چندی پیش، پس از آنکه موشک بالستیک کره‌شمالی با قابلیت هدف قرار دادن هر نقطه از خاک آمریکا آزمایش شد، ترامپ در توییتی نوشت تحریم‌های جدیدی علیه پیونگ‌یانگ اعمال خواهد شد. در ماه‌های اخیر آمریکا تلاش کرده دیگر کشورها به‌ویژه چین و روسیه را به اعمال فشار بر کره‌شمالی متقاعد کند. هدف آمریکا جلوگیری از توسعه سلاح‌های هسته‌ای و موشکی کره‌شمالی است. ترامپ در توییت خود اعلام نکرد چه نوع تحریم‌هایی علیه کره‌شمالی اعمال می‌شود اما پس از چند دوره تحریم سازمان ملل علیه کره‌شمالی که امسال اعمال شده و اقدامات آمریکا علیه این کشور و شرکت‌های چینی، اکنون کارشناسان معتقدند گزینه‌های متعددی برای انتخاب باقی‌نمانده است.

در ادامه به سه حوزه دیگر که آمریکا هنوز می‌تواند از آنها برای اعمال فشار بر کره‌شمالی استفاده کند، اشاره می‌کنیم.

بانک‌های چین. آمریکا از بانک‌های چین خواسته ارتباط با شهروندان و شرکت‌های کره‌شمالی را متوقف کنند. یکی از تحلیلگران ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی معتقد است بانک‌های چین در ارائه کانال‌های مالی به کره‌شمالی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا نقش کلیدی دارند. او چند هفته پیش در جایی نوشت خزانه‌داری آمریکا می‌تواند دارایی برخی بانک‌های چینی را مسدود کند یا از دسترسی آنها به سیستم مالی آمریکا جلوگیری کند. همچنین خزانه‌داری آمریکا می‌تواند جریمه‌های سنگینی علیه بانک‌های چینی که با کره‌شمالی همکاری دارند اعمال کند شبیه جریمه‌هایی که در سال‌های اخیر علیه بانک‌های اروپایی برای کمک به ایران در دورزدن تحریم‌ها اعمال کرده است. بانک‌های چین جزو بزرگ‌ترین بانک‌های جهان هستند و جریمه شدن آنها به شهرت‌شان لطمه وارد خواهد کرد البته اگر ادعا شود این بانک‌ها پولشویی برای کره‌شمالی انجام می‌دهند تاثیر جریمه‌ها بیشتر خواهد بود. به باور او، اقدامات متعددی می‌توان انجام داد و چینی‌ها از این امر آگاهند در نتیجه نگران رویدادهای آینده هستند.

عرضه نفت. نفت برای اقتصاد کره‌شمالی و ارتش این کشور عاملی حیاتی است و چین عرضه‌کننده اصلی نفت به کره‌شمالی است. آمریکا قصد دارد این عرضه متوقف شود. نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل اعلام کرده توقف عرضه نفت به کره‌شمالی یک قدم بزرگ در مسیر مهار این کشور است. چین قول داده از عرضه نفت خود به کره‌شمالی بکاهد اما پکن تمایلی ندارد عرضه را به‌طور کامل متوقف کند. از سوی دیگر نظارت بر توقف عرضه نفت دشوار است زیرا چین داده‌های گمرک خود را در حوزه صادرات نفت به کره‌شمالی منتشر نمی‌کند. رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا می‌گوید ما معتقدیم چین می‌تواند اقدامات بسیار زیادی برای وارد کردن فشار بر کره‌شمالی انجام دهد و از این کشور می‌خواهیم عرضه نفت به کره‌شمالی را محدود کند، ما خواهان توقف عرضه نفت نیستیم.

برخی تحلیلگران معتقدند سختگیری در زمینه عرضه نفت به کره‌شمالی، خط قرمز چین است و چین نمی‌خواهد از آن عبور کند. پکن معتقد است تحریم نفتی، کره‌شمالی را به اقداماتی بسیار خطرناک وادار خواهد کرد. نکته مهم اینکه فروپاشی حکومت کره‌شمالی سبب خواهد شد میلیون‌ها نفر از مردم این کشور به چین پناهنده شوند و احتمالا سربازان آمریکایی از مرز کره‌شمالی و کره‌جنوبی وارد خاک کره‌شمالی خواهند شد و به مرز چین نزدیک می‌شوند. چین هرگز اجازه نخواهد داد چنین رویدادی اتفاق بیفتد. به این ترتیب فعلا قرار است طبق قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل، عرضه نفت به کره‌شمالی کاهش یابد. باآنکه چین به این قطعنامه رای مثبت داده اما درباره پایبندی کامل این کشور به قطعنامه یادشده تردیدهایی وجود دارد.

