آینده نرخ بهره فدرال‌رزرو

کرگ راب

تحلیلگر مارکت واچ

زمانی که در سال گذشته، فدرال‌رزرو نرخ بهره را برای اولین بار بعد از بحران مالی افزایش داد، تحلیلگران انتظار ۴ مرتبه افزایش تا پایان سال ۲۰۱۶ را داشتند که در نهایت، تنها یکبار و در هفته گذشته فدرال‌رزرو نرخ بهره را افزایش داد. این عدم افزایش به‌دلیل نگرانی از اقتصاد جهانی و همچنین عوامل ساختاری بود که نرخ را تا آن زمان پایین نگه داشت، از جمله این عوامل پایین بودن سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی است. اما در ماه‌های جولای و سپتامبر اقتصاد ایالات‌متحده سریع‌تر از پیش‌بینی‌ها رشد کرد و با ۵/ ۳ درصد بهترین عملکرد خود را در دو سال گذشته نشان داد.پیچیدگی وظایف فدرال‌رزرو پس از انتخاب ترامپ دو چندان شد. بازار سهام رشد کرد و دلار تقویت شده و نرخ بهره اوراق دولتی جهش کرده است، اما تغییرات سیاسی پیچیده‌تر به‌نظر می‌رسد. فدرال‌رزرو بنابر دلایل موجهی یک‌سال برای افزایش نرخ تعویق ایجاد کرد. بعد از چند فصل رشد پایین، اقتصاد آمریکا شاهد رشد بالایی شده است. رشد اقتصادی این کشور در سومین فصل ۲۰۱۶ به بیش از ۳ درصد رسیده و بیکاری به حدود ۵/ ۴ درصد کاهش یافته که کمترین رقم از آگوست سال ۲۰۰۷ است. تورم نیز کم کم در حال سرعت گرفتن است و به ۷/ ۱ درصد افزایش یافته که همچنان زیر هدف ۲ درصد فدرال‌ رزرو است. در سپتامبر، انتظار است تورمی شروع به رشد کرد و همه این عوامل، سیاست‌گذاران پولی را تشویق به افزایش نرخ بهره کرد.

ترامپ در کمپین انتخاباتی خود به رئیس فدرال‌رزرو حمله کرد که چرا نرخ بهره را پایین نگه داشته است. رئیس‌جمهور جدید توانایی بالایی در تغییر فدرال‌رزرو دارد؛ زیرا ۲ صندلی از ۷ صندلی خالی شده و باید انتخاب شوند. یلن و معاونش تا سال ۲۰۱۸ عضو فدرال‌رزرو هستند و همچنین چند عضو نیز در حال استعفا برای دریافت سمت‌های دولتی هستند. به این ترتیب ترامپ می‌تواند فدرال‌رزرو را نیز تصاحب کند.بسیاری از اعضای فدرال‌رزرو همچنان نگران هستند که افزایش سریع نرخ بهره خطرناک است؛ زیرا اگر اقتصاد شروع به سقوط کند، دیگر کاهش نرخ بهره موثر نخواهد بود. سیاست‌گذاری فدرال‌رزرو همواره با ثبات بوده و غیر‌عاقلانه است که با عجله به کاهش مالیات‌ها و کسری بودجه واکنش نشان دهد. هنوز هیچ‌کس نمی‌داند که برنامه‌های کاهش مالیات‌ها یا محدودیت‌های واردات کی و چگونه اجرا می‌شود. دلار از اول سپتامبر ۵ درصد رشد داشته و اگر باز هم بالاتر رود، بازارهای نوظهور با بدهی دلاری، به‌شدت آسیب خواهند دید. اینکه چند افزایش نرخ در سال ۲۰۱۷ رخ دهد، بستگی به شرایط دارد ولی پیش‌بینی فدرال‌رزرو حداکثر ۳بار افزایش نرخ است. اکنون اقتصاد قوی‌تر شده و بازارهای کار با ثبات‌تر، اما همچنان احتیاط در دستور کار یلن است.

