استراتژی ملی در نروژ

اولین دیب

موسسه تحقیقات منطقه‌ای و شهری نروژ

پنجمین پیمایش بی‌خانمانی در نوامبر سال ۲۰۱۲ در نروژ انجام و مشابه با کشورهای دانمارک و سوئد اطلاعات سری زمانی آنها جمع‌آوری شد. این اطلاعات نقش مهمی در اندازه‌گیری سطح بی‌خانمانی و ایجاد نوعی پروفایل برای آنها دارد. بر این اساس حدود ۶۲۵۰ بی‌خانمان در نروژ وجود دارد که متناظر با ۲۶/ ۱ نفر در هر هزار نفر یا در واقع ۱/ ۰ درصد از جمعیت می‌شود. به رغم افزایش جزئی تعداد بی‌خانمان‌ها در نروژ، نسبت آن به جمعیت برای این کشور در طول زمان کاهش داشته است. از آنجا که وضعیت نروژ بسیار شبیه دانمارک است، از کارهای این کشور و استراتژی‌های دانمارک برای آن نیز استفاده شده است. الگوی رایج بی‌خانمانی در نروژ را می‌توان مردان ۳۰ یا ۴۰ ساله معتاد دانست. هرچند علاوه بر اعتیاد می‌توان بیماری‌های روانی را نیز در آن موثر دانست. به مدت یک دهه، نروژ شاهد افزایش تعداد جوانان بی‌خانمان خود بود، اما این روند صعودی در فاصله سال‌های پس از ۲۰۰۸ کاهش یافته است. مردان جوان زیر ۲۵ سال حدود ۲۵ درصد از بی‌خانمان‌های این کشور را تشکیل می‌دهند.

پروژه مبارزه با بی‌خانمانی در نروژ از سال ۲۰۰۱ آغاز شده و تا پایان سال ۲۰۰۴ ادامه یافت. این پروژه ابتدا در ۵ شهر بزرگ این کشور به کار گرفته شد و سپس چند شهرداری جدید نیز نسبت به انجام این پروژه در منطقه خود اقدام کردند. این پروژه موجب تغییر دیدگاه نسبت به درک نیازهای افراد بی‌خانمان شد. استراتژی ملی برای پیشگیری و مبارزه با بی‌خانمانی نیز بر اساس نتایج پروژه نخست در سال ۲۰۰۷-۲۰۰۵ به اجرا درآمد. ابتدا ،رویکرد مبتنی بر تهیه مسکن در دستور کار قرار گرفت اما سپس این حوزه هم از نظر گروه‌های هدف و هم محتوا تغییر کرد. دولت ۵ هدف عملکردی برای این برنامه در نظر گرفته بود: کاهش ۵۰ درصدی تعداد دادخواست تخلیه و تخلیه تا ۳۰ درصد؛ پس از آزاد شدن از زندان هیچ کس نباید در یک پناهگاه اضطراری زندگی کند؛ هیچ کس نباید به دلیل اخراج از یک نهاد در پناهگاه اضطراری زندگی کند؛ هیچ کس نباید بیش از ۳ ماه در مراکز اقامتی موقتی زندگی کند.

استراتژی ملی از سال 2014

نروژ از سال ۲۰۱۴ یک استراتژی جدید برای مبارزه با بی‌خانمانی در نظر گرفته است. این برنامه محدوده گروه‌ها و مشکلات وسیع‌تری را نسبت به برنامه‌های مبارزه با بی‌خانمانی قبلی پوشش داده است. طبق این استراتژی جدید نروژ قصد دارد به چند هدف دست پیدا کند: مسکن کافی برای خانواده‌ها و فرزندان آسیب‌پذیر؛ تامین مسکن برای پناهجویان، مسکن به‌عنوان بخشی از کمک به جوانان آسیب‌پذیر، افزایش کارهای داوطلبانه و انتخابی و برخی کارهای دیگر.

مشکلات اساسی در زمینه برخورد با بی‌خانمانی

به‌طور کلی، چالش کلیدی فقدان مسکن برای گروه‌های آسیب‌پذیر با نیازهای پیچیده است. سهم مالکان خانه در نروژ به ۸۰ درصد می‌رسد، بخش بزرگی از موارد اجاره‌ای نیز از سوی مالکان خصوصی تامین می‌شود. خانه‌های متعلق به بخش عمومی حدود ۵ درصد از موجودی کل خانه‌ها را شامل می‌شود و بخشی از آنها به گروه‌های خاصی مانند گروه‌های مسن، معلول و ... اجاره داده می‌شود. دولت شرایط خانه اولی بودن را برای خانوارهای فقیرتر تسهیل کرده است. هرچند، به هر صورت تعادلی میان قرار دادن خانوارها در ریسک بدهی و توانایی بازپرداخت وثیقه‌ها وجود دارد. شهرداری‌ها در این زمینه‌ دقت می‌کنند و نکول بسیار کمی در این خصوص وجود داشته است. فقدان انگیزه رقابت درخصوص چنین فعالیت‌هایی و عدم سودآوری اقتصادی، از مواردی است که بر عرضه چنین نیازهایی اثر می‌گذارد. به‌طور کلی بیشتر سیاست‌های بی‌خانمانی در نروژ مبتنی بر بخش مسکن بوده است.