مزایای مدیریت واحد

دکتر پیروز حناچی

دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری کشور

اگرچه ادغام مسکن و راه در دوره‌ای غیرکارشناسی بود، با این حال در چهار سال اخیر توانستیم اشتراکات و همکاری‌های این دو بخش را توسعه دهیم. در آن زمان که این ادغام صورت گرفت، امری کارشناسی شده نبود و ادغام این دو وزارتخانه انرژی زیادی برد؛ اما در حال حاضر این دو بخش به آرامش و تعادل نسبی رسیده و تا حدودی ارتباطات خود را یافته‌اند. در عین حال به نظر می‌رسد انتزاع مجدد این دو وزارتخانه دارای محاسن و معایبی است. از جمله این معایب، به هم خوردن این تعادل و آرامش است. اگرچه در سال ۹۰ تصمیم اشتباهی گرفته شد و دو وزارتخانه‌ای که یکی کاملا سخت افزاری (حمل‌ونقل‌) و دیگری کاملا نرم‌افزاری (مسکن و شهرسازی) بودند را با یکدیگر ادغام کردند، اما در این ۴ سالی که دکتر آخوندی متولی این وزارت بود، توانسته است نقاط اشتراک آنها را یافته و با تاکید بر این نقاط اشتراک، ارتباطات میان دو بخش را گسترش دهد.

از سوی دیگر، مصوبه هیات‌ دولت برای انتزاع آنها این حسن را دارد که هر یک از بخش‌ها متولی مستقلی می‌یابد تا با جدیت بیشتری موضوعات مربوط به خود را پیگیری کنند. به خصوص بخش مسکن و موضوع شهرسازی و مسائل مرتبط با مدیریت شهری که در دوره‌ای به دلیل توجه کمتر، با نقایصی جدی مواجه شده بود، در سال پایانی وزارت دکتر آخوندی با توجهات بیشتری که به آن شد و پیگیری‌هایی که معاونت مسکن برای گسترش تسهیلات خرید و ساخت مسکن داشت، این بخش نیز به تدریج در حال خروج از وضعیت قبلی است. هر چند شخصا اعتقاد دارم مشکل مسکن در کشور بیش از آنکه از جنس ساخت و کالبدی باشد، «اقتصادی» است و از شرایط اقتصادی کشور تبعیت می‌کند.

این در حالی است که ادغام دو حوزه حمل‌ونقل‌ و مسکن سبب شده بود تا همکاری‌های بین بخشی که قبلا به هیچ عنوان امکان‌پذیر نبود و تصمیم‌گیری درخصوص آنها، کاملا جزیره‌ای و درون دستگاهی بود، امکان اجرا بیابند؛ مواردی چون شهرسازی ریل پایه، توسعه قطارهای حومه‌ای در کلان‌شهرها و اتصال به شبکه حمل‌ونقل‌ درون شهری، توسعه سواحل مکران که نیازمند همکاری سازمان بنادر و دریانوردی با شرکت عمران شهرهای جدید است و ‌موضوعات دیگری از این دست که توانستند ذیل مدیریت واحد و یکپارچه با هم هماهنگ شوند. به‌رغم آنکه مدیریت کلان وزارت راه و شهرسازی، مدیریت واحدی است، اما در بخش‌های ستادی و اجرایی هر دو بخش کاملا منتزع عمل می‌کنند، تنها نقطه اشتراک آنها مدیریت ارشد وزارتخانه و هسته اداری پشتیبانی و امور مجلس آن است. هر چند که تصمیمات مدیریت ارشد و شخص وزیر (دکتر آخوندی) در ایجاد ارتباطات این دو بخش به خصوص در حوزه اتصال حمل‌ونقل‌ درون شهری به حمل‌ونقل‌ حومه بسیار اثرگذار بوده است. در حالی که ممکن است مدیر ارشد دیگری بر ایجاد این ارتباطات بین بخشی مصمم نباشد. بنابراین موفقیت فعلی ادغام آنها، در حال حاضر کاملا وابسته به تصمیمات کلان مدیریت واحد وزارت راه و شهرسازی بوده است.