صنایع برنده کدامند؟
در گذشته ما در نزدیک‌ترین تجربه در سال ۲۰۰۳شیوع ویروس سارس را شاهد بودیم که در آن مقطع تا یک درصد از رشد اقتصادی چین را کاهش داد اما در آنزمان اقتصاد چین به مراتب کوچک‌تر بود، اما در مقطع کنونی کرونا درحال تبدیل شدن به یک فاجعه جهانی است و تاثیرات آن قطعا بر اقتصاد جهانی قابل‌ملاحظه خواهد بود. البته خوشبختانه یا بدبختانه اقتصاد ایران به اقتصاد جهانی ارتباط خاصی در شرایط کنونی ندارد، اما یک نگرانی عمده وجود دارد که مهم‌ترین مجرای تحرک اقتصادی کشور یعنی مبادلات مرزی را به حداقل کاهش دهد. درحال‌حاضر اکثر کشورهای همسایه به‌دلیل نگرانی از شیوع کرونا یا مرزها را بسته‌اند یا این مبادلات را به حداقل رسانده‌اند. از آنجا که بیش از یک‌سوم صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای عراق و ترکیه است، این توقف مبادلات مرزی می‌تواند به شرکت‌های ایرانی و صادرات آنها آسیب بزند که این خود یک تهدید برای شرکت‌های بازار سرمایه نیز به‌شمار می‌رود. چون اکثر صادرات این شرکت‌ها با واسطه یکی از کشورهای منطقه انجام شده و هرگونه مشکل در این حوزه‌ها به جریان صادرات و ورود ارز و کالا به کشور می‌تواند آسیب برساند.
اما درحوزه بازار سرمایه مهم‌ترین نگرانی تاثیرات جهانی کرونا بر بازار نفت و موادخام است. همان‌گونه که در انتهای هفته گذشته مشاهده کردیم بهای نفت به‌دلیل مساله کرونا و اختلاف میان اوپک‌پلاس برای کاهش تولید نفت به میزان ۱۰ درصد در یک روز کاهش یافت.متاسفانه بخش عمده تاثیر کرونا بر صنعت حمل‌ونقل و توقف تحرک در کشورها و بین کشورهاست که به‌صورت مستقیم بر میزان مصرف بنزین و به‌تبع آن نفت خام تاثیر می‌گذارد و این درحالی است که در صورت تداوم بحران کرونا و رسیدن آن به فصل گرما قطعا افت بیشتری در انتظار بهای نفت خواهد بود چراکه قطعا تاثیرات کرونا بر میزان رشد اقتصاد جهانی و مصرف نفت بسیار فراتر از انتظارات اولیه خواهد بود.در همین حال می‌دانیم که کاهش قیمت نفت به‌صورت مستقیم بهای مواد پتروشیمی، معدنی، فلزی را کاهش خواهد داد. این کاهش قیمت‌ها در بورس تهران که شاکله و ستون‌فقرات آن را شرکت‌های بزرگ صادراتی درحوزه موادخام تشکیل می‌دهند یک تهدید به‌شمار می‌آید.
در کنار این نگرانی‌های بیرونی در داخل کشور نیز بحران کرونا می‌تواند تاثیرات عموما منفی و البته اندکی مثبت را به همراه داشته باشد. در مهم‌ترین تاثیرات منفی داخلی، می‌توان دشواری حمل‌ونقل بین استانی و کاهش جابه‌جایی کالا و مصرف آن را نام برد. در کنار آن، کاهش ساعات کاری، افزایش هزینه‌های عمومی و اداری به‌دلیل الزامات بهداشتی بیشتر به‌ویژه در شرکت‌های بزرگ، کاهش بهره‌وری و افزایش مرخصی‌ها و در نهایت هزینه درمانی بیشتر برای شرکت‌های بیمه فعال درحوزه بخش سلامت به‌ویژه در زمینه بیمه تکمیلی، نکات مهم دیگری است که باید به آن توجه شود.
در همین حال اما بحران کرونا برای برخی از بخش‌ها یک فرصت نیز پدید می‌آورد. به‌عنوان مثال در صنعت شوینده و دارو و شرکت‌های پخش و فروشگاه‌ها قدری فعالیت بیشتری به‌چشم می‌خورد. با شیوع کرونا بحث رعایت بهداشت فردی و اجتماعی اهمیت دوچندانی پیدا کرده و موجب شده است تا فروش مواد شوینده و بهداشتی افزایش یابد، همچنین خریدهای بیشتر به شرکت‌های پخش و فروشگاه‌ها فرصت گردش بیشتر موجودی و سود‌سازی بیشتری را می‌بخشد که انتظار داریم در گزارش‌های اسفند ماه شرکت‌های این سه گروه شاهد انجام آن باشیم.
در همین حال تاثیر مثبتی را هم ما از شرکت‌های ارتباطی و اینترنتی انتظار داریم. به‌طور طبیعی، با کاهش جابه‌جایی‌ها و افت حضور فیزیکی، بحث فعالیت‌های مجازی تقویت می‌شود، از این‌رو انتظار داریم ترافیک بیشتری در ارتباطات، مصرف اینترنت، استفاده از خدمات بانکداری مجازی و نرم‌افزارهای خدماتی رخ دهد که باید منتظر باشیم و ببینم آیا در گزارش‌های اسفند ماه این بخش‌ها تاثیر مثبتی را نشان می‌دهند یا خیر؟ چراکه این بخش به‌صورت طبیعی با کاهش فعالیت‌های کلی نیز مواجه است و وقتی جابه‌جایی و انتقال و خرید و فروش کاهش پیدا می‌کند، از فعالیت بخش مجازی نیز کاسته می‌شود. در همین حال اما یک تاثیر منفی بزرگ بر گروه کم‌تعداد هتلداری بورس رخ می‌دهد. توقف مسافرت‌های داخلی و خارجی در این بخش موثر است چراکه این بحران به فعالیت‌هایی نظیر «گردشگری، رستوران‌داری، ورزشگاه، سینما، مراکز خرید، برگزاری همایش‌ها، سالن‌های زیبایی، هتلداری، حمل‌ونقل در حوزه‌های مختلف زمینی، ریلی، هوایی» و سایر مواردی که در آنها اجتماعاتی شکل می‌گیرد، بیشتر لطمه می‌زند.در مجموع آنچه که اینک می‌توان از جمع‌بندی شرایط به‌دست آورد این است که در صورت تداوم و طول کشیدن بحران کرونا تاثیرات بر اقتصاد در بخش‌های مختلف تشدید شده و امیدواری‌ها به خروج اقتصاد از رکود را کاهش دهد، مساله‌ای که اخیرا با ثبت رشد اقتصادی در بخش‌هایی از اقتصاد کشور امیدواری‌هایی را به‌وجود آورده بود.
