رکود قریب‌الوقوع؟
مشاور اقتصاد جهان در موسسه پیمکو به مشتریان این نهاد مالی توصیه کرده است که احتمال بروز رکود در آمریکا و اروپا طی نیمه نخست سال‌جاری میلادی را در نظر بگیرند البته در نیمه دوم امسال شرایط مطلوب خواهد شد. به احتمال زیاد ژاپن از پیش در رکود به سر می‌برد. هنوز به بدترین وضعیت نرسیده ایم. اما این سوال مطرح است که عامل رکود چیست؟ شیوع ویروس کرونا مردم را به ماندن در خانه تشویق می‌کند به این ترتیب مسافرت‌ها، سود هتل‌ها و شرکت‌های هواپیمایی و تقاضا برای نفت کاهش می‌یابد. از سوی دیگر تعطیلی طولانی کارخانه‌ها در چین و چند کشور دیگر و هراس از اختلال‌های بیشتر در دیگر مناطق جهان به زنجیره عرضه لطمه زده است. این روند بر شرکت‌ها فشار وارد می‌کند. آنها از پیش درباره اثرات منفی ویروس کرونا بر سوددهی خود هشدار داده‌اند. هرچه دوران شیوع ویروس بیشتر طول بکشد و تدابیر مربوط به مهار آن سختگیرانه‌تر باشد اثرات این عامل بر اقتصاد جهان عمیق‌تر خواهد بود.
اقتصاددان ارشد بانک گلدمن ساکس می‌گوید: «دوره زمانی و عمق کاهش نرخ رشد اقتصاد جهان عموما به این بستگی دارد که آیا مقامات بهداشتی می‌توانند به سرعت شیوع این ویروس را مهار کنند یا نه. در چین که بیشترین لطمات را از شیوع ویروس کرونا متحمل شده فعالیت‌های اقتصادی ماه گذشته میلادی کاهش یافت و این کشور در آستانه نخستین کاهش حجم اقتصاد از دهه ۱۹۷۰ قرار دارد. حجم فعالیت‌های اقتصادی از پیش در اکثر اقتصادهای بزرگ کاهش یافته است. در حال حاضر به دلیل تداوم شیوع سریع ویروس کرونا در جهان و تدابیر دولت‌ها برای مهار این ویروس، اقتصاددان‌ها دیدگاه مثبتی به افق اقتصاد جهان ندارند و هر روز که می‌گذرد احتمال بروز رکود بیشتر می‌شود.
اقتصاددان موسسه تحقیقاتی کپیتال اکانامیکس می‌گوید: «شاهد یک رکود شدید اما کوتاه‌مدت خواهیم بود. این بدترین سناریوی ممکن است. البته ممکن است شرایط تغییر کند به این معنا که همزمان با شیوع ویروس کرونا، ممکن است بدترین سناریو به محتمل‌ترین سناریو تبدیل شود.» اقتصاددان بانک مورگان استنلی ابتدای هفته به مشتریان این بانک اعلام کرد: «ما معتقدیم در نیمه نخست سال‌جاری میلادی اقتصاد جهان با یک شوک بزرگ مواجه می‌شود.» بانک مورگان استنلی پیش‌بینی کرده رشد تولید ناخالص داخلی جهان در نیمه نخست امسال به ۳/ ۲ درصد در مقیاس سالانه کاهش می‌یابد و در نیمه دوم این نرخ به ۱/ ۳ درصد افزایش خواهد یافت. این بهبود حاصل اجرای سیاست‌های حمایتی از سوی دولت‌ها و بانک‌های مرکزی است.
اما اگر شیوع کرونا برای مدتی طولانی ادامه پیدا کند یعنی تا پس از ماه آینده، و بیش از آنچه قبلا تصور می‌شد به شرکت‌ها لطمه وارد کند اقتصاد جهان وارد رکود خواهد شد. در این حالت آمریکا، اروپا و ژاپن دچار رکود می‌شوند. اما آیا هیچ خبر مثبتی وجود ندارد؟ رکودی که تحت‌تاثیر شیوع ویروس کرونا ایجاد شود با رکودی که سال ۲۰۰۸ تحت‌تاثیر بحران مالی رخ داد بسیار متفاوت است. رکود حاصل از کرونا پس از مهار این ویروس به سرعت از میان خواهد رفت. عامل بسیار مهم، سیاست‌هایی است که برای مقابله با ضعف اقتصاد از سوی دولت‌ها و بانک‌های مرکزی اجرا می‌شود. بانک‌های مرکزی نسبت به سال ۲۰۰۸ ابزارهای بسیار کمتری برای مقابله با رکود در اختیار دارند در نتیجه سرعت بازگشت وضعیت اقتصاد به حالت طبیعی بالا نخواهد بود. به این ترتیب فشارهای قابل ملاحظه بر بازار نفت وجود دارد.
