امواج سهمگین تهدیدات

حسین وثوقی
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران

یکسال از توافق ایران با قدرت‌های جهانی گذشت و برجام یکساله شد. نوزادی که در اوج تهدیدات نظامی و اقتصادی به دنیا آمد اما نه با گریه که نوید صلح و آرامش داشت و تبسم بر لب. «سلام علیه یوم ولد». بسیاری از طفل 6‌ماهه انتظار شفای مرضی و بینا کردن کوران و زنده کردن مردگان را دارند. در حالی که او حکمت و تدبیر به ارمغان آورده است. گویی اعتمادی که 12 سال در سطح بین‌المللی مخدوش شده و بنایی که 12 سال تخریب آن طول کشیده است باید در عرض 6 ماه (زمان اجرای برجام) استوار شود و آسمانخراشی عظیم بر خرابه‌های آن بنا شود.

البته همین طفل برجام برای ما «کلمه مبارکه» است چرا که در عرض 6 ماه توانسته است برای ما امنیت سفید بیافریند. همین قدر که در سایه مذاکرات برجام پرچم جمهوری اسلامی ایران در کنار پرچم قدرت‌های تراز اول دنیا جای بگیرد، علنی شدن قدرت پنهان سیاست و اقتصاد ایران است. لنگر آرامش خاورمیانه و هفدهمین اقتصاد بزرگ دنیا با 35 هزار میلیارد دلار ارزش منابع جاری به‌عنوان دومین کشور ثروتمند دنیا از نظر ارزش منابع جاری جایگاهش همان است که چند روز در صدر گزارش‌های منابع خبری به نمایش درآمد و حسد و بخل رقبای منطقه‌ای را از پس پرده به بیرون کشید.

این توفیق روی کاغذ کافی بود تا اتاق ایران را میزبان 168 هیات اقتصادی در عرض یکسال بکند و روزنامه فایننشال تایمز از ارتقای جایگاه ایران در بین 14 کشور خاورمیانه از جایگاه دوازدهم به رتبه سوم و افزایش سهم کشور از 1/ 26 درصد کل سبد سرمایه‌گذاری خارجی خاورمیانه به 11/ 11 درصد خبر دهد و بزرگ ترین هدیه قابل تقدیم به اقتصاد یعنی پیش‌بینی‌پذیری را به ارمغان بیاورد و ابرهای سیاه ناامنی و جنگ و تحریم را به کناری بزند و آسمان صاف صلح و آرامش را نمایان سازد. برجام نام جزیره‌ای مستقل در اقیانوس اقتصاد دنیا نیست که موج‌های سهمگین رکود جهانی ضربه‌ای بر آن وارد نکنند و کاهش شدید قیمت نفت آثاری بر دمای آن نداشته باشد و بحران اقتصادی اروپا توفانی در آن به پا نکند. برجام جزیره‌ای جدا افتاده نیست که سیاستمداران جنگ سالار در ایران، آمریکا، اسرائیل و خاورمیانه دست تطاول بر آن، نتوانند. آری جزیره‌ای تازه برآمده از زیرآب نیست که تورم مزمن 50 ساله و نرخ بیکاری بالای 10 درصد و صندوق‌های بازنشستگی توخالی و اتلاف 800 میلیارد دلار پول بر باد رفته در آن اتفاق نیفتاده باشد. برجام سرزمینی در چهارراه اقتصاد دنیاست که از همه عوامل فوق تأثیر می‌گیرد و بر آنها تاثیر می‌گذارد.

آری در فضای کشوری که تصمیم‌گیری در آن به کندی و سختی پیش می‌رود و انواع نهادهای تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر موازی و پرقدرت تلاش‌های همدیگر را به حاصل جمع جبری صفر می‌رسانند، دستیابی به سندی چون برجام به معجزه بیشتر شبیه است. این بادهای مخالف در سرزمین برجام طی یکسال گذشته با شدت تمام وزیدند و به بذر پاشیده در سرزمین کمترین امکان سر بر آوردن از زیر خاک تاریک ابهام را فراهم آوردند. بدیهی است که نقد و نظر در فضای رسانه‌ای و دانشگاهی نعمت و غنیمت است، اما تفاوت اظهارنظر از سوی تصمیم‌گیران کشور به‌ویژه تصمیم‌گیران پرقدرت بر ابهام موجود در فضای اقتصادی می‌افزاید و ناظر بیرونی را در تشخیص موضع ما ناتوان می‌کند. ما امیدواریم با توافق بر منافع ملی کشور، حاصل جمع مساعی مسوولان مساوی با رشد تولید ناخالص داخلی، کاهش بیکاری، ارتقای شاخص‌های توسعه انسانی، افزایش درآمد سرانه و ساختن ایرانی آباد برای ایرانیان باشد.