تلهای با شاخه زیتون؟
این نگرانی وجود دارد که موضعگیری کرهشمالی سبب شود ترامپ در مذاکرات آتی در موضع ضعف قرار گیرد. در عمل پیونگیانگ با متوقف کردن آزمایشهای موشکی و هستهای خود هیچ امتیاز واقعی به غرب نداده و این اقدام یک تله محسوب میشود. ارائه «شاخه زیتون» از سوی رهبر کرهشمالی که تنها ۴ ماه پیش به آمریکا هشدار داد که آماده شلیک موشکهای هستهای به خاک این کشور است، این پرسش را بار دیگر مطرح کرده که واقعا رهبری کرهشمالی چه میخواهد؟ در واشنگتن و کنگره، مقامات و کارشناسان معتقدند رهبر کرهشمالی مصمم است جایگاه کشورش را بهعنوان یک قدرت هستهای مستحکم کند و همزمان از تحریمهای شدیدی که سبب وخامت اوضاع اقتصادی این کشور شده و اخیرا شدت یافته بکاهد. به باور آنها اعلام توقف آزمایشهای موشکی و هستهای با هدف وادار کردن آمریکا به کاهش فشارهای اقتصادی حتی قبل از عاری شدن کرهشمالی از سلاحهای غیرمتعارف انجام شده است. اما ترامپ قول داده چنین اقدامی انجام ندهد. البته اطرافیان او میگویند ترامپ به احتمال کسب یک موفقیت تاریخی و یک دستاورد بزرگ در شبهجزیره کره فکر میکند و ممکن است وسوسه شود امتیازهایی به طرف کرهای بدهد.
هفته پیش ترامپ تلاشهای رهبر کرهشمالی برای رسیدن به پیمان صلح با کرهجنوبی را ستود. این پیمان بهطور رسمی به ۶۸ سال وضعیت جنگی بین دو کره پایان میدهد. در کاخ سفید برخی نگران این موضوع هستند که کرهشمالی از وعدههای صلح برای دور کردن کرهجنوبی از آمریکا و خنثی کردن تلاشها برای وادار کردن پیونگیانگ به کنار گذاشتن سلاحهای هستهای استفاده کند. ترامپ خطاب به نخستوزیر ژاپن گفته است از میان رفتن تنشها بین کرهشمالی از یکسو و کرهجنوبی و ژاپن از سوی دیگر، اتفاقی مثبت است که از آن حمایت میکند. اما نخستوزیر ژاپن چنین دیدگاهی ندارد و به شدت نسبت به انگیزههای رهبر کرهشمالی بدبین است. در حقیقت او همچنین نگران آن است که امنیت ژاپن در هرگونه توافق احتمالی بین کرهشمالی و آمریکا و کرهشمالی و کرهجنوبی، نادیده گرفته شود. مقامات ژاپن به خبر اعلام توقف آزمایشهای موشکی و هستهای کرهشمالی واکنش مثبت نشان ندادند زیرا آن را ناکافی میدانند. در خبر منتشر شده از سوی کرهشمالی، به اینکه آیا این توقف شامل موشکهای کوتاهبرد و میانبرد که قادر است خاک ژاپن را هدف قرار دهد میشود هیچ اشارهای نشده است.
شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن پس از مذاکرات دو روزه با ترامپ در آمریکا اعلام کرد: «صرفا به این دلیل که کرهشمالی به مذاکره واکنش مثبت نشان داده نباید سبب شود به این کشور پاداش داده شود. ضروری است حداکثر فشار ادامه پیدا کند و باید اقداماتی سختگیرانه برای عاری شدن کرهشمالی از سلاح هستهای انجام شود.» حتی چین که بدون تاثیر پذیرفتن از دخالتهای دیگر قدرتها با کرهشمالی در تعامل است از سرعت رویدادها و گرم شدن روابط بین کرهشمالی و آمریکا متعجب شده است. مقامات چینی نگران آن هستند که در مذاکرات آتی بین رهبر کرهشمالی و ترامپ، به بازی گرفته نشوند و کیم جونگ اون پیمانی با آمریکا منعقد کند که سبب شود کرهشمالی به آمریکا نزدیکتر از چین بشود. بخش بزرگی از نگرانیها در ژاپن و چین حاصل غیرقابل پیشبینی بودن اقدامات کرهشمالی و آمریکاست. ترامپ که چند ماه پیش تهدید کرده بود اقدامات تند و غیرمنتظره علیه کرهشمالی انجام خواهد داد اکنون از حسن نیت بین واشنگتن و پیونگیانگ سخن میگوید. از سویی رهبر کرهشمالی در نزدیک شدن به کرهجنوبی و آمریکا، بسیار بیش از آنچه کارشناسان انتظار داشتهاند جلو رفته است. مشاور پیشین باراک اوباما رئیسجمهوری قبلی آمریکا میگوید: «هر دو طرف تلاش کردهاند منطقی به نظر برسند اما مشخص نیست چه اهدافی در سر دارند. محتملترین هدف کرهشمالی پذیرفته شدن بهعنوان یک قدرت هستهای و لغو تحریمهای اقتصادی است.»
یکی دیگر از عوامل ابهام، تغییرات در تیم امنیت ملی آمریکاست. چند روز پس از آنکه ترامپ به درخواست ملاقات کیم جونگ اون پاسخ مثبت داد وزیر خارجه یعنی رکس تیلرسون را برکنار کرد و مشاور امنیت ملی آمریکا یعنی ژنرال مک مستر مجبور به استعفا شد. ترامپ قصد دارد سکان سیاست خارجی آمریکا را به دست مایک پمپئو، رئیس سازمان سیا بدهد در حالی که بسیاری از نمایندگان کنگره با این تصمیم او مخالف هستند. پمپئو اخیرا سفری یک روزه به کرهشمالی داشت و یکی از مقامات ارشد آمریکایی گفته است پمپئو در این سفر به موضوع آمریکاییهای بازداشت شده در کرهشمالی اشاره کرده است. اما بخش اعظم صحبتها به مقدمات سفر ترامپ از جمله زمان سفر و ... مربوط بوده است. جان بولتون، جانشین ژنرال مکمستر که فردی تندرو محسوب میشود بر ابهامها درباره افق روابط کرهشمالی و آمریکا افزوده است. او دو هفته قبل از انتخاب بهعنوان مشاور امنیت ملی ترامپ گفت: «ملاقات رهبر کرهشمالی و ترامپ مفید است تنها به این دلیل که این ملاقات به شکل اجتنابناپذیر بینتیجه خواهد بود و بعد از آن آمریکا میتواند به سرعت وارد فاز بعدی یعنی مقابله نظامی با کرهشمالی شود. مذاکرات بین ترامپ و رهبر کرهشمالی ممکن است طولانی و بیفایده یا کوتاه و بیفایده باشد.»
البته مقامات کاخ سفید میگویند از زمانی که جان بولتون وارد کاخ سفید شده طبق رویه سنتی یک مشاور امنیت ملی عمل کرده یعنی پیشنهادهایی را به ترامپ ارائه میکند. حتی مقاماتی که از بروز جنگ نگران هستند مانند بولتون معتقدند شکست فوری مذاکره رویدادی ارزشمند خواهد بود زیرا نباید به کرهشمالی شش ماه یا یک سال دیگر فرصت داده شود به توسعه موشکهای بالستیک و دوربرد خود بپردازد. اما حضور جان بولتون در کاخ سفید سبب نشده ترامپ به ستایش از کرهشمالی و ابراز خوشبینی درباره افق مذاکرات نپردازد. مقامات آمریکایی بر حفظ ارتباط نزدیک با رئیسجمهوری کرهجنوبی که نقش میانجی را بین کرهشمالی و آمریکا بازی میکنند تاکید دارند.
ارسال نظر