دیوید بیلر

منبع: بلومبرگ ویو

سال ۲۰۰۹ بود که رئیس‌جمهوری محبوب برزیل، لوییز ایناسیو لولا داسیلوا، کشف بزرگ‌ترین میادین نفتی این کشور را اعلام کرد و از آن به‌عنوان «گذرگاهی به آینده» نام برد. شهر ریودوژانیرو به‌عنوان محل برگزاری بازی‌های المپیک سال ۲۰۱۶ میلادی انتخاب شده و علاوه بر آن، برزیل محل برگزاری جام جهانی در سال ۲۰۱۴ نیز شده بود و برزیلی‌ها هر دو را نشانه‌ای از تشخیص دیرهنگام موقعیت رو به رشد جهانی خود می‌دیدند. بحران مالی جهانی، رشد برزیل را با افزایش شدید کالاها کاهش داد. اگر به وضعیت امروز برزیل نگاهی بیفکنیم، اقتصاد این کشور به قدری در رکودی عمیق غرق شده است که طبق نظر گلدمن ساکس ویژگی‌های یک رکود اقتصادی آشکار را نشان می‌دهد. تحقیقی که تحت عنوان «کارواش» صورت گرفته و در زمینه فساد در شرکت نفتی تحت اداره دولت پتروبراس فعالیت می‌کند، نخبگان سیاسی و تجاری برزیل را خشمگین کرده است. تعقیب‌کنندگان قانونی لولا رئیس‌جمهوری پیشین را متهم کرده‌اند اما وی انجام هرگونه کار اشتباهی را که با پنهان کردن دارایی‌ها از مسوولان ارتباط داشته، رد کرده است. حامی وی و کسی که پس از او قدرت را در برزیل در دست گرفت، دیلما روسف، با روند اتهامات توسط مجلس روبه‌رو شده است. سوال اینجاست که چه اشتباهی صورت گرفته است؟ آیا برزیل می‌تواند جادوی خود را برگرداند.

وضعیت

روسف نشان داده است که می‌خواهد نبردی تمام عیار برای ماندن بر سر مقام خود به راه اندازد و این کار را با فراخوانی لولا به کابینه‌اش در نیمه ماه مارس سال جاری انجام داده است. هر چند، یک قاضی فدرال، این ملاقات را به حالت تعلق درآورد، این کار رئیس‌جمهوری پیشین لولا داسیلوا را از اتهام توسط هر سازمان دیگری غیر از دیوان عالی محافظت کرده و مهارت‌های مربوط به مذاکرات معروف وی را برای دفاع از دیلما روسف از اتهام صورت گرفته، مهار می‌کند. به دنبال این وضعیت، اعتراض به برنامه ضدفساد صورت گرفته که بزرگ‌ترین تظاهرات در تاریخ جدید برزیل است. اقتصاد برزیل که بزرگ‌ترین اقتصاد آمریکای لاتین محسوب می‌شود، سال گذشته ۸/ ۳ درصد کوچک‌تر شد که بیشترین مقدار در ربع قرن اخیر است. واحد پول این کشور بیش از نیمی از ارزش خود را از سال ۲۰۱۱، یعنی از زمانی که روسف قدرت را به دست گرفت، از دست داده است. رتبه اعتباردهی برزیل نیز کاهش یافته است. روسف در انتخابات سال ۲۰۱۴ نیز پیروز شد و وعده داد که با تورمی که به دو رقم رسیده بود، مبارزه کند. با در دست گرفتن قدرت و کسری بودجه، دولت وی مالیات‌ها را افزایش داد و مخارج دولتی را کم کرد. یک سال بعد، یک بسته اعتباری ۲۱ میلیارد دلاری برای کشاورزی، زیرساخت‌ها، صنعت و ساخت‌وساز در نظر گرفته شد تا اقتصاد را احیا کند. این حرکت موجب شد تا برخی از اقتصاددانان بترسند که دیلما روسف در حال تسلیم شدن به فشارهای سیاسی و کاهش فشار ریاضتی است. اتهاماتی وجود دارد که وی حساب‌ها را دستکاری کرده است تا اندازه کسری بودجه را حداقل کند و این اتهامات مبنای فرآیند اتهام‌زنی علیه وی قرار گرفته‌اند. او انجام هرگونه کار اشتباهی را انکار کرده است.


پیش زمینه

برزیل از چرخه‌های رکود و رونق و ناپایداری سیاسی از زمان استقلال خود از پرتغال در سال 1822 رنج برده است. نیمی از صادرات آن کشور در سال 2015 محصولات خام بودند، بنابراین رونق این کشور بازار کالا در جهان حساسیت زیادی دارد. روی کاغذ، برزیل همانند یک نیروگاه یا موتورخانه به نظر می‌رسد. این کشور پنجمین کشور بزرگ جهان از نظر جمعیت و مساحت است. منابع نفتی آن‌که در نیمکره غربی قرار گرفته، بزرگ‌ترین منابعی است که از سال 1976 به بعد کشف شده است. این کشور علاوه بر نفت، دومین ذخایر بزرگ سنگ‌آهن را در جهان دارد، دومین تولید‌کننده بزرگ دانه سویا و سومین تولید‌کننده بزرگ ذرت است. از سوی دیگر، توزیع ثروت در این کشور در زمره نابرابرترین کشورها است. دوره‌های رونق که در این کشور، پول نقد کافی را برای اجرای برنامه رفاه اجتماعی «بوسلا فمیلیا» ایجاد کرد. این برنامه مدلی بین‌المللی برای ریشه‌کنی فقر شد. طبقه متوسط جدید با رشد اقتصادی قدرت خرید به‌دست آوردند. اکنون، با افت قیمت کالاها و رکود بخش صنعت، به نظر می‌رسد عمر این مدل به انتهای خود رسیده باشد.


استدلال

دیلما روسف در دوره نخست زمامداری خود، عملکرد اقتصادی متوسط برزیل در رشد بین‌المللی پس از بحران مالی جهانی را مقصر قلمداد کرده است. در آغاز دوره دوم، او با سیاست‌های ریاضتی موافقت کرد و قول داد که نخواهد گذاشت به مزایای اجتماعی که امید به زندگی را افزایش می‌دهند، دستاوردهای آموزشی و درآمد آسیب وارد شود. دولت وی همچنان سعی کرده است از افزایش کسری بودجه ممانعت کرده و آن را معکوس کند. منتقدان می‌گویند برزیل باید مرحله بعدی رشد خود را با کاهش بار مالیاتی و بوروکراسی (دیوان‌سالاری) آغاز کند. آنان می‌گویند که این معیارها موجب رونق و افزایش سرمایه‌گذاری خواهند شد و قوانین کار منعطف‌تر موجب بهبود بهره‌وری خواهد شد. رقیبان روسف استدلال می‌کنند که زمان وی به پایان رسیده است و حتی اگر وی از اتهامات وارده تبرئه شود، رتبه‌بندی ضعیف وی و شکاف در ائتلاف حاکم کار را برای اینکه وی هرگونه کار مهمی را تا پایان دوره ریاست جمهوری وی در سال ۲۰۱۸ به انجام برساند، دشوار می‌کند.