بی اعتمادی گسترده به فیفا

سال ۲۰۱۵ برای دنیای فوتبال سالی پرحادثه بود، زیرا تعداد زیادی از مقامات ارشد فیفا به اتهام فساد دستگیر شدند. رئیس جدید این نهاد وعده داد، اعتماد از دست رفته طرفداران فوتبال به فیفا را بازگرداند و اصلاحات فراگیر در آن اجرا کند. در سال‌های گذشته فیفا به نماد فساد مالی در جهان تبدیل شده و پرونده‌های مختلف تخلف و اقدامات فساد آمیز برای مقامات آن تشکیل شده است. یک سال پس از انتخاب رئیس جدید فیفا یعنی در سال ۲۰۱۷ سازمان شفافیت و پورزا فوتبال، یعنی پلت‌فرم نظرسنجی فوتبال که بیش از سه میلیون نفر در آن ثبت‌نام کرده‌اند تحقیقی را با نظرسنجی از ۲۵ هزار نفر از هواداران فوتبال در ۵۰ کشور انجام داد تا مشخص شود دیدگاه‌ها نسبت به فیفا چیست و آیا تغییری در نظر طرفداران این ورزش درباره فدراسیون فوتبال به‌وجود آمده است یا نه؟

نتیجه نظرسنجی این پیام را به رئیس جدید فیفا داده است که تلاش‌ها برای ایجاد اعتماد به این نهاد باید افزایش یابد. ۵۳ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی هنوز هم هیچ اعتمادی به فیفا ندارند و تنها ۲۵ درصد آنها معتقدند رئیس جدید زمینه بازگشت اعتماد به این نهاد را فراهم کرده است. البته میزان بی‌اعتمادی کمتر شده است. سال ۲۰۱۶ در نظرسنجی مشابه، ۶۹ درصد طرفداران فوتبال به فیفا کاملا بی‌اعتماد بودند. نتیجه نظرسنجی سال ۲۰۱۷ نشان داد طرفداران فوتبال در شیلی، آلمان و هلند بیشترین بی‌اعتمادی را به فیفا دارند و تنها یک‌سوم شرکت‌کنندگان معتقدند مقامات فیفا فعالانه در حال مبارزه با فساد مالی در فوتبال هستند. تبانی شکلی از فساد در فوتبال است که بیشترین عامل نگرانی در بین طرفداران این ورزش به‌حساب می‌آید. رئیس جدید فیفا چندی پیش و پس از انتخاب به این سمت یک نامه سرگشاده برای اعلام پیشرفت‌هایی که در مبارزه با فساد داشته منتشر کرد و در آن پذیرفت که اقدامات بسیار فراگیرتر باید انجام شود.

در نقشه راه اصلاح فیفا که یک متن ۵۲ صفحه‌ای است، بر ایجاد سازوکارهای قدرتمندتر برای ملزم کردن انجمن‌های تحت‌نظارت فیفا به پایبندی به قانون تاکید شده تا از این طریق شفافیت بیشتری در عملکردها به‌وجود آید. قدم بعدی نظارت و ارزیابی است. سازمان شفافیت طرفدار نظارت مستقل بر فیفاست. در واقع برای بازگرداندن اعتماد به این نهاد ضروری است نظارت‌هایی از بیرون بر رویه‌ها و تصمیم‌گیری‌ها صورت گیرد؛ در غیر این‌صورت حتی اگر میزان اقدامات غیرقانونی و فساد در فیفا کاهش یابد باور آن برای طرفداران فوتبال دشوار خواهد بود.

در نظرسنجی سال ۲۰۱۷ مشخص شد بین ۶۰ تا ۷۰ درصد آلمانی‌ها، اتریشی‌ها و فرانسوی‌ها معتقد نیستند فیفا به شکلی فعال و موثر با زمینه‌های فساد در حال مبارزه است. در انگلستان و آمریکا نیز بیش از نصف شرکت‌کنندگان در نظرسنجی چنین باوری دارند. کارشناسان معتقدند تغییر رئیس فیفا در ایجاد اعتماد به این نهاد موثر بوده، اما تا هنگامی که روش‌هایی برای شفافیت عملکرد و نظارت مستقل بر اقدامات فیفا وجود نداشته باشد، دیدگاه‌ها به این نهاد مثبت نخواهد شد. نکته مهم دیگر این است که تمامی شرکت‌کنندگان در نظرسنجی درباره فساد در فوتبال نگران هستند و بیشترین عامل نگرانی آنها تبانی در بخش‌های مختلف فوتبال کشورهاست.