آینده بازار نفت ایران

بلومبرگ

رئیس آژانس بین‌المللی انرژی گفت: صادرات نفت ایران احتمالا در سال جاری روزانه ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا می‌کند.فاتح بیرول خاطرنشان کرد: در کل ما فکر می‌کنیم اگر شرایط مساعد باشد، ایران روزانه حدود ۵۰۰ هزار بشکه به بازار اضافه خواهد کرد. یک منبع آگاه به سیاست نفتی ایران گفت: ایران مصمم به پس گرفتن سهم بازار نفت خود است و می‌تواند قیمت‌های پایین را تحمل کند؛ زیرا در گذشته نفت را به قیمت ۶ دلار در هر بشکه هم فروخته است.رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد: بازار نفت تا سال آینده میلادی از وضعیت اشباع به تعادل باز خواهد گشت. اگر رکود اقتصادی شدیدی پیش نیاید، در سال آینده میلادی بازار نفت از وضعیت مازاد عرضه خارج می‌شود و به ثبات می‌رسد.

بیرول گفت: در دو سال گذشته افت قیمت نفت سبب شد سرمایه‌گذاری در تولید نفت ٤٠ درصد کاهش بیابد و با توجه به شدت این کاهش در آمریکا، کانادا، آمریکای جنوبی و روسیه، وابستگی جهان به نفت خاورمیانه در سال‌های آتی شدیدا افزایش خواهد یافت.بیرول پس از دیدار با شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن در توکیو گفت: انتظار داریم امسال شدیدترین کاهش تولید نفت را در کشورهای غیرعضو اوپک در ٢٥ سال گذشته شاهد باشیم که نزدیک به ٧٠٠ هزار بشکه در روز خواهد بود. در عین حال رشد تقاضای جهانی نفت بسیار فعال است و در این زمینه، هند، چین و دیگر اقتصادهای نوظهور پیشتاز هستند.وی افزود: انتظار داریم بازارهای نفتی و قیمت‌ها در پایان امسال یا اوایل ۲۰۱۷ به تعادل بازگردند. وقتی به عوامل بنیادی بازار از جمله عرضه، تقاضا و انبارها می‌نگریم، باور دارم که در صورت نبود یک بحران اقتصادی شدید، شاهد توازن بازار نفت در سال ٢٠١٧ میلادی خواهیم بود.بیرول همچنین اعلام کرد: به‌رغم بهبود قیمت نفت برنت به بالای ۴۵ دلار در هر بشکه، کار برای تولیدکنندگان نفت خام شیل در آمریکا بسیار دشوار است.وی افزود: فکر می‌کنم قیمت ۴۵ دلار باعث خواهد شد تمام تولیدکنندگان در سراسر جهان کمی نفس بکشند، اما این قیمت هنوز بسیار کمتر از این است که باعث شود کل صنعت نفت شیل آمریکا سودده شود.

پیشنهاد عمان برای میانجیگری بین ایران و عربستان

وزیر نفت و گاز عمان، پیشنهاد کرد بین ایران و عربستان برای حل اختلافات بر سر طرح فریز نفتی میانجیگری کند. عمان، صادرکننده نفتی غیرعضو اوپک پیشنهاد کمک به حل اختلافات بین عربستان و ایران را که به شکست طرح «فریز نفتی» منجر شد، مطرح کرد.نشست فریز نفتی، پس از کارشکنی عربستان به شکست انجامید و ۱۶ کشور تولیدکننده نفت نتوانستند بر سر ایجاد محدودیت در عرضه نفت به توافق برسند.«محمد الرمحی» با بیان اینکه هنوز هم امکان همکاری تولیدکنندگان نفتی برای رسیدن به توافق وجود دارد، پیشنهاد کمک به انجام چنین گفت‌وگوهایی را مطرح کرد. وی گفت: «به هر صورت، ایران روابط خوبی با همه، نه فقط عربستان دارد و ما آمادگی انجام کاری که برای همه خوب است را داریم.»

