چالش اخذ مالیات

دیوید کوسینیوسکی
بلومبرگ

برای کسانی که در اقتصاد مشارکتی فعالیت کرده و از این راه درآمد اضافی کسب می‌کنند، نگرانی از اخذ مالیات وجود دارد، زیرا ممکن است Airbnb معاملات آنها را به دولت گزارش دهد. اما برای Airbnb شرایط متفاوت است. زیرا این شرکت امور مالی خود را از طریق واحدهایی در ایرلند و بهشت‌های مالیاتی (مکان‌هایی که مالیاتی بر فعالیت اخذ نمی‌کنند) مانند جرسی در جزایر شانل مدیریت می‌کند و تنها بخش کوچکی از سهم درآمدی آن احتمالا توسط ایالات متحده آمریکا یا استرالیا قابلیت مالیات‌ستانی دارد. بررسی پرونده‌های قانون‌گذاری در مورد شرکت Airbnb نشان می‌دهد که این شرکت بیش از آنچه عموم مردم تصور می‌کنند، از شبکه گسترده‌ای از ذی‌نفعان برخوردار است که بالغ بر 40 مورد می‌شود.

این چالشی است که شرکت Airbnb همانند شرکتUber و سایر شرکت‌هایی که در زمینه اقتصاد مشارکتی فعالیت می‌کنند، با آن روبه‌رو هستند. در مدت 5 سالی که از رشد قابل توجه این نوع کسب و کارها می‌گذرد، برخی شهرها و ایالات در سراسر جهان سخت جنگیده‌اند تا کاری کنند که این شرکت‌ها با قوانین سنتی هتل‌ها یا تاکسی‌ها رفتار کرده و مالیات‌های محلی مختلفی را از آنها بستانند. با این حال به نظر می‌رسد که این مقامات محلی در این راه شکست خورده باشند. درست وقتی نسل جدیدی از شرکت‌ها در حال سودآور شدن هستند و بخش‌های بزرگ‌تری از اقتصاد را در بر می‌گیرند، متخصصان می‌گویند که نبرد احتمالا به سطوح ملی و کشوری نیز کشیده خواهد شد که در آن میلیاردها دلار از درآمد یک شرکت در سال می‌تواند در معرض خطر قرار گیرد. دولت‌ها نسبت به پاسخگویی به این امر کند بوده‌ا‌‌ند. به گفته استیفن شی که وکیل مالیاتی بین‌المللی ارشد سابق در وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا بوده است و اکنون در دانشگاه هاروارد تدریس می‌کند، این شرکت‌ها آینده را می‌سازند. وی می‌گوید: «ماهیت کسب و کار این شرکت‌ها و ساختار آنها می‌تواند به آنها اجازه دهد تا اساسا تمام سود آنها را خارج از ایالات متحده آمریکا نگه دارد. مگر اینکه نظام‌های مالیاتی راهی پیدا کنند تا با این موضوع به نحوی برخورد کنند. درآمدی که در این صورت از دست رفته بسیار هنگفت است.»

برای سال‌ها، شرکت‌های دارویی و تکنولوژی از جمله فیزر، مرک، گوگل و اپل صورتحساب‌های مالیاتی فدرال خود را با استفاده از بهشت‌های مالیاتی فراساحلی و انتقال سودهای خود به خارج از کشور کاهش داده‌اند. شرکت‌هایی نظیر Airbnb و Uber شروع به گسترده کردن این استراتژی به میادین جدید کرده‌اند: برآوردها نشان می‌دهد که کسب و کارهای مربوط به اقتصاد مشارکتی 15 میلیارد دلار درآمد در سال 2014 خلق کرده و تا سال 2025 این خلق درآمد به 335 میلیارد دلار خواهد رسید. این رشد چشمگیر با هزینه شرکت‌هایی صورت می‌گیرد که میلیاردها دلار از درآمد خود را صرف پرداخت مالیات به ایالات متحده آمریکا کرده‌اند. این بازی همیشه یک بازی با جمع صفر نیست؛ کسب و کارهای جدیدتر می‌توانند کل بازار را گسترش دهند. نظام مالیات‌ستانی ایالات متحده آمریکا که تحت تاثیر کاهش بودجه قرار گرفته و چند مورد از مالیات بر شرکت‌های کلان را از دست داده است، می‌گوید تلاشی در جهت محاسبه زیان درآمدی بالقوه صورت نگرفته است. این در حالی است که خزانه‌داری در سال‌های اخیر معیارهایی را پیشنهاد کرده است تا بر اجتناب از پرداخت مالیات توسط شرکت‌های دیجیتال غلبه کند. برای مثال در چهارم ماه مه، قوانین محدودکننده‌ای در مورد ادغام منتشر شد. مقامات شرکتAirbnb از بحث کردن در مورد استراتژی‌های مالیاتی دوری کرده‌اند. سخنگوی این شرکت نیک پاپاس می‌گوید: «ما تمام مالیات را در تمام جاهایی که فعالیت می‌کنیم، می‌پردازیم. وقتی ما تصمیماتی مبنی بر کسب و کارهای بلندمدت داریم، به بهترین نحوی که برای جامعه میسر باشد عمل خواهیم کرد.»

