شوک در بازار تبلیغات
در چند هفته اخیر روند بازگشایی اقتصاد آمریکا آغاز شده و برخی تحلیلگران معتقدند این روند زمینه بهبود وضعیت شرکت‌ها را فراهم خواهد کرد. البته درباره آنچه در آینده در اقتصاد رخ می‌دهد قطعیت وجود ندارد. عملکرد شرکت‌های بزرگ فناوری در دو ماه اخیر بسیار مثبت بوده به این معنا که قیمت سهام آنها در بورس رشد کرده است. بخش‌های مختلف صنعت فناوری هر یک به شکلی از بحران کنونی تاثیر پذیرفته‌اند. برای مثال رشد قیمت سهام شرکت آمازون و شرکت فیس‌بوک به افزایش بیش از ۳۴ میلیارد دلاری ثروت جف بزوس و افزایش ۲۵ میلیارد دلاری ثروت مارک زاکربرگ منجر شده است.
اما وضعیت شرکت‌های فعال در حوزه تبلیغات آنلاین به چه شکل بوده و دیدگاه مدیران این شرکت‌ها درباره شرایط در سه ماه کنونی چیست؟ در گزارش‌های منتشر شده از سوی دو شرکت گوگل و فیس بوک، به تثبیت درآمدهای تبلیغاتی در ماه گذشته اشاره، اما هشدار داده شده که اگر شرایط سخت‌تر شود، یعنی رکود عمیق‌تر شود، صنعت تبلیغات لطمات بزرگی خواهد دید. مدیر مالی شرکت فیس‌بوک اعلام کرد در ماه مارس درآمدهای تبلیغات این شرکت کاهش مستمر داشت. اما در ماه آوریل شرایط به تدریج بهتر شده است، زیرا درآمدها دیگر کاهش نیافته است. البته او درباره اثرات افت بیش از پیش فعالیت‌های اقتصادی بر تبلیغات ابراز نگرانی کرده است.
کارشناسان با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد و تعطیلی فعالیت‌ها پیش‌بینی کرده‌اند در سه ماه کنونی تولید ناخالص داخلی آمریکا به‌شدت کاهش خواهد یافت و اگر تجربه‌های گذشته معیاری برای قضاوت درباره آینده باشد، باید انتظار افت فعالیت‌های تبلیغاتی در اقتصاد را داشته باشیم. مدیر مالی شرکت آلفابت نیز در گزارش عملکرد شرکت به همین نگرانی‌ها اشاره کرده است. خانم پورات معتقد است برای اندازه‌گیری اثر بحران همه‌گیری ویروس کرونا بر وضعیت مالی شرکت‌ها باید به عملکرد کلان اقتصاد توجه کرد. شرایط کلان اقتصادی بر هزینه‌ای که شرکت‌ها برای تبلیغات صرف می‌کنند اثر می‌گذارد و اگر درباره آینده امیدواری وجود نداشته باشد شرکت‌ها ترجیح می‌دهند برای تبلیغات هزینه نکنند.
گزارش شرکت توییتر درباره عملکرد سه ماه نخست سال‌جاری میلادی این شرکت بهتر از پیش‌بینی‌ها بود، اما مدیران این شرکت درباره سه ماه کنونی و درآمدهای تبلیغاتی دیدگاه خوش‌بینانه‌ای نداشتند. عملکرد شرکت آمازون در برخی حوزه‌ها مثبت بود و مدیران این شرکت معتقدند اثرات بحران کنونی بر درآمدهای شرکت عموما مثبت است. در واقع در بخش تبلیغات، به‌دلیل ترافیک بالای سایت آمازون مشتریان همچنان مایل بودند بودجه صرف تبلیغات در این سایت بکنند. البته واقعیت این است که شرکت آمازون نیز از بحران همه‌گیری ویروس کرونا و وخامت اوضاع اقتصادی لطمه دیده است. تحلیلگران بانک بارکلیز می‌گویند انتظار دارند در سه ماه کنونی رشد درآمد این شرکت از محل تبلیغات کاهش یابد و از ۴۴ درصد در سه ماه نخست به ۲۰ درصد برسد.
هزاران شرکت در آمریکا فعالیت‌های خود را متوقف کرده‌اند و دلیلی برای تبلیغات ندارند. همچنین از سرگیری فعالیت‌های اقتصادی تدریجی است و مشخص نیست چه زمان شرایط به حالت قبل از بحران کنونی بازخواهد گشت. تمامی فعالیت‌هایی که به‌دلیل بحران کنونی متوقف شده‌اند، انگیزه‌ای برای تبلیغات ندارند. سه ماه نخست سال‌جاری میلادی برای شرکت‌های فعال در حوزه تبلیغات به دو بخش تقسیم شد: در ماهای ژانویه و فوریه رشد فعالیت‌ها و درآمدها طبیعی بود، اما در ماه مارس همزمان با تعطیل شدن اقتصادها در سراسر جهان و اجرای فرمان در خانه ماندن، سود فعالیت‌های تبلیغاتی با شیبی توامان کاهش پیدا کرد. مدیران شرکت‌های فعال در حوزه تبلیغات معتقدند وضعیت کار و درآمد آنها مستقیما از سرعت بازگشایی اقتصاد و حجم فعالیت شرکت‌های دیگر تاثیر می‌پذیرد. البته همه شرکت‌ها به یک میزان از بحران کنونی لطمه ندیده‌اند. برای مثال شرکت‌های هواپیمایی و گردشگری بیشترین کاهش حجم فعالیت‌ها را داشته‌اند و نیز تولیدکنندگان اقلام غیرضروری شاهد کاهش شدید فروش محصولات خود بوده‌اند. در مقابل، شرکت‌های فعال در حوزه خدمات مالی، دارو و درمان، ارتباطات و خرده‌فروشی‌های آنلاین وضعیت چندان بدی نداشته‌اند و حتی در برخی موارد بر حجم فعالیت‌های آنها افزوده شده است. برخی شرکت‌های اروپایی فعال در حوزه تبلیغات آنلاین پیش‌بینی کرده‌اند درآمدشان در سه ماه کنونی تا ۳۵ درصد کاهش خواهد یافت. آنها امیدوارند در نیمه دوم سال‌جاری میلادی به‌ویژه در سه ماه چهارم، شرایط بهتر شود، اما اگر موج دوم همه‌گیری ویروس کرونا آغاز شود شرایط بد ادامه پیدا خواهد کرد. بخش خرده‌فروشی تحت تاثیر برنامه‌های عظیم حمایتی دولت زودتر از بخش‌هایی نظیر هواپیمایی و سفر بهبود پیدا خواهد کرد.
