خوش‌بینی مرکل به آینده

جان برایان شانون
تحلیلگر سیاسی

مهاجرت‌های فراوانی که اخیرا به اتحادیه اروپا انجام شده است، نشان می‌دهد که این قاره می‌تواند از مزایای اقتصاد کلان ناشی از ورود میلیون‌ها پناهنده و مهاجر به این کشورها بهره‌مند شود. این آثار اقتصادی وجود دارد و اگر پناهندگان اقلامی نظیر برق، کالاها و خدمات را مصرف کنند، می‌توانند بر میزان مصرف داخلی در کشورهای پذیرنده خود اثر بگذارند. اگر فرض کنیم یک میلیون خاورمیانه‌ای در آلمان از سال ۱۹۰۰ تا 2010 پذیرفته شده باشند و تمام آنها مواد غذایی مصرف می‌کنند، اجاره می‌پردازند، بهای صورتحساب‌های برق را می‌دهند، از خدمات اتوبوس استفاده می‌کنند، پوشاک می‌خرند، به سینما می‌روند و در مورد برخی کارهای دیگر پول خرج می‌کنند، در بسیاری موارد دیگر درآمدهایی را برای این کشور به همراه خواهند داشت.

اگر هر یک از این یک میلیون پناهنده 10 یورو در روز خرج کند، ۱۰ میلیون یورو در هر روز صرف شده است. به‌طور کلی و در مجموع غذای ماهانه این پناهندگان معادل ۳۰۰ میلیون یورو، تنها در آلمان، خواهد بود. حال اگر ما دقیق‌تر به مساله نگاه کنیم می‌بینیم که در آلمان هر فروشی با مالیاتی نیز همراه است و برای آنان که مشغول کار می‌شوند نیز مالیات بر درآمد اخذ می‌شود. بنابرین آلمان نزدیک به یک میلیارد یورو در روز از این یک میلیون پناهنده درآمد کسب می‌کند. البته هزینه‌های بالایی نیز از سوی پناهندگان به این کشور تحمیل می‌شود و در برخی موارد برنامه‌های رفاه اجتماعی تا مدت دو سال به آنها تعلق می‌گیرد. مالیات‌دهندگان آلمانی این پول را پرداخت کرده‌اند اما پس از دو سال همه چیز خوب خواهد شد. جای شگفتی نیست که صدر اعظم آلمان، مرکل به دنبال مهاجرت با چنین خوش‌بینی بوده است.

البته در یک سال گذشته موارد بسیاری پیش آمد که این پیش‌بینی را بر هم زد. مرکل فکر می‌کرد که این سیاست برای آلمان خوب است، اما این سیاست در آلمان چندان محبوب نبود. بیایید فرض کنیم که موج اخیر مهاجران به توده عظیم مهاجران آلمانی موجود اضافه شوند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ نخستین موج مهاجران در دهه ۱۹۷۰ شکل گرفت و نسلی از کارگران سختکوش و خانواده‌های آنها به این کشور وارد شدند و مزایایی برای اقتصاد آلمان به همراه داشتند، با وجود این هزینه‌هایی نیز که این حجم گسترده از پناهندگان وارد شده برای آلمان پدید می‌آورد، بسیار زیاد است. یکی از این موارد بالاتر رفتن نرخ جرم و جنایت به دلیل این حجم از مهاجرت است که مشکلاتی را برای امنیت مردم به ویژه زنان این کشور به وجود آورده است و همین امر نیز در سراسر اتحادیه اروپا به خصوص سوئد و یونان دیده می‌شود. نکته چیست؟

صدها هزار مهاجر از خاورمیانه، آفریقا و سایر نقاط جهان طی سال گذشته وارد آلمان شده‌اند و اکنون نگرانی گسترده‌ای نسبت به چگونگی ادغام آنها در جامعه و بازار کار آلمان وجود دارد که به افزایش حمایت از حزب ضد‌مهاجر آلترناتیوی برای آلمان منجر شده است. عدم درک مهاجران از جامعه اروپا و فرهنگ آنها موجب آسیب‌هایی شده است. از سوی دیگر، کمک به انسان‌هایی که در سختی هستند، امری انسانی است زیرا آنها با توجه به قحطی و جنگ از کشور خود فرار می‌کنند. اتحادیه اروپا نیز نیاز به بهبود و اصلاح دارد. بنابراین یکی از پیشنهادهایی که اتحادیه اروپا می‌تواند آن را عملی کند تا از مزایای مهاجران استفاده کند و علاوه بر آن آسیب‌های آنها را نیز به حداقل برساند، دادن اقامت موقت به این نوع مهاجران است. در این صورت، کشورهای اروپایی می‌توانند کارهایی برای مهاجران انجام دهند که از جمله به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

1- آموزش پناهندگان مطابق با استانداردهای قانونی و فرهنگی اروپا

۲ - ادامه دادن به تامین مزایای اجتماعی طبیعی برای بزرگسالان تا زمانی که کار پیدا کنند

۳ - ایجاد امنیت مسکن برای پناهجویان.

با این حال علاوه بر هزینه‌ای که موارد بالا برای دولت آلمان خواهد داشت به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین مواردی که بر پذیرش این حجم از مهاجران نقش داشته، دست کم گرفتن چالش‌های مربوط به آن از سوی دولت آلمان بوده است و این چالش‌ها قرار نیست به این زودی تمام شود. زیگمار گابریل، معاون صدراعظم آلمان نیز به تازگی از دست کم گرفتن مشکل مهاجرت از سوی دولت این کشور خبر داده بود. وی در مصاحبه‌ای با شبکه ZDF آلمان در این باره گفته بود: «ما همواره گفته‌ایم که برای آلمان پذیرش یک میلیون نفر آن هم به‌صورت سالانه غیرقابل درک است. محدودیتی برای توانایی ادغام و ترکیب در کشور وجود دارد.»

او در ادامه ذکر کرده بود که کشورش با توجه به ورود این حجم از مهاجران اکنون 300 هزار بچه مدرسه‌ای جدید دارد و آلمان نمی‌تواند هر سال این تعداد دانش‌آموز را به سیستم آموزشی خود وارد کند، چرا که معلم کافی ندارد. درعین حال صدر اعظم آلمان انتقادات معاون خود را رد کرده است و می‌گوید دولت فدرال به شدت با مقامات دولتی و شهرداری برای حل این مشکل هم‌اندیشی کرده، قوانین را تغییر داده و بودجه اختصاص داده است. با این حال با توجه به نزدیک بودن انتخابات در آلمان به نظر می‌رسد ریسک مرکل در مورد سود اقتصادی مهاجران چندان موفق نبوده و بدون اندیشیدن به جوانب کار صورت گرفته که ممکن است به از دست رفتن جایگاه وی در صحنه سیاسی این کشور بینجامد.