پدیده قاچاق کالا در کشور ما، علاوه بر آثار سوء اقتصادی به‌عنوان یک چالش اقتصادی و اجتماعی حائز اهمیت است. امروزه این پدیده علاوه بر اینکه به‌عنوان یک تهدید جدی بر سر راه تجارت آزاد است، هزینه‌های زیادی نیز بر بدنه اقتصادی کشور تحمیل می‌کند. قاچاق کالا از یکسو درآمدهای گمرکی و مالیاتی دولت را کاهش می‌دهد و از طرفی سبب خروج بی‌حاصل ارز، فرار گسترده سرمایه، افزایش بیکاری، کاهش تولیدات صنعتی داخلی و... می‌شود. در اقتصاد سالم تمامی فعالیت‌های اقتصادی ثبت و ضبط می‌شود اما دسته‌ای از فعالان اقتصادی مایل به چنین امری نیستند و بنابراین موجبات شکل‌گیری اقتصاد زیرزمینی یا اقتصاد سیاه را به وجود می‌آورند از مهم‌ترین مصادیق اقتصاد زیر زمینی همانا پدیده قاچاق کالا و ارز است که نظام اطلاعات اقتصادی کشور را مختل می‌کند و تصمیم‌گیری اقتصادی را با مشکل مواجه کرده و سیاست‌گذاری‌ها کارآیی خود را از دست می‌دهند.

قاچاق کالا همواره بیش از مبادلات قانونی است و عملا عنان بازارهای ایران به‌ویژه در صنایع با فن‌آوری نوین که محصولاتی کم‌حجم، اما گران قیمت و پرتقاضا را دارند، در اختیار افراد و گروه‌هایی قرار می‌دهد که نه تنها نقشی در رشد شاخص‌های اقتصادی ندارند بلکه مهم‌ترین عوامل سقوط و انحطاط اقتصادی و اجتماعی یک کشور محسوب می‌شوند. اما آنچه مسلم است آسیب‌های جدی است که اقتصاد کشور از قاچاق کالا متحمل می‌شود. قاچاق کالا ضمن خدشه‌دار کردن اهداف حمایتی دولت موجب از بین رفتن آثار سیاست‌های تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای دولت می‌شود. ضمن آنکه عدم پرداخت حقوق گمرکی از سوی قاچاقچیان موجب کاهش سرمایه‌گذاری در صنایع، کاهش حجم فعالیت‌های تولیدی در داخل کشور و در نتیجه کاهش اشتغال می‌شود.

تلفن‌های همراه نیز به دلیل تقاضای زیاد و همین‌طور قیمت بالا نسبت به حجم کوچک آن از جمله کالاهایی است که به‌شدت مورد علاقه قاچاقچیان است، مسوولان گمرکی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و فروشندگان گوشی‌های موبایل معتقدند کاهش تعرفه‌ واردات گوشی‌های همراه راهی برای جلوگیری از قاچاق این کالا است. چندی بود از گوشه و کنار، طرح دستورالعمل‌های مختلف برای مبارزه با قاچاق کالا به گوش می‌رسید و بستن فروشگاه‌های مشکوک حاوی جنس قاچاق تا کاهش تعرفه برای تشویق واردکنندگان به واردات قانونی از جمله راه‌هایی بوده که مسوولان تا امروز پیش گرفته‌اند. در یک ماه گذشته مقامات و مسوولان بسیاری در این باره اظهارنظر کرده‌اند و راهکارهای مختلفی ارائه داده‌اند. در پرونده امروز باشگاه اقتصاددانان به دلایل قاچاق تلفن‌های همراه و راهکارهای جلوگیری از قاچاق این کالا پرداختیم.