عبور از ارزش ذاتی

در چهار ماه ابتدای سال ۱۳۹۸ نرخ دلار نیما از ۸۹ هزار ریال به حدود ۱۲۰ هزار ریال افزایش یافت که نشان از رشد ۳۴درصدی طی مدت مزبور دارد. رشد نرخ دلار در مدت بیان شده منجر به افزایش سودآوری بسیاری از شرکت‌ها شد. به‌زعم بسیاری از تحلیلگران، افزایش نرخ ارز در سامانه نیما توام با عدم رشد متناسب بهای تمام شده در بسیاری از شرکت‌ها، منجر به رشد سودآوری آنان شده و این عامل مسبب ارائه گزارش‌های ۳ ماهه مناسب خواهد بود.  از دیگر عوامل موثر بر رشد قیمت سهام در چهار ماه ابتدای سال جاری می‌توان به برگزاری مجامع عمومی عادی سالانه شرکت‌ها اشاره کرد. با توجه به رشد مناسب سودآوری بسیاری از شرکت‌ها در سال ۱۳۹۷ و انتظار تقسیم سود مناسب توسط سرمایه‌گذاران، قیمت سهام شرکت‌های مزبور تحت تاثیر این عامل نیز قرار گرفت و رشد نسبتا مناسبی را تجربه کردند. به این ترتیب تحت تاثیر عوامل مزبور، شاخص کل بورس در این مدت حدود ۴۲درصد بازدهی کسب کرد و بازدهی شاخص ۳۰ شرکت بزرگ نیز به حدود ۲۴درصد رسید.

همان گونه که مشاهده می‌شود بازده شاخص ۳۰ شرکت بزرگ حدود ۱۸درصد کمتر از شاخص کل بورس است. دلیل این اختلاف را می‌توان بروز ابهامات متعدد درخصوص فروش محصولات شرکت‌های صادراتی به ویژه شرکت‌های شیمیایی، ابهام در قیمت‌های جهانی پیرو بروز جنگ تجاری میان آمریکا و چین و نگرانی درخصوص تغییر قوانین دریافت حقوق و عوارض دولتی، نرخ فروش نهاده‌ها و حذف برخی از معافیت‌های مالیاتی با توجه به کسری بودجه دولت دانست. بروز عوامل بیان شده، زمینه ساز تغییر سیاست سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بزرگ به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک شد. این در حالی است که در سال ۱۳۹۷ عمده توجه سرمایه‌گذاران به شرکت‌های تولیدی بزرگ معطوف بود.

یکی از معیارهای مقایسه بازده سهام شرکت‌های بزرگ با شرکت‌های کوچک را می‌توان مقایسه شاخص هم وزن با شاخص ۳۰ شرکت بزرگ دانست. مقایسه مزبور نشان‌دهنده رشد بیشتر سهام شرکت‌های کوچک در مقایسه با سهام شرکت‌های بزرگ است. شاخص هم وزن در ۴ماه ابتدایی سال ۱۳۹۸ حدود ۸۳درصد رشد یافته که افزایش به نسبت بیشتری در مقایسه با دیگر شاخص‌های مهم بازار را تجربه کرده است. همان طور که ذکر شد مهم‌ترین دلیل این عامل را می‌توان تغییر سیاست سرمایه‌گذاران، از شرکت‌های بزرگ و جذب منابع توسط شرکت‌های کوچک دانست. بررسی روند طولانی مدت نوسانات قیمت سهام شرکت‌ها موید خاصیت بازگشت به ارزش ذاتی طولانی مدت شرکت‌ها است. با توجه به این خاصیت ورود حجم زیاد نقدینگی به سهام شرکت‌های کوچک منجر به رشد زیاد قیمت سهام این شرکت‌ها شده و این امر منجر به پیشی گرفتن قیمت این سهام از گزارش‌های فصل بهار آنها شده است. همگام با افزایش قیمت سهام این شرکت‌ها و فاصله گرفتن قیمت این دسته از سهام از ارزش ذاتی آنها انتظار می‌رود همزمان با ارائه گزارش فصل بهار قیمت سهام مزبور کاهش یابد و به ارزش ذاتی خود نزدیک شوند.