ریسک‌های بزرگ
اما باید به این واقعیت اشاره کرد که دو تلاش دیپلماتیک بزرگ در گذشته با شکست مواجه شده است و این به روشنی نشان می‌دهد که چطور پیونگ یانگ به تعهدات هسته‌ای خود عمل نمی‌کند. در چند دهه اخیر جامعه جهانی تلاش کرده برنامه هسته‌ای و موشکی کره‌شمالی را متوقف کند اما این تلاش‌ها با شکست مواجه شده است. اکنون عده‌ای از کارشناسان نگران این موضوع هستند که رهبر کره شمالی مانند قبل رفتار کرده و به تعهدات خود عمل نکند. در سال ۱۹۹۴ دولت بیل کلینتون و کره شمالی توافقنامه‌ای امضا کردند که طبق آن، کره شمالی متعهد شد برنامه سلاح‌های هسته‌ای خود را در ازای ساخت چند رآکتور هسته‌ای آب سبک از سوی آمریکا و عادی‌سازی روابط بین دو کشور، متوقف کند اما در سال ۲۰۰۲ کره‌شمالی بار دیگر تاسیسات هسته‌ای خود را فعال کرد. البته یک دلیل این بد عهدی کره شمالی آن بود که واشنگتن به تعهدات خود عمل نکرد و رآکتورهای هسته‌ای از سوی آمریکا فعال نشد.
اوایل دهه ۲۰۰۰ مذاکرات چند جانبه با حضور نمایندگان چین، ژاپن، کره شمالی، روسیه، کره جنوبی و آمریکا که به مذاکرات ۶جانبه معروف بود، انجام شد و به نظر می‌رسید پیشرفت‌هایی در مسیر حل بحران صورت گرفته، زیرا کره شمالی قول داد برنامه هسته‌ای خود را کنار گذارد و بار دیگر به پیمان منع تکثیر سلاح‌های هسته‌ای بپیوندند. در آن زمان تصور می‌شد این توافق یک موفقیت دیپلماتیک برای دولت جورج بوش است، اما در سال ۲۰۰۶ دولت کره‌شمالی نخستین آزمایش هسته‌ای خود را انجام داد.
مذاکرات ۶ جانبه ادامه پیدا کرد و در سال ۲۰۰۷ دولت کره‌شمالی مراحل تعطیلی نیروگاه هسته‌ای یونگ بیون را آغاز کرد اما این روند ادامه پیدا نکرد. در پایان سال ۲۰۰۸ دولت کره شمالی بار دیگر برنامه هسته‌ای خود را از سر گرفت و از ورود بازرسان هسته‌ای جلوگیری کرد. در نتیجه در سال ۲۰۰۹ مذاکرات متوقف شد. به این ترتیب احتمال آنکه پیونگ یانگ این بار نیز به تعهدات خود در مذاکرات دو ماه آینده عمل نکند، وجود دارد. البته شرایط کنونی با گذشته تفاوت‌هایی دارد. رهبر کره شمالی به این باور رسیده که توانایی‌های نظامی کشورش در حد قابل قبول قرار گرفته و اکنون می‌تواند در مذاکره با آمریکا امتیازهایی از طرف مقابل بگیرد. همچنین در آن سال‌ها کره شمالی به راحتی می‌توانست به کمک چین و چند کشور دیگر از فشارهای تحریم بکاهد اما اکنون این کار دشوارتر شده است.
نکته نگران‌کننده این است که رفتار ترامپ در حوزه‌های مختلف غیرمنتظره بوده و او در ماه‌های اخیر اظهار نظرهایی کرده که سبب شده عده‌ای از کارشناسان به احتمال شدت یافتن تنش‌ها بین آمریکا و کره شمالی اشاره کنند. ترامپ معمولا تصمیم‌هایی می‌گیرد که تبعات بزرگی برای آمریکا و دیگر کشورها دارد. موضوع اعمال تعرفه بر فولاد و آلومینیوم وارداتی به آمریکا نمونه‌ای از این اقدامات است. با آنکه کارشناسان معتقدند ضرر این تعرفه بیش از فواید آن است اما ترامپ بدون توجه به این هشدارها به حرکت خود ادامه داده است. البته ابتدای هفته وزیر دارایی آمریکا اعلام کرده به غیر از کانادا و مکزیک، احتمالا برخی کشورهای دیگر نیز از این تعرفه‌ها معاف خواهند شد. مشاهده می‌شود که تصمیم‌های ترامپ معمولا بدون در نظرگرفتن عواقب آن است.
البته رویارویی نظامی با کره شمالی موضوعی بسیار جدی‌‌تر از تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم یا خروج آمریکا از پیمان آب و هوایی پاریس است. به همین دلیل مذاکرات دو ماه دیگر بین آمریکا و کره شمالی از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است و تا آن زمان و در دوره مذاکرات، سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی با احتیاط رفتار خواهند کرد. در دو ماه آینده، کره شمالی باید نشان دهد به وعده‌هایی که داده پایبند است و آمریکا باید به دقت محتوای مذاکرات را تعیین کند. نقش چین و روسیه در پیشرفت مذاکرات بسیار حیاتی است. در سال‌های اخیر کره شمالی توانسته با کمک چین و دیگر کشورها از فشار تحریم‌ها بکاهد. همان‌طور که گفته شد هرگونه توافق بین پیونگ یانگ و واشنگتن باید با در نظر گرفتن منافع طرف‌های مختلف تحقق یابد.
ارسال نظر