وقتی شرکت Airbnbبه سودآوری برسد، ساختار آن مجموعه‌ای از گزینه‌ها را برای طفره رفتن از مالیات‌های فدرال در ایالات متحده آمریکا یا هر جای دیگری ارائه خواهد کرد. دو مورد از این استراتژی‌ها را می‌توان در ایرلند یافت که در آن مالیات‌های محلی اجازه می‌دهد شرکت‌های چندملیتی آمریکایی از پرداخت نرخ مالیات حداکثر 35 درصدی در ایالات متحده اجتناب کرده و مالیات بر درآمد 5/ 12 درصدی ایرلند را بپردازند. پول ناشی از معاملات شرکت Airbnbدر 190 کشور مستقیما به مرکز پرداخت در ایرلند می‌رود. این شرکت 6 تا 12 درصد از قیمت اجاره را بسته به اینکه هزینه چقدر باشد، جمع‌آوری کرده و سپس 3 درصد از سهم میزبان را پیش از آنکه پول را انتقال دهد از میزبان کم می‌کند. این فرآیند به شرکت Airbnbاجازه می‌دهد تا از اکثر سود خود از کشوری که خدمات در آن ارائه شده است، محافظت کند. قانون ایرلند کار انتقال سود به بهشت‌های مالیاتی را با برقراری حقوق مالکیت فکری ارزشمند ساده می‌کند. شرکت Airbnb دو ذی‌نفع دارد، هلدینگ بین‌المللی Airbnb و شرکت 2 Airbnb نامحدود در جرسی که هیچ مالیات بر شرکتی را نمی‌پردازد. متخصصان مالیاتی می‌گویند که اگر شرکت Airbnbآی‌پی و مشخصات نرم‌افزار خود را به واحد جرسی بدهد، این شرکت می‌تواند بیشتر سود خود را از طریق پرداخت‌های سلطنتی از بخش ایرلندی خود به بهشتی مالیاتی انتقال دهد. شرکت‌های دارویی و تکنولوژی نیز از استراتژی‌های مشابهی برای کاهش نرخ کلی مالیات خود به مالیاتی تک‌رقمی استفاده کرده‌اند.

مجلس سنای استرالیا مدیران محلی را برای سوگندخوردن در مورد شرکتUber در ماه نوامبر سال گذشته در مورد فرار مالیاتی شرکت فراخواندند. سم مک‌دونا، مدیر شرکت Airbnb در این کشور، سوگند یاد کرد که مالیات‌ها هرگز انگیزه‌ای برای انتخاب‌های استراتژیک شرکت ایجاد نکرده‌اند. وی گفت که نخستین دلیلی که مقر انتقالات پولی خود را در ایرلند قرار داده‌اند، دسترسی به یک ظرفیت و استعداد بزرگ بوده است. انگیزه این شرکت هرچه باشد، نتیجه این بوده است که اختیارات و گزینه‌های حداقل‌کننده مالیات برای رقابت‌کنندگان سنتی در دسترس نیستند. در حالی که شرکت Airbnb مستغلاتی را که در سایت خود اجاره می‌دهد در اختیار ندارد، فهرستی از 2 میلیون اتاق را در آن جای داده است که در مجموع به اندازه هتل‌های زنجیره‌ای ویندهام، هیلتون و ماریوت می‌شوند. این 3 هتلدار بزرگ سالانه به‌طور متوسط سودی در حدود 3/ 2 میلیارد دلار از سال 2013 تا 2015 داشته‌اند و صدها میلیون دلار در سال نیز به‌عنوان مالیات فدرال به ایالات‌متحده آمریکا پرداخت کرده‌اند. فرآیندهای پرداخت شرکت Uber در خارج از ایالات متحده آمریکا از طریق هلند صورت می‌گیرد. پاییز گذشته نشریه فورچون اعلام کرد که با توجه به ارائه‌هایی که برای سرمایه‌گذاران انجام شده، شرکت Uber و آی‌پی مشخصات آن به بهشت مالیاتی برمودا تخصیص داده شده و کمتر از 2 درصد درآمد خالص آن توسط ایالات‌متحده آمریکا قابل مالیات‌ستانی است.

صرف‌نظر از ایالات‌متحده، چند تلاش برای جلوگیری از اجتناب از پرداخت مالیات شرکتی انجام شده است. در ماه ژانویه سال جاری، بریتانیا مالیات بر گوگل را وضع کرد که مالیاتی در حدود 25 درصد بر هر سودی که به نظر برسد به‌طور نادرستی منتقل شده است، وضع می‌کرد و ایرلند نیز از سال گذشته شروع به حذف برخی از حفره‌های مالیاتی خود کرد. گوگل در پاسخ به این کارها جایگزین‌هایی مانند مالت و امارات متحده عربی دارد. سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی در جست‌وجوی راه‌های تکنیکی بیشتری برای مسدود کردن انتقال‌دادن سودها است و ایالات‌متحده آمریکا که خانه اغلب شرکت‌های بزرگ بوده،‌تنها کشوری است که از درآمد جهانی شرکت‌های چندملیتی مالیات می‌گیرد و احتمالا در معرض خطر قرار دارد.