افزایش نرخ بهره بانکی در آمریکا عامل کاهش ارزش یورو اعلام شده است، این اتفاق دامنه تاثیر آن بر کل اقتصاد جهان و به‌ویژه اقتصاد اروپا را در بر می‌گیرد. کارشناسان امور مالی و بانکی حتی پیش‌بینی کرده‌اند که در صورت تداوم این روند، احتمال اینکه نرخ برابری یورو حتی به کمتر از دلار برسد، منتفی نیست. کاهش ارزش یورو در برابر دلار آمریکا به معنی آن است که واردات کشورهای اروپایی از کشورهای غیرعضو اتحاد پولی و مالی یورو، گران‌تر خواهد شد. از طرف دیگر، کاهش نرخ برابری یورو در قیاس با دلار آمریکا باعث می‌شود کالاهای صادراتی کشورهای حوزه یورو برای سایر کشورها ارزان‌تر شده و از این رو می‌تواند منجر به رونق بیشتر صادرات کشورهای اروپایی شود. ارزش یورو به نازل‌ترین سطح در ۱۳ سال گذشته رسید و نرخ برابری یورو در قیاس با دلار آمریکا بار دیگر کاهش یافته است. پنج‌شنبه ۱۵ دسامبر ارزش یورو به یک دلار و ۴ سنت رسید.پس از تصویب افزایش نرخ‌های بهره در نشست فدرال‌رزرو آمریکا، شاخص دلار که ارز آمریکا را در برابر سبدی از رقیبان بزرگش دنبال می‌کند، از ۱۰۱ واحد پیش از اعلام تصمیم بانک مرکزی تا سطح ۱۰۲/ ۶۲ واحد جهش یافت که بالاترین سطح از سال ۲۰۰۳ بود. به گفته تحلیلگران، این افزایش به افزایش ۲۵ واحد نرخ‌های بهره که دومین افزایش در یک دهه گذشته است، ارتباط مستقیم نداشت؛ بلکه تحت‌تاثیر انتظارات برای تسریع روند افزایش نرخ‌های بهره بود. آنچه تغییر کرد، تمایل کمیته بازار آزاد فدرال برای افزایش سریع‌تر نرخ‌های بهره بود. مقامات این کمیته اکنون انتظار دارند، نرخ‌های بهره سه بار در سال آینده افزایش پیدا کند که بالاتر از پیش‌بینی قبلی برای دو دور افزایش نرخ‌ها بود.

جان گورمان، مدیر معاملات در شرکت نومورا گفت: «اکثر بازار انتظار داشتند نرخ‌های بهره افزایش پیدا کند و این رویداد غافلگیرکننده نبود، اما تصور نمی‌کنم که بازار در اواخر سال آماده روبه‌رو شدن با دورنمای افزایش نرخ‌های بهره بوده باشد. آمار اقتصادی آمریکا در ماه‌های اخیر قوی‌تر شده‌اند و اکنون به‌نظر می‌رسد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب این کشور تدابیر محرک رشد اقتصادی را معرفی خواهد کرد.» جانت یلن، رئیس بانک مرکزی آمریکا هم احتمالا علاوه‌بر آمار قوی‌تر، احتمال موثر بودن سیاست‌های ترامپ را مورد محاسبه قرار داده است. کارشناسان بازار انتظار دارند سیاست‌های ترامپ دلار را به سطح بالاتری هدایت کند. استیون انگلاندر، مدیر جهانی استراتژی مبادلات ارزی در موسسه مالی سیتی در یادداشتی نوشت: پیروزی ترامپ، به دلار آمریکا شوک مثبتی داده که تحت‌تاثیر انتظارات برای سیاست مالی تورمی و توسعه بیشتر اقتصادی بوده است. انتظار می‌رود دلار آمریکا تحت‌تاثیر اصلاحات مالیات شرکت‌های آمریکایی و بازگشت درآمدهای خارجی آنها، عملکرد قوی در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ داشته باشد. کارشناس اقتصادی آکسفورد پیش‌بینی می‌کند که ارزش دلار در پایان سال ۲۰۱۷ به یک یورو برسد. برخی دیگر فکر می‌کنند به‌دلیل هیجان‌های بازار این اتفاق زودتر بیفتد. افزایش نرخ بهره آمریکا از سوی فدرال‌رزرو باعث شده که اقتصاد آمریکا توسعه پیدا کند و انتظار می‌رود افزایش قیمت‌ها رخ دهد. این در حالی است که بانک مرکزی اروپا نرخ بهره خود را پایین نگه داشته و در تلاش است که از تورم ناگهانی جلوگیری کند. سرمایه‌گذاران به نرخ بهره بالا علاقه‌مند هستند، چون انتظار دارند پول‌هایشان با سود بهتری به آنها برگردد.