قاچاق حرفه‌ای سوخت
عملیات قاچاق سوخت شبیه آنچه در شرق دریای چین مشاهده شده، به کره‌شمالی اجازه می‌دهد بتواند ۵۰ تا ۷۰ درصد نفتی که قبل از آغاز تحریم‌های سال ۲۰۱۷ دریافت می‌کرد را دریافت کند و مهم‌ترین عامل موثر بر مذاکرات بین ترامپ و رهبر کره‌شمالی، میزان توانایی پیونگ‌یانگ در دور زدن تحریم‌های بین‌المللی است. در واقع اگر کیم‌جونگ‌اون بتواند از فشار تحریم‌ها بکاهد، انگیزه بالایی برای پذیرش درخواست‌های آمریکا نخواهد داشت. به‌رغم اجرای برخی اصلاحات و بزرگ‌تر شدن طبقه متوسط در کره‌شمالی، این کشور همچنان یک کشور فقیر است و تعیین وضعیت آن به دلیل فقدان آمار و ارقام کار آسانی نیست.
تحلیلگران معتقدند با آنکه تحریم‌ها لطماتی به اقتصاد کره‌شمالی وارد کرده، اما پیونگ‌یانگ راه‌هایی برای کاهش تاثیر این تحریم‌ها یافته است. واقعیت این است که فقیر بودن کره‌شمالی سبب شده این کشور از بسیاری کشورهای دیگر از تحریم‌ها لطمه کمتری ببیند. به این ترتیب اعمال تحریم بیشتر عملا تاثیرات بزرگ‌تری بر اقتصاد کره‌شمالی ندارد و ترامپ برای وادار کردن کره‌شمالی به تغییر رفتار نباید روی تحریم‌ها خیلی حساب کند.فرستاده ویژه آمریکا در امور کره‌شمالی مانند ترامپ تلاش کرده به کره‌شمالی وعده رونق اقتصادی در صورت خلع سلاح هسته‌ای بدهد. وی گفته بود: «در زمان مناسب پس از خلع سلاح هسته‌ای ما آماده‌ایم به همراه کره‌شمالی بهترین راه برای سرمایه‌گذاری، توسعه زیرساخت‌ها، بهبود امنیت غذایی و توسعه اقتصادی را بررسی کنیم تا این کشور در آینده به یک قدرت اقتصادی در آسیا تبدیل شود.»
اثرات تحریم‌های بین‌المللی بر کره‌شمالی که در دو سال اخیر شدت پیدا کرده، بیشتر نمایان شده است. سال پیش صادرات کره‌شمالی به چین ۸۸ درصد نسبت به سال ۲۰۱۷ کاهش یافت، در نتیجه دسترسی به ارز خارجی به‌شدت محدود شده است. بانک مرکزی کره‌جنوبی تخمین زده که اقتصاد کره‌شمالی سال ۲۰۱۷ حدود ۳/ ۲ درصد کوچک‌تر شده است. در این میان رهبر کره‌شمالی در سخنرانی سال نو خود نسبت به افزایش تحریم‌ها علیه کشورش به آمریکا هشدار داد و گفت: «ممکن است ما مجبور شویم برای دفاع از حق حاکمیت خود و منافع کشور و حفظ ثبات شبه‌جزیره کره راهی جدید بیابیم.» با آنکه تحریم‌ها شدت یافته، اما فشار آن بر مردم زیاد نبوده است. برای مثال قیمت برنج تغییر بزرگی نداشته و نرخ برابری ارز ملی کره‌شمالی در برابر دلار در بازار غیررسمی تقریبا ثابت بوده است. قیمت بنزین نیز پس از یک رشد شدید کوتاه مدت کاهش یافته است.
بدون تردید تحریم بر اقتصاد کره‌شمالی اثر گذاشته اما این اثر به اندازه‌ای نیست که سبب شود رهبران این کشور تغییراتی در رفتار خود ایجاد کنند. مردم کره‌شمالی می‌گویند: «در دهه نود هنگامی که توزیع غذا متوقف شد، مردم با خوردن علف به زندگی ادامه دادند. اکنون وضعیت نسبت به آن زمان بسیار بهتر است.» تحلیلگران می‌گویند دولت کره‌شمالی تلاش کرده، از طریق واردات مواد غذایی و سوخت از کانال‌های غیررسمی از افزایش فشار بر مردم جلوگیری کند و یک نکته مهم این است که حتی اگر شرایط سخت‌تر شود کیم جونگ اون کسی نیست که به مصالحه با آمریکا وادار شود. افزایش فشار بر مردم عامل تن دادن او به درخواست‌های آمریکا نیست.
در اینجا باید به نقش چین اشاره شود. مسلما دلایلی وجود دارد که بر مبنای آن می‌توان معتقد بود چین به کره‌شمالی کمک می‌کند تاثیر کمتری از تحریم‌ها متحمل شود. یک گروه تحقیقاتی با تحلیل قیمت نفت در کره‌شمالی به این نتیجه رسیده است که قیمت‌ها تحت‌تاثیر روابط چین و کره‌شمالی و دیدارهای دیپلماتیک بین دو کشور قرار دارد. چین طی ۱۸ ماه اخیر بر مبنای اولویت‌های امنیت ملی خود بر میزان انتقال نفت و سوخت به کره‌شمالی افزوده یا از آن کاسته است.
از سوی دیگر یک استاد اقتصاد دانشگاه ملی سئول می‌گوید: «چین کلید اثرگذاری بر کره‌شمالی است. دیدار رهبر کره‌شمالی با رئیس‌جمهوری چین این پیام را به شرکت‌های چینی می‌فرستد که می‌توانند با کره‌شمالی معامله کنند.» به‌ویژه در مذاکرات تجاری چین و آمریکا، چین می‌تواند از کره‌شمالی به‌عنوان یک عامل چانه‌زنی در برابر طرف آمریکایی بهره ببرد. از سوی دیگر آمریکا روسیه را به کمک به کره‌شمالی برای دور زدن تحریم‌ها متهم کرده است. نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل به این نهاد اعلام کرده بود که شواهدی مبنی بر نقض تحریم‌های سازمان ملل علیه کره‌شمالی از سوی روسیه وجود دارد. اجرای ناقص تحریم‌ها علیه کره‌شمالی سبب می‌شود این کشور در مذاکره با آمریکا دست بالا را داشته باشد و ترامپ مجبور باشد تا تاثیرگذاری کامل تحریم‌ها بر مردم کره‌شمالی منتظر باقی بماند.
ارسال نظر