قاتل بی‌صدا

دکتر اصغر زارعی

عضو انجمن علمی اقتصاد شهری ایران

کاهش سطوح سمی و خطرناک آلودگی هوا در شهرها ساده است اما آسان نیست و نیاز به عزم جزم دارد. برای مثال مقصر کلیدی آلودگی هوا در انگلیس که به خوبی شناخته شده، وسایل نقلیه دیزلی هستند.سطح دی اکسید نیتروژن از سال ۲۰۱۰ در بسیاری از مناطق انگلیس بالا بوده است. در سال ۲۰۱۵ بالغ بر ۸۶درصد از مناطق شهری از مرز شرایط بحرانی آلودگی هوا عبور کردند. کاهش این آلودگی، به معنای جلوگیری از مقابله با آلودگی موتورهای دیزلی است و برای دستیابی به این هدف طیف گسترده‌ای از اقدامات موثر در دسترس وجود دارد.یکی از این روش‌ها، ایجاد مناطقی در مراکز شهرها است که در آن تردد اتومبیل‌های دودزا ممنوع یا همراه با جریمه باشد، ضمن اینکه ساخت شهرهایی امن برای دوچرخه سواری و پیاده‌روی، با کاهش ترافیک موجب کاهش آلودگی هوا نیز می‌شود.

اتوبوس و تاکسی‌های کم‌آلاینده نقش مهمی را در کاهش آلودگی هوا دارند و کاهش مالیات برای اتومبیل‌های کم‌آلاینده می‌تواند مردم را به خرید این نوع خودروها تشویق کند. همچنین نیاز به پشتیبانی دولت از طرح‌هایی مانند از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و قدیمی نیز احساس می‌شود. سازمان‌های محیط زیست و حمل و نقل نیز پیشنهاد کاهش مالیات برای موتورسیکلت‌های کم آلاینده را مطرح کرده‌اند. طرح‌هایی مانند ایجاد مناطق هوای پاک و تغییرات مالیات بر خودرو، از جمله طرح‌های بلندمدت برای کاهش ترافیک و آلودگی هوای شهرها هستند؛ اما اخیرا به علت افزایش آلودگی هوا دولت انگلیس مجبور به اخذ سیاست‌های کوتاه‌مدت کاهش آلودگی هوا و ترافیک نیز شده است.

در فرانسه، مقامات این کشور در ماه گذشته وقتی آلودگی هوای پاریس به مرز هشدار رسید، مجبور به تغییر راهکارهای زیست محیطی خود شدند. استفاده از حمل‌ونقل عمومی رایگان شد و تردد اتومبیل‌ها در شهر محدود به طرح زوج و فرد شد. می توان گفت که ریشه مشکل آلودگی هوا، خودروهای بنزینی هستند و تا حد ممکن باید از وسایل حمل و نقل عمومی در شهرها استفاده کرد. ضمن اینکه زندگی شهری نباید باعث شود که دوچرخه سواری و پیاده‌روی در شهرها فراموش شوند. همگی باید به این واقعیت توجه کنیم که آلودگی هوا یک قاتل نامرئی و بی‌بو است و سالانه جان هزاران نفر را می‌گیرد.