بازی برد- برد

میرصانعی

کارشناس بازار سرمایه

در آخرین روزهای سال ۹۵ شاهد تصویب یکی دیگر از ابزارهای مالی به نام گواهی سپرده سهام بودیم که به تصویب شورای فقهی سازمان بورس رسید. همچنین در دوره مدیریت جدید شاهد تصویب ابزارهای جدید دیگری نیز بودیم که در مجموع باید این اقدام را به فال نیک گرفت. مهمترین کارکرد ابزارهای مالی جدید؛ ایجاد تنوع در سبد پرتفوی سرمایه‌گذاران مختلف است. تنوع حاصل شده از این طریق، نه تنها موجب توزیع ریسک در بازار‌های مالی مختلف می‌شود، چه بسا موجب حضور بیشتر سرمایه و سرمایه‌گذاران جدید نیز می‌شود. ضمن اینکه سرمایه‌گذاران حاضر در بازار نیز تحت تاثیر نوسانات مثبت و منفی، به سرعت به حوزه‌ای دیگر کوچ سرمایه انجام نمی‌دهند. در بازار نزولی با تعبیه شدن ابزار‌هایی چون اوراق سلف موازی استاندارد، معاملات آتی سهام، اوراق منفعت و ...، می‌توان انگیزه لازم برای ادامه حضور فرد در بازار را فراهم کرد.

　

تا قبل از اجرایی شدن قانون جدید و افزوده شدن ابزار‌های مالی جدید، شاهد بودیم که در بازار سرمایه، صرفا خرید و فروش سهام صورت می‌پذیرفت. اما در دوره اخیر، با اعطای مجوز به شرکت‌های جدیدی همچون صندوق سرمایه‌گذاری پروژه، صندوق‌های ساختمان یا صندوق سرمایه‌گذاری در طلا، سرمایه‌های سرگردان نیز امکان جذب در این حوزه‌ها را به دست آورده‌اند. صندوق‌هایی که با ورود تخصصی به بازارهایی خاص، جایگزین خرید مستقیم برای کسب سود از سوی سرمایه‌گذاران شده‌اند. ضمن اینکه به واسطه حضور افراد متخصص، ریسک کمتری را نیز در بر دارند. در کنار این مساله، بحث دارایی افراد نیز دخیل است. به‌عنوان مثال در بخش مسکن، با داشتن سرمایه‌ای اندک امکان حضور و سرمایه‌گذاری به‌صورت سنتی فراهم نیست اما اینک با سرمایه‌گذاری میزان سرمایه‌ای که در اختیار دارند، می‌توانند از مزایای این بازار نیز بهره ببرند زیرا به هر صورت تاثیرات بازار مسکن در NAV شرکت‌های یاد شده خود را نشان خواهد داد و در افزایش سود عایدی، شریک خواهند بود. همچنین سرمایه‌گذار، نگرانی کمتری نسبت به نقدشوندگی سهم خود دارد. فروش دارایی به سختی بازار سنتی نیست و اثراتی همچون رکود فعلی در بخش مسکن، به نحو ضعیف‌تری خود را در سهام صندوق‌های ساختمانی نشان می‌دهد.

مجموعا باید اذعان کرد تمامی ابزارهایی که به بازار افزوده شده‌اند، در راستای نفع بیشتر سرمایه‌گذار عمل می‌کنند. ضمن اینکه اینگونه نیست که طرف مقابل از شرایط جدید بی‌بهره باشد. طرف مقابل سرمایه‌گذار نیز امکانات جدیدی کسب کرده است که جذب و افزایش سرمایه در اختیار را تسهیل می‌کند. انتشار اوراق مشارکت، یکی از راه‌هایی بود که برای جذب سرمایه در چند وقت اخیر بارها مورد استفاده قرار گرفت یا اوراق خزانه اسلامی که از سوی دولت منتشر شد و از منابع حاصله، برای پرداخت بدهی‌های معوق دولت به پیمانکاران استفاده شد یا شرکت صنعتی ذوب آهن که کسری سرمایه در گردش خود را از طریق ابزار اوراق سلف موازی تامین کرد.

ابزار‌های مالی جدید از طرفی با تامین مالی برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای منتشرکنندگان مورد استقبال قرار گرفته است و از طرفی با فراهم آوردن ریسک کمتر و شناسایی سود در بازار‌های دیگری به جز سهام، موجب تنوع بخشی به پرتفوی و جذب سرمایه‌های جدید خواهد شد.