کشتی‌های کره‌شمالی. چندی پیش دولت آمریکا علیه چند شرکت کشتیرانی و تجاری کره‌شمالی تحریم‌هایی را اعمال کرد. آمریکا ادعا می‌کند این شرکت‌ها مسوول حمل مواد خام بین کره‌شمالی و چین هستند اما کارشناسان معتقدند اجرای این نوع تحریم‌ها دشوار است و تاثیری در بر نخواهد داشت. سازمان ملل قبلا کشتی‌های کره‌شمالی را در فهرست سیاه قرار داده است. نکته مهم اینکه کشتی‌هایی که برای کره‌شمالی فعالیت تجاری انجام می‌دهند معمولا تحت‌پرچم دیگر کشورها عمل می‌کنند و معمولا در کشوری دیگر ثبت شده‌اند، همچنین کشتی‌های کره‌شمالی از اسناد و مدارک گمراه‌کننده یا جعلی استفاده می‌کنند تا مشمول تحریم نشوند.

وزیرخارجه آمریکا اعلام کرده این کشور برای شناسایی کشتی‌هایی که کالا به کره‌شمالی حمله می‌کنند یا از این کشور کالا به خارج می‌برند، تلاش‌های بیشتری خواهد کرد. اما اگر در این زمینه سختگیری شود بر شدت تنش‌ها افزوده خواهد شد. درست است که این نوع اقدامات بر تاثیر تحریم‌ها می‌افزاید اما کره‌شمالی می‌تواند ادعا کند اقدامات آمریکا غیر قانونی است.

حال این سوال بسیار مهم مطرح می‌شود که آیا این اقدامات و قطعنامه‌ها اساسا تاثیری در تغییر رفتار کره‌شمالی دارد؟ برخی کارشناسان می‌گویند پاسخ این سوال منفی است. از نظر آنها افزایش تحریم‌ها به احتمال زیاد سبب نمی‌شود کره‌شمالی نشستن پای میز مذاکره را بپذیرد یا از برنامه موشکی و هسته‌ای خود دست بکشد زیرا کره‌شمالی به تحریم و انزوا عادت دارد. تحریم‌های بیشتر نتایج قابل‌ملاحظه‌ای در بر نخواهد داشت حتی اگر چین به‌طور کامل به این تحریم‌ها پایبند باشد.

تاکنون تحریم‌های اعمال‌شده علیه کره‌شمالی بی‌تاثیر بوده است. واقعیت این است که حتی اگر تحریم‌ها به مردم کره‌شمالی لطمه وارد کند، فشاری بر حکومت این کشور وارد نخواهد کرد. به این ترتیب احتمال توقف آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای کره‌شمالی در آینده نزدیک بسیار کم است. هیچ میزان از تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، توییت‌های رئیس‌جمهوری آمریکا یا بیانیه‌های تند علیه کره‌شمالی تغییری در رفتار این کشور به‌وجود نخواهد آورد. همچنین اگر کره‌شمالی بتواند مانند قبل تحریم‌ها را دور بزند تحقق اهداف درنظر گرفته شده برای تحریم‌ها بعیدتر خواهد بود. در ماه‌های اخیر تحریم‌های مختلفی بر کره‌شمالی اعمال شده اما برنامه‌های موشکی و هسته‌ای این کشور ادامه یافته و حتی توسعه یافته است. اساسا تمایلی برای مذاکره در مقامات کره‌شمالی مشاهده نمی‌شود. به نظر می‌رسد حکومت کره شمالی مایل است هنگامی پای میز مذاکره بنشیند که به تعداد کافی برگ‌های برنده در اختیار داشته باشد که مجبور نباشد امتیازی بدهد.

اخبار مرتبط