آلودگی سیاسی رویکرد نفتی عربستان

سیاست‌گذاری نفتی سران جدید عربستان سعودی مغایر با سیاست‌های ریاض در دهه‌های گذشته است. پیش از این مقامات کار کشته‌ای در عربستان و به‌ویژه در صنعت نفت این کشور بوده و مشتاقانه با ایران همکاری می‌کردند.محمد بن سلمان معاون ولیعهد عربستان اکنون سیاست‌گذاری نفتی کشورش را به دست گرفته و این پسر ۳۰ ساله ملک سلمان بر رویکردی که از چند دهه پیش در مورد جداسازی ملاحظات تجاری و سیاسی از یکدیگر وجود داشت، خط بطلان کشید.به‌عنوان نمونه اقدام عربستان در به‌هم زدن توافق تولید‌کنندگان اصلی نفت در دوحه در آخر هفته گذشته برای ثابت نگه داشتن میزان تولید به‌دلیل خودداری ایران از شرکت در اجلاس اشاره شده و آن را نشانه پشت کردن سعودی‌ها به رویکرد گذشته و در نتیجه تاثیر رقابت منطقه‌ای آنها بر بازار دانسته است.یاسرالجنیدی، تحلیلگر نفت در شرکت مشاوره مدلی گلوبال گفت: همه چیز در دوحه رنگ و بوی سیاسی داشت.این تغییر رویه به معنای بلاتکلیف نگه داشتن تمام شرکت‌های نفتی مهم از جمله اگزان موبیل تا معامله‌گران نفتی نظیر گروه معامله‌گر ویتول بی‌وی است و اکنون آنها مجبورند از سیاست‌گذاری مبهم در خاورمیانه که آل‌سعود بانی آن بوده تبعیت کنند.جیسون بوردوف، مدیر مرکز سیاست‌گذاری دانشگاه کلمبیا در نیویورک در زمینه انرژی جهانی گفت: این حقیقت که عربستان ظاهرا جلوی این توافق را گرفته خود نشانه این است که سیاست‌گذاری نفتی عربستان تا چه حد تحت‌تاثیر مناقشه ژئوپلیتیک با ایران قرار دارد.علی النعیمی، وزیر نفت سابق وزیری عملگرا بود و بین مسائل مربوط به سیاست نفتی و امور خارجه تفکیک قائل می‌شد و تاکید داشت که ملاحظات قیمت‌گذاری از جمله عرضه و تقاضا و ذخایر نفتی از محرکه‌های اصلی در تصمیم‌گیری‌های وی محسوب می‌شوند.در حالی که خاندان آل‌سعود همواره بر سیاست‌گذاری نفتی احاطه داشتند، وزیرانی در خارج از خاندان آل‌سعود نظیر شیخ یمانی در دهه ۱۹۸۰ و نعیمی طی دو دهه گذشته محل زیادی برای مانور داشتند.

مشکل حمل محموله‌های نفتی ایران

ایران در افزایش صادرات نفت خود با چالش روبه‌رو است؛ چراکه بسیاری از نفتکش‌هایش درگیر ذخیره نفت خام هستند و برخی قابلیت دریانوردی ندارند و برخی کشتی‌های خارجی همچنان از حمل محموله‌های این کشور امتناع می‌کنند.تهران در تلاش است تا به دنبال لغو تحریم‌های اتحادیه اروپا که در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۳ اعمال شد، تجارت از دست رفته با اروپا را جبران کند. به موجب این تحریم‌ها ایران کاملا به مشتریان آسیایی وابسته شد.یک مقام ارشد دولتی ایران گفت ایران ۵۵ تا ۶۰ نفتکش در ناوگان خود دارد. وی از ارائه جزئیات تعداد این نفتکش‌ها که برای ذخیره‌سازی محموله‌های فروخته نشده استفاده شده است، خودداری کرد اما منابع صنعتی می‌گویند که ۲۵ تا ۲۷ تانکر در نزدیکی پایانه‌های عسلویه و خارک برای این منظور لنگر انداخته‌اند. این مقام ایرانی در پاسخ به پرسشی مبنی‌بر اینکه چه تعداد از نفتکش‌ها قابلیت دریانوردی ندارند و باید دوباره با استانداردهای بین‌المللی کشتیرانی تطبیق داده شوند، گفت: «حدود ۲۰ نفتکش بزرگ باید مدرنیزه شوند.»براساس آمارهای کشتیرانی و یک منبع مطلع که حرکت نفتکش‌ها را رصد می‌کند ۱۱ نفتکش ایرانی دیگر روز سه‌شنبه در حال حمل محموله‌های ایران به مشتریان آسیایی بودند. منابع صنعتی گفتند این به آن معنا است که برای افزایش قابل توجه صادرات نفت ایران به اروپا و دیگر نقاط به کشتی‌های خارجی نیاز است، اما بسیاری از مالکان کشتی‌ها که به علت رشد بازار کار نفتکش‌ها، با کمبود سفارش مواجه نیستند، تمایل چندانی برای حمل محموله‌های نفتی ایران ندارند.دلیل اصلی این است که برخی از محدودیت‌های آمریکا علیه تهران همچنان پابرجاست و ممنوعیت هر گونه تجارت با دلار یا مشارکت شرکت‌های آمریکایی نظیر بانک‌ها با ایران یک مانع بزرگ برای تجارت‌های نفتی و تانکری که به دلار قیمت‌گذاری می‌شوند، به شمار می‌روند. بر اساس آمارهای منابع رهیابی نفتکش‌ها و دلالان کشتی، از زمانی‌که تحریم‌ها در ماه ژانویه لغو شده است، هشت نفتکش خارجی مجموعا حدود ۸ میلیون بشکه نفت ایران را حمل کرده‌اند.این معادل تنها ۱۰ روز فروش در سطح قبل از ۲۰۱۲ است؛ زمانی که خریداران اروپایی معادل ۸۰۰ هزار بشکه در روز را از ایران خریداری می‌کردند.بر اساس آمار منبع رهیابی نفتکش‌ها، از آن زمان تاکنون نفتکش‌های ایرانی ارسال محموله‌ها به اروپا را به عهده گرفته‌اند.