تاریخ تکرار شد!

روز جمعه آبه با اشاره به مشکلات جسمانی اعلام کرد از پست نخست‌وزیری استعفا می‌دهد. سیزده سال پیش نیز او به همین دلیل استعفا داده بود. طرفداران آبه معتقدند دوران نخست‌وزیری وی نباید به این شکل به پایان می‌رسید. برای درک آنچه طی این سال‌ها گذشت و علت دیدگاه طرفداران او باید به سال ۲۰۰۷ بازگردیم. در آن سال آبه به این نتیجه رسید که باید تغییراتی رخ دهد. او رهبری ضعیف قلمداد می‌شد که مدیریت کابینه‌ای پر از وزرای غیر قابل کنترل را بر عهده گرفته است. پیش از استعفای او، صحنه سیاسی ژاپن پرآشوب بود و مردم از بی‌ثباتی خسته شده بودند.

به این ترتیب آبه به این نتیجه رسید که ژاپن به رهبری قدرتمند نیاز دارد که کشور را با مشت آهنین اداره کند. او بسیاری از جناح‌های درون حزب لیبرال دموکرات را متحد کرد و به سمت رهبری حزب پیش رفت و به هدف خود رسید. و در عرض چند ماه حزب آبه در انتخابات پیروز شد. یک عامل دیگر پیروزی آبه وعده‌هایی بود که در زمینه احیای اقتصاد ژاپن پس از دو دهه رکود مطرح کرده بود. او همچنین وعده داد در قانون‌اساسی صلح‌طلب این کشور تغییراتی ایجاد کند. طبق قانون‌اساسی کنونی، ژاپن تا وقتی مورد حمله قرار نگیرد نمی‌تواند دست به اقدام نظامی بزند. آبه همچنین وعده‌هایی درباره حل اختلافات با روسیه بر سر جزایر شمال ژاپن داد. برنامه‌ها و پیام‌های او به اندازه کافی انگیزه‌بخش و شفاف بود که بتواند نظر رای‌دهندگان را جلب کند. در دوره نخست‌وزیری آبه برخی موفقیت‌ها از جمله انتخاب شدن ژاپن به‌عنوان میزبان بازی‌های المپیک سال‌جاری، بهبود روابط با چین و ایجاد منطقه تجاری با حضور ۱۱ کشور سبب شد مردم برخی کاستی‌ها را نادیده بگیرند. اما همزمان با بروز برخی مشکلات اقتصادی، تمرکز بر تعدادی از رسوایی‌های درون دولت بیشتر شد.

اما فقدان رقیب جدی در احزاب مخالف به آبه کمک کرد به فعالیت ادامه دهد و امیدوار باشد برگزاری موفقیت‌آمیز المپیک ۲۰۲۰ به احیای روحیه مردم و رونق اقتصادی منجر شود. اما بحران کرونا برگزاری المپیک را به سال آینده موکول کرده و برخی معتقدند حتی در سال آینده نیز بازی‌ها انجام نخواهد شد. عامل دیگر نگرانی، متهم شدن دولت به مدیریت ضعیف بحران کروناست. مردم ژاپن مشاهده می‌کنند که در کره‌جنوبی، چین و تایوان این بحران جهانی بسیار خوب مهار شده است.

با توجه به تمامی این چالش‌ها این پرسش مطرح می‌شود که حتی اگر وضعیت جسمانی آبه خوب بود، او چه مدت دیگر می‌توانست در قدرت باقی بماند؟ حالا که او استعفا داده پرسش‌های مهم دیگری درباره میراث وی مطرح است. با آنکه آبه به تعدادی از وعده‌های خود عمل نکرده، اما عملکرد وی در دوران نخست‌وزیری به هیچ‌وجه منفی نیست. بسیار اشتباه است اگر گفته شود تنها ویژگی این دوره آن بود که آبه طولانی‌ترین دوران نخست‌وزیری ژاپن را در کارنامه خود دارد. موفقیت‌هایی که آبه کسب کرد کوچک نیستند. او توانست پس از یک دهه آشوب در دولت ژاپن، ثبات را به آن بازگرداند و برنامه اقتصادی وی که به آبه نومیکس مشهور است تا اندازه‌ای موفق بود، یعنی اقتصاد در مسیر رشد قرار گرفت و دوره ثبات قیمت‌ها و کاهش نرخ تورم پایان یافت.

آبه در مسیر اجرای اصلاحات گوناگون قدم‌هایی برداشته و جانشین وی هر کس که باشد باید در این مسیر حرکت کند. چالش‌هایی نظیر پیر شدن جمعیت، تهدیدهای امنیتی در جهان چندقطبی کنونی، بحران کرونا، ضعف در اقتصاد، بدهی عظیم و... همگی سبب می‌شود اجرای برنامه‌های اصلاحی ضروری شود.