پیش به‌سوی «موج چهارم»

بهمن عیار رضایی
کارشناس اقتصادی

شهرداری سازمان عمومی غیردولتی و رکن اجرایی مدیریت شهری است که دارای شخصیت حقوقی و مالی مستقل بوده و مسوولیت اجرایی قوانین و مقررات شهری و تامین نیازهای عمومی و عملی شهروندان را در حوزه‌های ماموریت شهرداری زیرنظر شورای اسلامی شهر به عهده دارد.

بخشی از وظایف شهرداری مانند شهرسازی و معماری- حوزه اجتماعی و فرهنگی- خدمات شهری- مدیریت بحران- حمل و نقل و ترافیک- محیط‌زیست- حوزه مالی و اقتصادی و ... است. اما ویژگی‌های یک شهردار خوب چیست؟ سوالی است که شورا باید مدنظر قرار دهد. شورا باید بپذیرد که کشور ما وارد موج چهارم انقلاب صنعتی شده‌ است و تغییر و تحولات تکنولوژی و مدیریتی، وظایف شهرداری را تحت تاثیر قرار داده است. اگر بخواهیم از این موج عقب نمانیم، در مرحله اول باید بپذیریم تاکنون براساس چارچوب‌های موج سوم و چهارم صنعتی، مدیریت ما در بخش اقتصادی و همچنین شهرداری‌ها سنتی بوده است. مشخصا ویژگی‌های مدیریت سنتی، ناکارآمدی و هزینه بالای خدمات است. بنابراین هرچه سریع‌تر نیاز است که شهرداری هوشمند و مستعد با نگاه موج سومی و چهارمی جایگزین شود تا مجموع سیستم‌های شهرداری را به ریل انقلاب چهارم صنعتی برگرداند. موج چهارم صنعتی توانایی دارد به معضلاتی مانند ترافیک، آلودگی هوا و فساد سروسامان دهد و با کاهش هزینه‌های اداری شهر، کیفیت زندگی شهری را افزایش دهد. آنهایی که با انقلاب چهارم صنعتی همراه نشوند ملت‌ها و شهرهای توسعه‌نایافته لقب خواهند گرفت و تبدیل به حاشیه‌نشینان فقیر دنیای فردا خواهند شد و بنابراین نیاز است فردی که انقلاب صنعتی را درک کرده است و توانایی ریل‌گذاری آن را دارد، دور از چارچوب‌های سیاسی و حزبی انتخاب شود. شهردار تهران باید بداند در مسیر موج چهارم انقلاب صنعتی قرار دارد، اما کشور ما در چارچوب‌های موج دوم اداره می‌شود. از شهردار آینده باید خواست مدل اداره شهرهای بزرگ اروپایی، آسیایی و آمریکایی را مدنظر خود قرار دهد. به‌طور کل شهردار تهران یا کلان شهرهای دیگر چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند؟ 1- توانایی به اختیارگیری مدیران کارآفرین و کارآمد2- توانایی معرفی کسب و کارهای کوچک و جدید برای کاهش بیکاری 3- توانایی به روزرسانی مدیریت شهری4- قدرت تحلیل مسائل و مشکلات شهری و شهرداری 5-توانایی آینده‌نگاری و تشخیص فرصت‌ها در حیطه شهری و شهرداری6- توانایی پیاده‌سازی دانش نوین و روش‌های مدیریتی نوین 7- قدرت بالا در مذاکره و تحلیل8- توانایی اعتماد بخشی به کارکنان و مشتریان و مردم9- توانایی مبارزه سازمان یافته با فسادهای نهادینه شده در شهرداری10- توانایی برنامه‌ریزی و ساخت مدل‌های تغییر و بهبود 11- توانایی تصمیم‌گیری در شرایط بحران 12-توانایی پیش‌بینی آینده 13- توانایی کاهش هزینه اداره شهرداری و در عین افزایش کیفیت خدمات با استفاده از تکنولوژی موج چهارم 14- توانایی ارتباط با دولت برای کمک به شهرداری و در اختیار گذاشتن فرصت‌های جدید و بیشتر برای توسعه شهری 15- توانایی انجام اهداف بزرگ و ریسک‌پذیری مدیریت شده بالا جهت تسریع در تصمیم‌گیری و رسیدن به اهداف 16- توانایی ایجاد ساخت نمادهای شهری (اکثر شهرهای مهم و توریستی دنیا از این نمادها بهره‌مند بوده و هستند) 17- توانایی مدیریت وحفظ سرمایه‌های مادی- فیزیکی- انسانی- اجتماعی در محدوده شهری و استفاده بهینه از آنها برای کیفیت بخشیدن به خدمات با حداقل هزینه‌ها 18- توانایی مدیریت براساس مقبولیت و عقلانیت، 19- شهردار باید توانایی برقراری همگرایی در سه سطح داخلی- محیطی و بین‌المللی را برای رشد و توسعه شهر و شهرداری داشته باشد.