جهان پس از برگزیت

اورت روزنفلد

اکثر مردم بریتانیا به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا رای داده‌اند و نخست‌وزیر این کشور، دیوید کامرون، اعلام کرده است که در پی این نتیجه استعفا کرده است. بازارهای جهانی در واکنش به این رویداد به سرعت دچار نوسان شدند و ارز کشورها نیز تغییرات بزرگی را مشاهده کرد، اما فرآیند سیاسی واقعی بسیار آهسته‌تر خواهد بود.

نخست اینکه اگر بخواهیم به دقت در این مورد صحبت کنیم، رفراندوم از نظر قانونی الزا‌م‌آور نیست. از نظر تئوری، کامرون که قصد داشت در ماه اکتبر کنار رود، می‌توانست از خواسته اکثریت ۵۲ درصدی رای‌دهندگان چشم‌پوشی کرده و از این بلوک سیاسی و اقتصادی خارج نشود.

اما کامرون که کارزار خود را برای باقی ماندن در اتحادیه اروپا هدایت کرد، احتمالا به ماده ۵۰ معاهده لیسبون اشاره می‌کند که فرآیند قانونی برای ترک اتحادیه اروپا را بیان می‌کند. دیوید کامرون در روز جمعه اعلام کرد: «مردم بریتانیا تصمیم بسیار روشنی اتخاذ کردند تا مسیر متفاوتی را طی کنند و من فکر می‌کنم کشور نیازمند رهبری تازه است که در این جهت گام بردارد.» وی در ادامه گفت: «فکر نمی‌کنم برای من درست باشد که هدایت کشور را به سوی مقصد بعدیش در دست بگیرم.» وقتی به ماده ۵۰ ارجاع می‌شود، یکسری از مذاکرات برای بررسی چگونگی جدایی بریتانیا از بسیاری از ساختارهای اروپا که جزئی از آن بوده است، آغاز خواهد شد. این فرآیند ۲ سال یا بیشتر طول می‌کشد و اگر هر دو، بریتانیا و شورای اروپا، موافق باشند، دوره بحث می‌تواند طولانی‌تر نیز باشد، اما کامرون می‌گوید این فرآیند برگشت‌ناپذیر است.

وی معتقد است که این فرآیند نوآوری برای دوباره ملحق شدن به اتحادیه اروپا نیست؛ بلکه تصمیم به ترک آن گرفته شده است. برخی گمان می‌کنند که رهبر بریتانیا می‌تواند از اجرای ماده ۵۰ سر باز زند. این امر به نوبه خود موجب می‌شود که تلاش برای مذاکرات و رابطه با اتحادیه اروپا متفاوت شود. به‌صورت کلی، بازارها واکنش زیادی به این مسائل نشان خواهد داد. برگزیت احتمالا اثری کلان و در حد جهانی بر بازارها خواهد گذاشت. یکی از پیامدهایی که می‌توان برای برگزیت در نظر گرفت این است که عدم قطعیت و نااطمینانی در بازارها افزایش خواهد یافت. ناظران بازار همچنین پیش‌بینی کرده‌اند که دارایی‌ها به سمت و سوی داشته‌های ایمن‌تر و مطمئن‌تر حرکت خواهند کرد. به‌نظر می‌رسد این روند هم‌اکنون نیز در بازارهای جهانی قابل مشاهده است: بازار آتی طلا که از نظر سنتی دارایی ایمن و مامن امن سرمایه شناخته می‌شود، در برهه‌ای تا ۸ درصد نیز افزایش یافت، اما بعد کمی تعدیل شد و قیمت آن کاهش یافت، هر چند اکنون نیز رشد بالایی را تجربه کرده است. قیمت دارایی‌ها پر از داستان‌هایی هستند که تکانه‌های قیمتی ناشی از نظرسنجی‌ها و انتخابات موجب آن شده است و به همین دلیل نمی‌توان قیمت آن دارایی‌ها را به درستی پیش‌بینی کرد.بازار سهام نیز در جهان با سقوط همراه بوده است، شاخص داوجونز پس از برگزاری رفراندوم با بیش از ۷۰۰ واحد سقوط گشایش یافت، اگرچه زیانی که در پایان روز به داوجونز رسید در حدود ۴/ ۳ درصد بود.

آسیا نیز از تاثیر تکانه‌های این رویداد سیاسی در امان نماند. شاخص بورس ژاپن، یا همان نیکی نیز زیان ۸ درصدی را تجربه کرد. شاید بزرگ‌ترین اثر ناشی از ترک اتحادیه اروپا توسط بریتانیا در پوند استرلینگ بریتانیا مشاهده شد که به رقمی رسید که در ۳۱ سال اخیر در برابر دلار بی‌سابقه بوده است. این ارز در برهه‌ای به ۳۶۳/ ۱ دلار نیز کاهش یافته بود.

این در شرایطی است که شاخص دلار با افزایشی ۳ درصدی به بیشترین سود خود در برابر سایر ارزهای معتبر دست یافت که از سال ۱۹۷۸ بی‌سابقه بود. بازده اوراق خزانه‌داری ۱۰ ساله ایالات‌متحده آمریکا نیز پس از برگزیت و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به ۵۰۷/ ۱ درصد رسید که کمترین میزان از ۳ آگوست سال ۲۰۱۲ به این‌سو است. در آن زمان بازده اوراق ۱۰ ساله خزانه‌داری آمریکا به ۴۷۱/ ۱‌درصد رسیده بود.

جهان پس از برگزیت