اشتغال در کانون سیاست‌گذاری

برنامه‌هایی که پاول در نشست سالانه فدرال رزرو به‌طور مفصل درباره آنها صحبت کرد، حاصل یک سال و نیم بازبینی سیاست‌های پولی بانک‌مرکزی است. او در سخنان خود گفت: «در بیانیه اصلاح شده بانک‌مرکزی تاکید می‌شود که حداکثر اشتغال یک هدف فراگیر است. تغییر سیاست بانک‌مرکزی نشان می‌دهد ما به سودمندی بازار کار مستحکم به‌ویژه برای نیروی کار کم‌درآمد و با درآمد متوسط باور داریم.» واکنش‌های متفاوتی به سخنان پاول نشان داده شده است. سرمایه‌گذاران از پیش معتقد بودند نرخ‌های بهره سال‌ها پایین باقی خواهد ماند و تحلیلگران منتظر خواهند ماند تا در نشست‌های سیاست‌گذاری آینده بانک‌مرکزی، توضیحات بیشتری درباره سیاست‌ها در زمینه نرخ‌های بهره ارائه شود. با این حال آنچه پاول روز پنج‌شنبه بیان کرد یک نقطه عطف در دوران ریاست وی بر فدرال رزرو است. او اوایل سال ۲۰۱۸ در میانه طولانی‌ترین دوره رونق اقتصاد آمریکا، به ریاست بانک‌مرکزی برگزیده و دو سال بعد اقتصاد این کشور وارد عمیق‌ترین رکود خود از دوره رکود بزرگ شد.

بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ بانک‌مرکزی ۹ بار نرخ‌های بهره را بالا برد و چهار مورد از افزایش نرخ‌ها در دوره ریاست پاول انجام شد زیرا تلاش می‌شد از رشد قابل ملاحظه نرخ تورم جلوگیری شود. اما در نتیجه این اقدامات، رشد قیمت‌ها به‌شدت کند شد در نتیجه به نظر رسید اقدامات این بانک بیش از حد شدید بوده و به همین دلیل بازبینی سیاست‌ها ضرورت پیدا کرد. رشد کند قیمت کالاهای مصرفی و کاهش نرخ‌های بهره در اقتصادهای توسعه‌یافته از جمله آمریکا سبب شده مقامات بانک‌مرکزی این کشور امکان کمتری برای کاستن بیش از پیش از هزینه استقراض و کمک به رشد اقتصاد داشته باشند. به این ترتیب فدرال رزرو با چالش‌های بلندمدت و بزرگ مواجه است. اینگونه مشکلات، رئیس بانک‌مرکزی و همکاران او را به سمت تغییر چارچوب سیاست‌های پولی برده است. به‌طور همزمان، بحران کرونا تهدید بزرگ کوتاه‌مدت برای اقتصاد آمریکا و جهان پدید آورده یعنی ده‌ها میلیون شغل در اثر آن از بین رفته و کسب‌وکارها با ورشکستگی مواجه شده‌اند.

سخنان پاول نشان دهنده یک تغییر در مسیر حرکت بانک‌مرکزی است. در واقع نحوه تلاش این نهاد برای رسیدن به هدف دوگانه خود یعنی حداکثر اشتغال و نرخ باثبات تورم تغییر می‌کند. مسیر حرکت فدرال رزرو پس از رکود اقتصادی حاصل از بحران کرونا، با آنچه رئیس این نهاد بیان کرد تا اندازه زیادی مشخص شده است. در گذشته بانک‌مرکزی برای جلوگیری از داغ شدن اقتصاد همزمان با کاهش نرخ بیکاری، سیاست بالا بردن نرخ‌های بهره را اجرا می‌کرد. همواره اینگونه بوده که بانک‌مرکزی از پایین باقی ماندن یا رشد کنترل نشده نرخ تورم بسیار نگران می‌شود. آنچه از سخنان پاول می‌توان درک کرد این است که اکنون مشکل اصلی، نرخ‌های بسیار پایین تورم است نه نرخ‌های بالای آن.

جانت یلن، رئیس پیشین بانک‌مرکزی آمریکا می‌گوید: «در بخش اعظم تاریخ سیاست‌گذاری فدرال رزرو تلاش شده نرخ تورم تحت کنترل بماند. تغییری که پاول روز پنج‌شنبه اعلام کرد کاملا نشان می‌دهد ما اکنون در وضعیتی متفاوت قرار داریم و باید تمرکز بانک‌مرکزی تغییر کند.» سخنان پاول نشان می‌دهد فدرال رزرو دیگر قصد ندارد برای کاهش فعالیت‌های اقتصادی نرخ بهره را بالا ببرد. قبلا این‌گونه بود که صرفا به‌دلیل کاهش شدید نرخ بیکاری بانک‌مرکزی نرخ‌های بهره را بالا می‌برد تا از داغ شدن اقتصاد در آینده و رشد کنترل‌نشده نرخ تورم جلوگیری کند.

