غنی از لحاظ فرهنگی و از تلاش یک گروه از کشورهای درحال توسعه برای اعمال حق خود بر منابع طبیعی‌شان به نفع توسعه ملی است. داستان اوپک همچنین بخشی از داستان صنعت مدرن نفت است، سوختی که نقش خون را در رگ‌های کشورهای صنعتی بازی کرده و به شکل‌گیری دنیای مدرن کمک کرده است. نفت بر زندگی اکثر جمعیت جهان تاثیر دارد و ۳۰ درصد کل انرژی مصرفی جهان را تشکیل می‌دهد. زندگی، فعالیت‌های شغلی و سفر مردم همگی به نفت وابسته است.
ادامه حیات اوپک به مدت ۶۰ سال، یک موفقیت محسوب می‌شود و این موفقیت به‌ویژه از آن جهت بسیار بزرگ است که نفت بی‌ثبات‌ترین ماده خام جهان است. از اوایل دهه ۱۹۷۰ شاهد هفت چرخه بزرگ در بازار نفت بوده‌ایم و تازه‌ترین چرخه، با آغاز همه‌گیری کرونا شروع شده است. در تمامی چرخه‌های یاد شده از میان رفتن شدید و سریع توازن، بازار نفت و توسعه اقتصاد جهان را تهدید کرده است. همکاری، مفهومی بسیار پر اهمیت است. در طول تاریخ فعالیت اوپک، یک موضوع همواره مطرح بوده و آن همکاری است. تلاش برای همکاری مبنای حرکت اوپک در جهت حمایت از ثبات پایدار در بازار بوده است. اوپک که در سپتامبر سال ۱۹۶۰ از پنج عضو بنیان‌گذارآن تشکیل شد، اکنون ۱۳ عضو دارد و این یک تحول در مسیر افزایش اثرگذاری و همکاری در این سازمان بوده است. گفت‌وگوهای دوجانبه و چندجانبه با دیگر تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نفت جنبه دیگر این همکاری است. تاسیس صندوق اوپک در سال ۱۹۷۶ که اکنون صندوق توسعه بین‌المللی نامیده می‌شود با هدف رفع فقر انرژی انجام شد. همچنین مشارکت اوپک در گفت‌وگوهای مربوط به تغییرات آب و هوایی از سال ۱۹۹۱ یعنی زمان شروع این گفت‌وگوها و حمایت از توافق‌نامه پاریس همگی شکل‌های دیگر این همکاری هستند.
آنچه بیان شد نشان‌دهنده موفقیت‌هایی است که طی چند دهه اخیر از طریق همکاری به‌دست آمده است. تازه‌ترین نمونه همکاری، اعلامیه همکاری است که به ایجاد ثبات، توازن و اطمینان در بازار نفت کمک کرد. این همکاری از سال ۲۰۱۷ و پس از افت شدید قیمت‌ها در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ صورت گرفته است. یک عامل رشد قیمت نفت و احیای صنعت نفت که از بحران همه‌گیری کرونا به شدت لطمه دیده است، تصمیم برای کاهش عرضه از سوی اوپک‌پلاس و همکاری آنها بود. تصمیم‌هایی که در ماه‌های آوریل و ژوئن امسال از سوی ائتلاف اوپک‌پلاس اتخاذ شد تصمیم‌های مبتنی بر اطلاعات کافی بود و بازار را بار دیگر مطمئن کرد که این ائتلاف یک گروه فعال است که بر تحولات بازار نظارت کامل دارد.
روح همکاری که در سپتامبر سال ۱۹۶۰ در بغداد به شکل‌گیری اوپک منجر شد در تصمیم‌های اتخاذ شده در سال‌جاری میلادی نیز نمایان بوده است. ۶۰ سال پیش این ایده که پنج بنیان‌گذار اوپک با همکاری هم قوی‌تر هستند به شکل‌گیری اوپک منجر شد و همین ایده امسال زمینه را برای شکل‌گیری واکنش اوپک‌پلاس به اثرات بحران همه‌گیری کرونا فراهم کرد. اوپک‌پلاس پلت‌فرمی است که بر مبنای همکاری‌های پیشین شکل گرفته و مبنایی را برای آینده به‌وجود آورده است. این امر از طریق منشور همکاری که سال ۲۰۱۹ تصویب شد قابل انجام است. محتوای این منشور که یک محتوای آینده‌نگرانه است، آشکارا نشان می‌دهد منشور همکاری، هم برای حفظ ثبات بازار نفت اهمیت دارد و هم بر آینده بازار نفت و دیگر انرژی‌ها اثر می‌گذارد.
چالش‌های مختلف پیش روی اوپک قرار دارد. اوپک با چالش‌هایی در حوزه حفظ توازن در بازار و ثبات بازار‌ها مواجه است و غلبه بر این چالش‌ها مستلزم آن است که تمامی طرف‌ها با هم همکاری کنند. غلبه بر چالش‌هایی که در جهان وجود دارد مستلزم داشتن راه‌حل‌های فراگیر است. ضروری است راه‌حل‌های فناورانه برای استفاده کارآتر و کمتر آلوده‌کننده از تمام انرژی‌ها پیدا شود. برای کاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای راه‌های گوناگون وجود دارد و ضروری است از تمامی آنها استفاده شود. در مسیر رسیدن به راه‌حل‌های موثر باید به بسیاری موضوع‌ها از جمله رفاه مردم و وضعیت اقتصاد و محیط‌زیست توجه شود. برای آینده، اوپک همچنان بر اهمیت گفت‌وگوی عمیق‌تر و فراگیرتر و نیز همکاری و ضرورت احترام برای تمامی فعالان بخش انرژی تاکید می‌کند. ما از مشارکت با تمامی طرف‌ها استقبال می‌کنیم. دیگر نمی‌توان به تنهایی به هدف رسید و بر چالش‌ها غلبه کرد. ما به گفت‌وگو با یکدیگر نیاز داریم. ما باید رشد و توسعه پایدار را تضمین کنیم، برای فرزندانمان و فرزندان فرزندانمان.