موضوع دیگری که در سخنان پاول به آن اشاره شد تغییر رویکرد فدرال رزرو به نرخ تورم است. در سال‌های اخیر بانک‌مرکزی نرخ هدف ۲ درصدی را برای نرخ تورم در نظر گرفته بود اما از این پس این نهاد یک گستره نوسان را برای نرخ تورم مدنظر قرار می‌دهد که متوسط آن ۲ درصد است. به این ترتیب بانک‌مرکزی سعی می‌کند مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران را متقاعد کند که در آینده اجازه خواهد داد نرخ تورم به کمی بالاتر از ۲ درصد برسد. اگر انتظار عمومی از نرخ تورم در آینده کاهش یابد، نرخ تورم همواره رشد کند خواهد داشت. این روند مسلما بر سطوح نرخ‌های بهره اثر می‌گذارد و سبب می‌شود بانک‌مرکزی ابزارهای کمتری برای حمایت از اقتصاد در دوران‌های بحرانی و رکود در اختیار داشته باشد.

پاول در سخنان خود همچنین گفت: «اگر انتظار عمومی این باشد که نرخ تورم زیر ۲ درصد باقی بماند نرخ‌های بهره نیز پایین می‌ماند و در این حالت ما برای کاستن از نرخ‌های بهره با هدف کمک به اشتغال در دوران رکود قدرت مانور کمتری خواهیم داشت.» از دید مصرف‌کنندگان، رسیدن به نرخ بالاتر تورم ممکن است یک هدف عجیب به نظر برسد، اما نرخ‌های پایین تورم می‌تواند اثرات بسیار مخرب بر اقتصاد داشته باشد. در کشورهایی مثل ژاپن که در آنها نرخ بسیار پایین تورم امکان کاستن بیش از پیش از نرخ‌های بهره را نمی‌دهد سیاست‌گذاران برای تحریک اقتصاد و بالا بردن نرخ تورم توانایی کمتری دارند در نتیجه وضعیت اقتصاد بد باقی می‌ماند.

پاول در ادامه افزود: «ما متوجه این موضوع هستیم که قیمت بالاتر اقلام ضروری زندگی از جمله مواد غذایی و بنزین، بر مشکلاتی که بسیاری از خانواده‌ها دارند می‌افزاید. اما اگر نرخ تورم برای مدتی طولانی پایین باقی بماند، ریسک‌های بزرگی اقتصاد را تهدید خواهند کرد.» البته منظور پاول از افزایش نرخ تورم این نیست که نرخ‌ها به‌شدت بالا رود. اگر بانک‌مرکزی بتواند به هدف خود یعنی رشد ملایم قیمت‌ها دست یابد آنگاه امکان کاستن از نرخ‌های بهره فراهم می‌شود. تغییرات بلندمدت اقتصادی نظیر پیر شدن جمعیت با عادات پس‌انداز متفاوت و رشد محدود بهره‌وری بر تعیین نرخ‌های بهره اثر گذاشته و فدرال رزرو در این وضعیت توانایی کمتری برای مبارزه با رکود دارد.

یک موضوع مهم این است که اقتصاددان‌ها درباره توانایی بانک‌مرکزی برای رسیدن به هدف جدید خود تردید دارند. یکی از این اقتصاددان‌ها می‌گوید: «بانک‌مرکزی برای بالا بردن انتظارات تورمی چنین تغییری را در چارچوب دیدگاه خود اعلام کرده است. در عمل رسیدن به ارقام بالاتر از ۲ درصد برای تورم در آینده نزدیک دشوار است. با گذشت زمان اثرات این تغییر دیدگاه بانک‌مرکزی در عمل مشخص خواهد شد.» از دید خانم جانت یلن، رئیس پیشین بانک‌مرکزی آمریکا، تغییر رویکرد بانک‌مرکزی در حوزه بازار کار بسیار مفید است. در واقع از این پس، بانک‌مرکزی به‌دلیل کاهش نرخ بیکاری نرخ‌های بهره را بالا نخواهد برد و اجازه خواهد داد بازار کار در وضعیت اشتغال کامل قرار گیرد.